Petrolde fiyat savaşı

Suudi Arabistan ve Rusya arasında geçen Cuma günü petrol üretimine ilişkin yaşanan anlaşmazlık, küresel petrol piyasasında şoka sebep oldu. Moskova’nın, Viyana’da yapılan OPEC+ toplantısında, Riyad’ın talebini reddederek üretim ve arz kısıtlamasına gitmeyeceğini açıklaması, koronavirüsü nedeniyle talepte yaşanan daralmayla birleşince başta Suudi Arabistan olmak üzere tüm Körfez bölgesi borsalarında sert düşüşler yaşanmasına neden oldu. Geçen yıl halka arz edilen ve 1,7 trilyon dolarla dünyanın en değerli şirketi konumuna yükselen Saudi Aramco hisseleri, ilk kez halka arz fiyarının altına düşerek (32 Riyal’den 29,95 Riyal’e) büyük değer kaybı yaşadı. Viyana’da masanın devrilmesiyle, Riyad da arzı artırma ve fiyat düşürme kararı aldı. Uzmanlar kararı “petrolde fiyat savaşı” yorumuyla değerlendirdi.

Amerika merkezli Bloomberg haber sitesine göre Cuma günü toplanan OPEC+ (OPEC üyesi ülkeler ve Rusya) toplantısında Suudi Arabistan ile Rusya arasında kopuşa neden olacak ciddi bir gerginlik yaşandı. Suudi yetkililer toplantı sırasında daralan talepten etkilenmemek için petrol üretimini azaltma önerisinde bulundu. Ancak Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak, Suudi mevkidaşı Prens Abdulaziz bin Selman’a üretimi düşürmeyecekleri cevabını vererek masayı devirdi. Anlaşmazlık haberinin sızmasıyla petrol fiyatlarında yüzde 10’luk düşüş yaşandı.

Aleksandr Novak, “1 Nisan itibarıyla OPEC ve OPEC dışı petrol üreticisi ülkelerin (OPEC+) üretim kısıntısına yönelik yükümlülükleri sona erecek. Rusya’nın bu tarihten itibaren petrol üretimini artırması Rus şirketlerinin planlarına bağlı” açıklamasıyla Riyad’a adeta meydan okudu. Rus yetkililer, fiyat düşüşüyle mücadele etmeyi sağlayacak ek kaynağa sahip olduklarını belirtti.

Bloomberg, OPEC+’ın Viyana toplantısındaki gerilime dair haberinde, Rusya’nın üretim düşüşleri nedeniyle yaşanan fiyat artışlarından, OPEC üyesi olmayan ABD’nin kaya petrolü üreticilerinin faydalanması nedeniyle, arzda kısıtlamaya yanaşmadığı bilgisini paylaştı. Moskova’nın üretimi artırarak, ABD’li üreticilerin zarar etmesini hedeflediği kaydedildi.

Suudi Arabistanlı yetkililer Rusya’nın teklifi reddetmesinin ardından, şok bir adım attığı ve petrol fiyatlarında ciddi bir indirim yaptığı belirtildi. Piyasa uzmanları, gelişmeler karşısında “Suudi Arabistan artık Rusya’yla resmen bir fiyat savaşına girmiş bulunuyor” yorumunda bulundu. Economic Times, Saudi Aramco Nisan ayında üretim miktarını 9.7 milyon varilden 10 milyon varil üstüne çıkarmayı hedeflediğini iddia etti. Riyad’ın kararı sonrasında petrol varil fiyatının 20 dolar seviyesine düşebileceği tahmini yapılıyor.

Riyad ve Moskova arasındaki gerilim, küresel gelişmelerle birleşince Körfez ülkelerinin borsalarında sert düşüşe sebep oldu. Dün, Suudi borsası yüzde 7,7’lik, Abu Dabi endeksi yüzde 5,8’lik Dubai endeksi 7,47’lik ve Kuveyt endeksi yüzde 10’luk sert düşüşler yaşandı.