Toplantının açılışında konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suriye’de temel önceliğin toprak bütünlüğü ve siyasi çözüm olduğunu söyledi. Putin ve Ruhani ise ABD’nin Esed’e yönelik yaptırımlarını eleştirdi. Zirvenin ardından yayımlanan 14 maddelik bildiride PKK’nın Suriye’nin kuzeyindeki gayri meşru özyönetim girişimleri reddedildi.
Suriye sorununun çözümü için Türkiye, Rusya ve İran nezdinde başlatılan Astana formatındaki toplantıların altıncısı, koronavirüs salgını nedeniyle video konferans yöntemiyle gerçekleştirildi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin katılımıyla düzenlenen toplantıya, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik de iştirak etti.
BÜTÜNLÜK TEMEL ÖNCELİK
Toplantının açılışında konuşan Erdoğan, Kasım 2017’de başlatılan Astana formatındaki üçlü zirve sürecinin Suriye’de barış, güvenlik ve istikrarın tesisine önemli katkılar sağladığını vurguladı. Erdoğan, “Suriye’nin siyasi birliğinin ve toprak bütünlüğünün muhafazası sahada sükûnetin tesis edilmesi ve ihtilafa kalıcı bir siyasi çözüm bulunması temel önceliklerimizdir” dedi.
YAPTIRIMLARA ÖNLEM
Putin ise ABD’nin Suriye’ye yaptırımlarının hukuka aykırı olduğunu, sadece yeni sorunlar yarattığını ve Suriye ekonomisine zarar verdiğini belirtti. Putin, “Suriye’ye yardım edilmesini sağlayacak önlemler almalıyız” dedi. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de “ABD, askeri baskılar ve terörist örgütler vasıtasıyla elde edemediğini ekonomik baskılarla ve Suriye halkını cezalandırarak elde edemeyecek” diye konuştu.
ORTAK DEVRİYE
Suriye’deki güncel gelişmelerin değerlendirildiği zirvede, ateşkesin sürdürülmesi, mültecilerin gönüllü geri dönüşleri için gereken şartların temini ve siyasi sürecin ilerletilmesi amacıyla atılacak müşterek adımlar istişare edildi. Bu doğrultuda İdlib’de M4 karayolunda şu ana kadar 17 kez icra edilen Türk-Rus ortak devrisinin devamı ve bölgenin terörist unsurlardan arındırılmasının yanı sıra Fırat’ın doğusundaki ortak devriyelerin yeniden başlatılmasının önemi vurgulandı. Türkiye tarafından, Barış Pınarı Harekat bölgesini tehdit eden PKK terör örgütüne karşı tedbir alınması gerekliliği Rus muhataplara net olarak iletildi.
14 MADDELİK AÇIKLAMA
- Zirvenin ardından liderler, 14 maddelik ortak açıklamada Astana mutabakatları ışığında üçlü eşgüdümü arttırma konusundaki kararlılık teyit edildi, Suriye’nin egemenliği, bağımsızlığı, birliği ve toprak bütünlüğüne olan kuvvetli taahhüt vurgulandı.Bildiride, mültecilerin ve ülke içinde yerlerinden edilmiş kişilerin Suriye’de ikamet ettikleri yerlere güvenli ve gönüllü olarak geri dönüşlerini kolaylaştırma ihtiyacının ve bu kişilerin geri dönme ile desteklenme haklarının korunmasının altını çizildi. Bir sonraki zirvenin ise Ruhani’nin daveti üzerine, İran’da yapılması kararlaştırıldı.
