100 günlük ekonomi karnesi zayıf

Donald Trump, resmi olarak 20 Ocak'ta başlayan 4 yıllık başkanlık döneminin ilk 100 gününü bugün dolduracak. Trump, başkanlığının ilk dönemeci olarak kabul edilen ilk 100 gün için cesur taahhütlerde bulunmuştu.

Bunlardan başında selefi Barack Obama'nın sağlık sigortasını (Obamacare) yürürlükten kaldırmak, vergileri düşürecek yeni vergi reformunu yasalaştırmak, 1 trilyon dolarlık altyapı yatırımlarını başlatmak, Çin’i döviz manipülatörü ilan etmek, regülasyonları azaltmak ve TPP’den çekilmek gibi ekonomik vaatler geliyordu.

Trump'ın bu vaatlerden sadece kongre onayına ihtiyaç duyulmayanları hayata geçirebilmesi, ilk 100 günlük ekonomi karnesinin çok parlak olmadığı şeklinde yorumlandı.

Başkanlık yarışından zaferle çıktığında "İlk icraatım Obamacare'i iptal etmek olacak" diyen Trump, bunun için ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Paul Ryan'ın hazırladığı Amerikan Sağlık Hizmetleri Yasası (AHCA) tasarısına tam destek verdi. Ancak açıklandığı günden itibaren ABD'nin en büyük sağlık örgütlerinin hedefi olan tasarıya, Demokratların yanı sıra yaklaşık 30 Cumhuriyetçi vekil muhalafet etti.AHCA tasarısının Beyaz Saray'ın tüm baskısına rağmen yeterli desteği bulamaması geri çekilmesine yol açtı.Trump, böylece en önemli vaatlerinden birinde hayal kırıklığı yaşadı.

Beyaz Saray ve Cumhuriyetçiler, Obamacare'in yerine geçecek yeni sağlık sigortası reformuna ilişkin yasa teklifi üzerinde çalışmaya devam ediyor.

ABD Başkanı Donald Trump, ilk 100 gününde gerçekleştirmeyi vadettiği vergi reformununda da başarı sağlayamadı. Sağlık reformunda yaşadığı hayal kırıklığının ardından vergi reformuna öncelik tanıyacağını açıklayan Trump, geçen hafta bu konuda çok önemli açıklamaları olacağını söyleyerek piyasalara umut vermişti.

Buna karşın, Ulusal Ekonomi Konseyi Direktörü Gary Cohn ve ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin’in çarşamba günü Beyaz Saray’da seçim kampanyası döneminde vadedilen vergi reformundan bazı bölümleri tekrar etmesi son 3 ayda fazla yol alamadığını ortaya koydu.

Buna göre, Trump yönetimi, şirketler için büyük önem taşıyan kurumlar vergisi oranını yüzde 35'ten 15'e düşürmeyi öngörüyor. Mevcut durumda mükelleflerin gelirine göre yüzde 10, 15, 25, 28, 33, 35 ve 39,6 değerlerini alan bireysel gelir vergisi oranlarının, yüzde 10, 25 ve 35 olmak üzere 3'e çekilmesi planlanıyor. Ancak, bu vergi oranlarına karşılık gelecek gelir dilimleri henüz belirlenmiş değil. Ayrıca, Trump yönetimi, vergi planının orta sınıftan çok ultra zenginlere avantaj sağlayacağı ve ülkenin halihazırda 20 trilyon dolara yükselen kamu borcunu yükselteceği eleştirilerine de yanıt vermedi.

Trump’ın ilk üç ayda hiç ilerleme kaydedemediği bir diğer başlık altyapı yatırımları.

Ülkenin çürüyen altyapısını 1 trilyon dolarlık kamu ve özel sektör iş birliğinde yapılacak yatırımlarla iyileştirmeyi vadeden Trump, bu konuda, şu ana kadar özel sektör temsilcileriyle fikir alış verişinde bulunmanın haricinde bir adım atmadı.

Ulaştırma Bakanı Elaine Chao altyapı yatırımlarına yönelik yasa paketinin muhtemelen mayıs ayında hazır olacağını açıkladı.

Trump, seçim kampanyası süresince sık sık eleştirdiği Çin'i döviz manipülatörü ilan etmenin yanı sıra yüzde 45 sınır vergisi uygulamak gibi projesini de yerine getirmedi.

İşlerini çalıştıkları şirketlerin üretim faaliyetlerini Çin'e taşımasından ötürü kaybeden Amerikalıların oylarını "Çin'in ülkemize tecavüz etmesine daha fazla izin veremeyiz" söylemleriyle toplayan Trump, başkanlık koltuğuna oturunca fikir değiştirdi.

Trump, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile görüşmesinin ardından Pekin yönetimini döviz manipülatörü olarak nitelendirmeyeceğini açıklarken fikrini Çin'in aylardır döviz kurlarına müdahale etmemesinin yanı sıra Kuzey Kore'ye yönelik görüşmeleri tehlikeye atmamak için değiştirdiğini söylemişti.

Trump’ın “Önce Amerika” sloganıyla vadettiği bir başka yasa, üretimlerini yurt dışına taşıyan Amerikan şirketlerini cezalandırmak için ek gümrük vergisi uygulamaktı.

Trump, bu konuda da adım atmadı ancak Ford, General Motors, Toyota ve Fiat-Chrysler gibi otomobil devlerini kişisel Twitter hesabından ek gümrük vergisiyle tehdit etti.

Bu şirketler, Trump’ın baskısıyla birer birer Meksika’ya yönelik yatırımlarını iptal edeceğini ya da ABD’ye yeni yatırım yapacağını açıkladı.

Trump'ın gerçekleştirdiği sınırlı sayıda vaadi bulunuyor. Bunlardan biri, ABD'yi Obama yönetiminin Asya-Pasifik bölgesindeki 12 ülke ile imzaladığı Trans-Pasifik Ortaklığından (TPP) çekmesiydi.

Trump, seçim kampanyası boyunca kötü bir anlaşma olduğunu savunduğu TPP'den görevinin 3. gününde imzaladığı başkanlık kararnamesiyle çekildi. ABD, Kanada ve Meksika'yı kapsayan Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşmasını (NAFTA) yeniden müzakare etmek isteyen Trump, bu niyetini göreve gelir gelmez Kanadalı ve Meksikalı mevkidaşlarına bildirdi.

Buna karşın, anlaşmaya yönelik müzakareler henüz başlamadığı için Trump'ın NAFTA vaadinde başarılı olduğunu söylemek için henüz çok erken.

ABD Başkanı Donald Trump’ın başarılı olduğu bir başka vaat, tartışmalı Keystone XL ve Kuzey Dakota petrol boru hatlarına onay vermek oldu.

Seçim kampanyası sırasında ABD'de enerji devrimi gerçekleştireceğini vadeden Trump, Keystone XL ve Kuzey Dakota petrol boru hatlarına izin vermek için de başkanlık yetkisini kullandı.

Kanada'dan ABD'nin güneyindeki petrol rafinerilerine ham petrol taşıması planlanan ve yaklaşık 8 milyar dolara mal edilen Keystone XL boru hattı, Obama tarafından Kongrenin onayına rağmen üç kez veto edilmişti.Kuzey Dakota petrol boru hattı ise Standing Rock Sioux adlı Kızılderili kabilesinin arazisinden geçeceği gerekçesiyle Kızılderili Amerikalılar ve çevre örgütleri tarafından protesto edilmişti.

Donald Trump, iki tartışmalı petrol boru hattına onay vermesine ilaveten Obama’nın petrol, doğalgaz ve kömür gibi fosil yakıtlarına yönelik kısıtlamalarını kaldırmak amacıyla farklı kararnamelere imza attı.

Trump, federal hükümeti küçültmek amacıyla kamu kuruluşlarının işe alımlarını dondurma sözünü tuttu. Göreve geldikten 3 gün sonra imzaladığı kararnameyle savunma, ulusal güvenlik ve sağlık kurumları dışındaki tüm kamu kuruluşlarına 90 gün yasak getiren Trump, kurum içi terfileri de dondurdu.

Trump’ın bu kararı, federal çalışanların ülkedeki iş gücünün sadece yüzde 2’sini oluşturması nedeniyle sembolik adım olarak nitelendirildi. Beyaz Saray'ın 90 günlük işe alım yasağı geçen hafta sona ermesine karşın hala boş olan binlerce pozisyonu doldurmayacağını açıklaması tepkilere neden oldu.

ABD’nin 45. Başkanı Donald Trump, seçim kampanyası boyunca selefi Obama’nın regülasyonlarının büyük bölümünü kaldıracağı taahhüdünde de bulunmuştu.

Trump, üst üste çıkardığı başkanlık kararnameleriyle, federal kurumlara,Regülasyon Reformu Görev Güçleri oluşturarak gereksiz, zararlı ve külfetli regülasyonları belirlemeleri ve bunlara yönelik giderleri sıfıra indirmeleri talimatını vererek iptal süreci başlattı.

Ayrıca, düzenleyici bütün federal kurumlara her yeni regülasyon için en az iki eski regülasyonun iptal edilmesi şartını getiren Trump, genel direktiflerinin yanı sıra Obama'nın 2008 krizinin yeniden yaşanmaması amacıyla 2010 yılında hayata geçirdiği Dodd-Frank Wall Street Reformunu spesifik olarak hedef aldı.

ABD Hazine Bakanlığına Dodd- Frank'in yeniden gözden geçirilmesi direktifini veren Trump, gerekçesini şöyle açıklamıştı: “Dodd-Frank’in birçok bölümünü sileceğiz çünkü açıkçası iyi işletmeleri olan birçok insan ve arkadaşım var ama bankalardan kredi alamıyorlar. Çünkü bankalar onlara Dodd-Frank’in kural ve regülasyonları nedeniyle para vermiyor.”

Obama'dan miras kalan çevresel regülasyonlar da Trump'ın kararnamelerinden payına düşeni aldı. Trump, Obama yönetiminin iklim değişikliğiyle mücadele kapsamında çıkardığı regülasyonların ve petrol-doğalgaz- kömür gibi fosil yakıtlarına yönelik mevcut kısıtlamalarının kaldırılması amacıyla 10'un üstünde kararnameye imza attı.

Buna karşın, Dodd Frank gibi yasaya dönüşen regülasyonların iptali için kongre onayına ihtiyaç duyulması ve birçok regülasyona yönelik değerlendirme sürecinin yeni başlaması nedeniyle Trump'ın bu konuda başarılı olduğunu söylemek için henüz çok erken olabilir.

Donald Trump'ın yerine getiremediği vaatler arasında "Meksika sınırına duvar örmek ve çoğunluğu Müslüman olan bazı ülkelerin vatandaşlarına seyahat yasağı uygulamak" da var.

Özet olarak; yeni başkan Trump’ın kongre üzerindeki etkisinin dorukta olduğu dönem olarak kabul edilen ilk 100 günlük sürecin başarılı geçirdiğini söylemek oldukça zor. Buna karşın Trump kendisinin bugüne kadar ilk 100 günde en çok icraat yapan ABD Başkanı olduğunu savunuyor.