Soçi Anlaşması

Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyindeki terör hedeflerine yönelik başlattığı Barış Pınarı Harekatı'na, ABD ile varılan mutabakat çerçevesinde verilen 5 günlük aranın dolmasına saatler kala, Rusya'nın Soçi kentinde kritik bir görüşme gerçekleşti. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Devlet Başkanlığı Rezidansı'nda bir araya geldi. Yaklaşık 6.5 saat süren başbaşa ve heyetler arası görüşmenin ardından iki lider ortak basın toplantsında konuştu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, özetle şunları söyledi:

İSTİKRAR İÇİN CİDDİ ÇABA HARCADIK

Özellikle bugünkü görüşmede ana gündemimiz Suriye'de görüşmelerdi. Ekonomi alanında milli paralarla ticaretin artırılması kararını almıştık. S-400'lerle ilgili belirlediğimiz takvim çerçevesinde teslimatlar yapılıyor. Ortak çıkarlar doğrultusunda gayretli çalışmalarımız devam edecek. Savunma sanayii alanında ciddi adımlar atıyoruz. Suriye'de istikrarın tesisi için ciddi çaba harcadık. Ortak çabalarımız neticesinde pek çok önemli karara imza attık.

HAREKATLA İLGİLİ BİLGİ VERDİK

30 Ekim tarihinde anayasa komitesi ilk kez toplanacak. İdlib Gerginlği Azaltma Bölgesi de yaptığımız görüşmenin gündemindeydi. Türkiye olarak gerek Rus dostlarımızın endişelerinin giderilmesi konusunda çalışmayı sürdüreceğiz. Sayın Başkan ile Barış Pınarı Harekatı'nı ele aldık. Harekatla ilgili kapsamlı bilgi verdik. Ana gaye bölgeden PKK/YPG terör örgütünü çıkarmaktır. Suriyeli sığınmacıların geri dönüşünü hızlandırmaktır. Bu Suriye'nin toprak bütünlüğünü de garanti altına alacaktır. Bizim kimsenin toprağında gözümüz yoktur.

ADIMLARIMIZI HASSASİYETLE ATTIK

Bütün adımlarımızı hassasiyetle attık. 4 bin kilometrekarelik alanı terörden temizledik. Bir dönem terör ve çatışma ile anılan Suriye toprakları Türkiye'nin çabalarıyla yeniden huzur ve istikrara kavuştu. Bu modeli Suriye'nin kuzeyindeki diğer bölgelere de uygulamak istiyoruz. Artık bu kardeşlerimizin vatan hasretini dindirecek adımları atmamız gerekiyor. Barış Pınarı Harekatı'nın bir diğer önemi bunu temin etmektir.

AYRILIKÇI HAREKETLERE İZİN YOK

Öncelikle 1 milyon ardından bir bu kadar daha Suriyelinin yerleşeceğine inanıyoruz. Uluslararası toplumun katkılarıyla bu planı hayata geçireceğiz. Gönüllü geri dönüşleri hızlandıracak projelerı hızlandıracağız. Bugün tarihi bir mutabakata imza attık. Türkiye ve Rusya ayrılıkçı kimseye izin vermeyecek. 150 saat içinde YPG/PKK 30 kilometre dışına çıkarılacak. Süre yarın saat 12.00'de başlayacak. 150 saatin sonunda Barış Pınarı'nın batısı ve doğusunda 10 kilometrede Türk ve Rus devriyeleri başlayacaktır. Suriye halkı olarak ülkede istikrarın yeniden hakim olması için tüm gücümüzle çalışacağız.

ABD sözünü tutmadı
Soçi dönüşü uçakta gazetecilere konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, PKK/YPG’ye güvenli bölgeyi boşaltması için verilen sürenin dolması ile ilgili değerlendirmelerde bulundu. ABD ile yapılan güvenli bölge mutabakatında verilen sözlerin tam olarak tutulmadığını söyleyen Erdoğan şöyle devam etti: “Sahadan aktarılan bilgilere göre verilen sözler yerine getirilmedi. Döner dönmez kesin neticeleri alacağım ve atmamız gereken adımları atacağız. Taviz verirsek terör örgütünün önünü açmış oluruz”Cumhurbaşkanı Erdoğan geçtiğimiz Perşembe günü Türkiye’ye gelen ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence ile güvenli bölgeyi görüşmüştü. Görüşmede PKK/YPG’nin silahlarını bırakarak sınırdan 30 kilometre içeri çekilmesi için 120 saat süre verilmesi üzerinde anlaşılmıştı. Süre dün saat 22.00’de dolmuştu.
Terör projesi yıkıldı
İletişim Başkanı Fahrettin Altun, sosyal medya hesabı Twitter üzerinden terörle mücadeleye ilişkin paylaşımda bulundu. Altun, paylaşımında şu ifadelere yer verdi: “Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın güçlü liderliği sayesinde tarihi bir diplomatik başarı elde edilmiştir. Terörle mücadelemiz, dost ve müttefik ülkelerin işbirliğiyle sürdürülerek neticelendirilecektir. Bölücü terör örgütünün devletçik projesi tarih olmuştur.''

10 maddelik Barış Pınarı

Soçi'deki görüşmeler sonucu Türkiye ve Rusya, Suriye'deki güvenli bölge konusunda mutabakata vardı. 10 maddelik mutabakat muhtırasını Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Rus mevkidaşı Sergey Lavrov açıkladı. Terör örgütünün Tel Rıfat ve Münbiç'ten de çıkarılacağı anlaşma şöyle:

1 Her iki taraf Suriye’nin siyasi birliği ve toprak bütünlüğünün muhafazasına ve Türkiye’nin milli güvenliğinin korunmasına olan bağlılıklarını teyit ederler.
2 Terörizmin tüm şekil ve tezahürleriyle mücadele etme ve Suriye topraklarındaki ayrılıkçı gündemleri boşa çıkarma yönündeki kararlılıklarını vurgularlar.
3 Bu çerçevede, Tel Abyad ve Ras Al Ayn’ı içine alan 32 km derinliğindeki mevcut Barış Pınarı Harekatı alanındaki yerleşik statüko muhafaza edilecektir.
4 Her iki taraf Adana Anlaşması’nın önemini teyit eder. Rusya Federasyonu mevcut koşullarda Adana Anlaşması’nın uygulanmasını kolaylaştıracaktır.
5 23 Ekim 2019, öğlen saat 12.00’den itibaren, Rus askeri polisi ve Suriye sınır muhafızları, Barış Pınarı Harekat alanının dışında kalan Türkiye-Suriye sınırının Suriye tarafına, YPG unsurları ve silahlarının Türkiye-Suriye sınırından itibaren 30 km’nin dışına çıkarılmasını temin etmek üzere girecektir. Bu işlem 150 saat içinde tamamlanacaktır. Aynı saat itibarıyla, mevcut Barış Pınarı Harekat alanı sınırlarının batısı ve doğusunda 10 km derinlikte Kamışlı şehri hariç Türk-Rus ortak devriyeleri başlayacaktır.
6 Münbiç ve Tel Rıfat’tan bütün YPG unsurları silahlarıyla birlikte çıkarılacaktır.
7 Her iki taraf terörist unsurların sızmalarının önlenmesinin temini için gerekli tedbirleri alacaktır.
8 Mültecilerin güvenli ve gönüllü şekilde geri dönüşlerini kolaylaştırmak maksadıyla ortak çalışma yapılacaktır.
9 Bu muhtıranın uygulanmasını gözetmek ve koordine etmek amacıyla müşterek bir denetim ve doğrulama mekanizması ihdas edilecektir.
10 Taraflar Astana Mekanizması çerçevesinde Suriye ihtilafına kalıcı bir siyasi çözüm bulunması amacıyla çalışmalarını sürdürecek ve Anayasa Komitesi’nin faaliyetlerini destekleyecektir.

Kamışlı’nın sadece merkezi hariç

Mutabakatta yer alan “Kamışlı şehri hariç” ifadesiyle sadece Kamışlı şehir merkezinin kastedildiği öğrenildi. Dışişleri kaynakları, 5. maddenin Kamışlı hariç ancak Kamışlı’nın üst bölgesi dahil Irak sınırına kadar olan tüm bölgeyi kapsadığını belirtti.

Türkiye’yi anlayışla karşılıyoruz

Rusya Devlet Başkanı Putin de görüşme sonrası yaptığı konuşmada, Türkiye'nin milli güvenliği için atmak istediği adımları anlayışla karşıladıklarını söyledi. Putin şöyle devam etti: “Bize göre bölücü tutumlar ve anlaşmazlıklar suni bir şekilde körükleniyordu. Burada Türkiye ve Suriye arasında karşılıklı saygı olmazsa barış mümkün olmaz. Suriye ile Kürtler arasında geniş bir diyalog başlatılması gerekiyor. Ancak bu yolla Suriye'nin vazgeçilmez parçası olan Kürtlerin hak ve hukukları savunulabilir. Çok uzun bir çalışmadan sonra alınan kararlar çok önemli ve bir dönüm niteliğindedir. Suriye'nin Türkiye'nin sınırında oluşan duruma çözüm niteliğinde bir karardır."

Yeni harekata gerek kalmadı

Milli Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, mutabakat çerçevesinde Barış Pınarı Harekâtı alanının dışında bir harekâta gerek kalmadığı bildirildi. Açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Barış Pınarı Harekâtı alanı dışındaki hudutlarımızın güvenliği ve YPG terör örgütü unsurlarının 30 km. dışına çıkarılmasına yönelik esasları da içeren mutabakat çerçevesinde mevcut harekât alanımız dışında bu aşamada yeni bir harekât icra edilmesine gerek kalmamıştır. Türkiye, sınırlarının güneyinde bir terör koridorunun oluşmasına asla müsaade etmeyecek ve terörle mücadelemiz kararlılıkla devam edecektir”

Trump: Güzel haber

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD’li mevkidaşı Mike Pompeo ile telefonda görüştü. Dışişleri Bakanlığı’ndan görüşme ile ilgili yapılan açıklamada, "Pompeo, ABD askeri yetkililerinin askeri makamlarımıza YPG’li teröristlerin Barış Pınarı Harekatı operasyon bölgesinden çekildiğini yazılı olarak bildirdiğini teyit etmiştir" ifadeleri yer aldı. ABD Başkanı Donald Trump da yaptığı açıklamada, “Türkiye, Suriye ve Orta Doğu'ya ilişkin iyi haberler geliyor gibi. Daha başka bilgiler de gelecek” ifadelerini kullandı.

Macron teröristlerle konuşuyor

Soçi ziyareti öncesi Esenboğa’da konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, harekata verilen aranın uzatılmasını isteyen Fransa Cumhurbaşkanı Macron’a tepki göstererek, “Macron’dan şahsıma gelmiş böyle bir teklif yok. Macron zaten bu tür şeyleri teröristlerle görüşüyor” dedi. Erdoğan İran’ın harekata yönelik açıklamaları da eleştirdi: İran’dan maalesef bazı çatlak sesler çıkıyor. Tabii bunları başta Sayın Ruhani olmak üzere susturmaları gerekirdi. Kendilerini ciddi manada kınıyorum. (ABD’nin PKK’ya verdiği silahlar) Tabii bunları buraya getirmek kolaydı da buradan çıkarmak o kadar kolay değil. Götürebildiklerini götürecekler, kalanları yaptığımız taramada toparlayacağız.