NeoNazi AfD ilk kez eyalet seçimi kazandı

Almanya siyasetinde 11 yıl önce kurulan ve bir süredir kamuoyu anketlerinde ikinci büyük parti olarak beliren aşırı sağcı, Neo-nazi Almanya için Alternatif (AfD) Partisi, ülkenin doğusundaki iki eyalette yapılan seçimlerde iktidara gelecek oy alması Berlin'i panikletti. Toplam 5 milyon seçmene sahip eyaletlerdeki seçimler, gelecek sene yapılacak seçim öncesi mevcut koalisyon hükümeti için de test olarak görülüyordu. Alman Sosyal Demokrat Parti, Yeşiller ve Hür Demokratlar'dan (FDP) oluşan koalisyon ağır darbe aldı. Almanya Başbakanı Olaf Scholz, eyaletlerdeki merkez partilere AfD ile koalisyon kurmama çağrısında bulundu. Seçim sonuçlarıyla 80 yıl sonra ilk kez bir aşırı sağcı parti Almanya'da bir eyalet seçiminde birinci çıktı.

THÜRİNGEN HİTLER'İ İKTİDARA TAŞIMIŞTI

Almanya'nın Thüringen Eyalet Meclisi seçimlerinde aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) Partisi yüzde 30,8 oy alarak birinci olurken, Saksonya Eyalet Meclisi seçimlerinde Hristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU) yüzde 31,5 oyla ilk sırada yer aldı. Saksonya'daki seçimlerde AfD bir önceki seçimlere göre oylarını yüzde 1,6 artırarak yüzde 30 ile ikinci oldu. Thüringen, Adolf Hitler'in lideri olduğu Nasyonal Sosyalist Parti'nin 1930 yılında ilk seçim zaferini kazandığı eyaletti. Naziler üç yıl sonra Berlin'de iktidara oturmuştu.

SCHOLZ'DAN, "KOALİSYON YAPMAYIN" ÇAĞRISI

Seçim sonuçlarını 'acı' ve 'endişe verici' olarak nitelendiren Almanya Başbakanı Olaf Scholz, diğer partileri AfD ile koalisyon kurmama çağrısında bulundu. Scholz “Ülkemiz buna alışamaz ve alışmamalıdır. AfD Almanya'ya zarar veriyor. Ekonomiyi zayıflatıyor, toplumu bölüyor ve ülkemizin itibarını zedeliyor” ifadelerini kullandı.

ENGELLEMEYE ÇALIŞACAKLAR

AfD’nin Thüringen seçimlerinden birinci parti çıkması eyalette iktidara geleceği anlamına gelmiyor. Diğer partilerin, Neonazi Partiye karşı bir "güvenlik duvarı" oluşturması bekleniyor. Diğer partilerin AfD'ye karşı bir azınlık hükümeti kurmak istediği ancak bunun için çetin pazarlıklar yürütülmesi gerektiği belirtilerek, siyasi çıkmaz uyarısında bulunuldu. Ancak AfD'nin her iki eyalet parlamentosunda kazandığı sandalye sayısıyla, ekonomi başta olmak üzere göç gibi meselelerde belirleyici konumda olacağı ifade ediliyor.

SEÇİMDE BİR SÜRPRİZ DAHA

İki Doğu Almanya eyaletinde yapılan seçimin diğer bir sürprizi de henüz bir yıl önce kurulan aşırı solcu Sol Parti'den ayrılan "Sahra Wagenknecht İttifakı-Anlayış ve Adalet İçin" (BSW) oldu. BSW Partisi, Thüringen'de ilk girdiği seçimde yüzde 15,8 oy alması dikkati çekti. Saksonya'daki seçim sonuçlarına göre de yine ilk kez seçimlere giren BSW Partisi yüzde 12 oy alarak üçüncü oldu. BSW'nin AfD'ye karşı yapılacak koalisyon görüşmelerinde etkili olması bekleniyor.

İKTİDARDAKİ KOALİSYON TEPETAKLAK

2 eyalette yapılan seçimler sonucunda iktidardaki üçlü koalisyon ise adeta yıkımı yaşadı. Federal hükümetin büyük ortağı, Başbakan Olaf Scholz'un Sosyal Demokrat Partisi (SPD) bir önceki seçimlere göre 1,2 puan kaybederek yüzde 7 oy alırken, hükümet ortağı Yeşiller Partisi de yüzde 4 oy oranıyla meclise giremedi. Hükümetin küçük ortağı FDP de 3,8 puan kaybederek yüzde 1,2 oy aldı. Saksonya'da ise SPD oyunu 0,8 puan artırdı ve yüzde 8,5 ile dördüncü sırada yer alırken, 2019’a göre 3,4 puan kaybeden Yeşiller yüzde 5,5 oy oranıyla Saksonya Eyalet Meclisi’ne girmeyi başardı. Sol Parti ise 8,3 puan kaybederek yüzde 4 oy oranında kaldı.

BATI ALMANYA-DOĞU ALMANYA AYRIMI KESKİNLEŞİ

Seçim sonuçları, 1989'da Berlin Duvarı'nın yıkılmasından 35 sene sonra Batı Almanya-Doğu Almanya ayrışmasının giderek derinleştiğini ortaya koydu. Bilindiği gibi geçen Haziran ayında yapılan Avrupa Parlamentosu seçimlerinde çıkan seçim sonuçlarına göre eski Doğu Almanya haritasında aşırı sağın birinci çıktığı görülmüştü. İki eyaletteki seçim sonuçları bu eğilimin güçlendiğini gelecek sene eylül ayında yapılacak seçimlerde AfD ve diğer marjinal partilerin sürpriz bir sonuca ulaşabileceğini gösterdi.