ABD-Çin gerilimi büyüyor: Pekin'in hedefi doları çökertmek

Yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) Çin’deki bir laboratuvarda üretildiği iddiaları ve Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) salgına yönelik tavrı üzerine karşı karşıya gelen Washington ve Pekin yönetimleri arasındaki gerilim büyüyerek devam ediyor. Çin’in, elindeki ABD borç senetlerinin bir kısmını satışa çıkarabileceği ve bununla dolar kurunda düşüşü kışkırtabileceği öne sürüldü.

South China Morning Post gazetesinde yer alan yazıya göre, 1.1 trilyon dolar tutarında ABD borç senetlerine sahip Çin, Kovid-19 salgını nedeniyle ABD ile ilişkilerde tekrar artan gerilime ve ‘laf atışmasına’ yanıt olarak Amerikan devlet tahvillerine yatırımlarını azaltmayı düşünüyor. Yazıda, “Bu da ABD devlet tahvilleri piyasasında sorunlar yaratabilir, çünkü Washington, salgına ve salgının yol açtığı ekonomik hasara karşı mücadele programlarının finansmanı için yeni tahvil çıkarımını önemli ölçüde artırıyor” ifadelerine yer verildi.

Bu riskli adımın, ABD’nin itibarına zarar vereceğini ve borçlarını ödeme yeteneğiyle ilgili soru işaretleri yaratacağı kaydedilen yazıda, bu tür radikal adımların Pekin tarafından son çare olarak değerlendirildiğinin ve Çin yönetiminin önce Washington’a başka yollarla baskı yapmaya çalışacağının altı çizildi. Ayrıca Deloitte China başuzmanı Xu Sitao, gazeteye açıklamasında, ABD hükümetinin doları küresel piyasalara ‘silah olarak kullandığı’ için Çin ve Rusya’nın dolardan vazgeçme olasılığını görüştüğüne dikkat çekti.

Öte yandan, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 6 haftadan uzun süredir müzakere ettiği Kovid-19 karar tasarısı da iki ülke arasındaki DSÖ tartışmaları yüzünden tıkandı. Kovid-19 salgınıyla mücadele için Fransa ve BMGK’nin geçici üyelerinden Tunus tarafından hazırlanan tasarı, 90 gün küresel ateşkes talep ediyor. ABD, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres tarafından da yapılan “küresel ateşkes” çağrısına destek verirken, Çin tasarıda DSÖ’ye de referansta bulunulmasını istiyor. ABD ise ‘’Çin yanlısı ve salgınla mücadelede başarısız olmakla’’ eleştirip fon desteğini kestiği DSÖ’ye tasarıda atıfta bulunulmasına karşı çıkıyor. Ayrıca ABD, tasarıda ülkelerden ölü ve vaka sayıları dahil doğru veri paylaşımı ve şeffaflık talep ediyor. Çin ise şeffaflık konusuna sıcak bakmıyor. Durum bu olunca ABD ve Çin arasındaki DSÖ tartışması, BMGK’deki Kovid-19 tasarısını veto tehdidiyle karşı karşıya bıraktı. Fransa ise Konseyin yeni bir başarısızlıkla daha anılmaması için daha fazla müzakere ve uzlaşı yolları arıyor.