Bedelli ekonomisi

Bedelli askerlik düzenlemesi Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne dün sunuldu. 31 Aralık 1993 öncesinde doğumluları kapsayan düzenleme büyük heyecan yarattı. 1 milyon 324 bin kişiye imkan tanıyan düzenleme ile birlikte ücret telaşı baş gösterdi. Taslak düzenlemeye göre başvuru yapanların ödemesi gereken 15 bin liralık bedeli denkleştirmek için hazıklıklar başladı. Bankalar bedelli kredisi için hazırlık yaparken, ikinci el alım satımı yapan platformlarda araba ile telefon, bilgisayar gibi elektronik cihazların satış ilanlarında büyük bir artış var. Kuyumcular ise bu amaçla yastık altından çıkarılacak altınları bekliyor.

HEPSİ BAŞVURURSA 19,9 MİLYAR TL GELİR OLUR

Geçmiş yıllardaki başvurular ve talep edilen bedel göz önünde bulundurulduğunda 1 milyon 324 bin kişiden en az yarısının yeni düzenlemeyle bedelli askerlik başvurusu yapması bekleniyor. Yaklaşık 700 bin kişinin başvurusu öngörüsüyle yaptığımız hesaplamaya göre Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın kasasına 10,5 milyar lira girer. Yararlanan kişi sayısı 1 milyon 324 bin kişiyi bulursa elde edilecek bedel 19,9 milyar lirayı bulur. Ödenecek bedelin düşük tutulmasıyla düzenlemeden yararlanacak kişi sayısının bu kez hayli yüksek olacağı tahmin ediliyor.

EN DÜŞÜK BEDELLİ DÜZENLEMESİ

Hükümetin 24 Haziran seçimlerindeki vaatleri arasına giren bedelli askerlik için açıklanan 15 bin liralık ücret hem lira hem de dolar bazında ele alındığında diğer bedelli ücretleri içinde en ucuzu olmasıyla da dikkat çekiyor. 2011'de 30 bin lira olan bedelli askerlikten 460 bin kişi yararlanabilme imkanına sahipken yararlanan kişi sayısı 70 bin 43 kişi oldu. Katılım oranı yüzde 15,8 olarak hesaplandı. Hazine'nin kasasına giren para da 2 milyar 200 milyon lirayı buldu. 2014 yılındaki bedelli askerlik uygulaması da 611 bin 800 kişiyi kapsıyordu. Rakam 18 bin lira olunca bedelliden yararlanan kişi sayısı 203 bin 905 oldu. Katılım oranı yüzde 33,3'e ulaştı. Hazine'nin kasasına giren para da 3 milyar 671 milyon lira olarak hesaplandı.

Kredinin aylık faizi 1,63’ten başlıyor

15 bin lira bedel için kredi çekmek isteyenlerin bankaların kapısını çalması bekleniyor. Bankaların bedelli askerlik için şu an duyurduğu özel bir kredi türü yok. Tüketici kredisiyle temin edilebilecek finansman için vatandaşın cebinden ek masrafları da hesapladık. Tüketici kredisi için uyguladığı aylık faiz oranı bankadan bankaya değişiyor. Aylık yüzde 1,63 faiz oranı üzerinden yaptığımız hesaplamaya göre; tüketicinin talep edeceği vadeye göre değişen taksitler ve toplamda ödenecek miktarları şöyle:

Bir erin aylık maliyeti 1500 TL

Bedelli askerliğin kamuya sağlayacağı yarar sadece elde edilecek gelirle sınırla kalmayacak. Bedelli ücretinden hazinenin kasasına girecek paranın yanısıra devlet, bedelli olarak askere aldığı kişilerin bir yıllık masrafından da kurtulmuş olacak. Kıyafet hariç er olarak alınan her bir askerin devlete bir aylık masrafı en düşük bin 500 lirayı buluyor. Bu durumda bir askerin 12 aylık masrafı 18 bin liraya çıkıyor.

EN DÜŞÜK FAYDA 21 MİLYARI AŞIYOR

Bedelli askerlikte 28 günlük şart göz önüne alındığında toplam 18 bin liralık bedelden 28 günlük masraf çıkartıldığında bir askerin devlete yıllık toplam maliyeti 15 bin 400 lira olarak hesaplanıyor. Bu da 700 bin kişi baz alındığında 10,8 milyar, 1 milyon 324 bin kişi baz alındığında ise 20.4 milyar liraya denk geliyor. Böylece devletin bedelli düzenlemesiyle sağlayacağı gelir ve tasarrufun toplamı öngördüğümüz 700 bin başvuruda 21 milyarı, 1 milyon 324 binlik başvuruda ise 40 milyarı aşıyor.