İstanbul’da bulunan 700 bin riskli konut için acil dönüşüm çağrısı yapan uzmanlar, çözüm önerilerini de anlattı. Belediyelerin vatandaşla iyi iletişim kurması ve zorluk çıkarmaktan kaçınması gerektiğine dikkat çeken sektör temsilcileri, uygun finansal modellemelerle 5 yılda yapıların güvenli hale getirilebileceğini belirtti.
İstanbul'da güncellenen rakamlarla birlikte 1,5 milyon konutun dönüşmesi gerekiyor. Acil olarak ise 600-700 bin yüksek riskli konutun ya güçlendirilmesi ya da deprem yönetmeliğine uygun bir şekilde güvenli hale getirilmesi lazım. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, İstanbulluların yarısı 25 yaş ve üzeri binada yaşıyor. Bina inşa yılına göre toplam hane halkı sayısı 4 milyon 755 bin 86 iken, 2000 yılı öncesi inşa edilen binalarda yaşayan hane halkı sayısı ise 2 milyon 244 bin 49. Yani yarısı 1999 öncesi yapılmış binalar.
700 BİN KONUT ACİL YENİLENMELİ
İstanbul’da yaşanan 6,2’lik depremin ardından riskli konutlar için acil dönüşüm vurgusu yapılırken; uzmanlar çözüm önerilerini de sıraladı. Şehirde kentsel dönüşümün hızlandırılması gerektiği belirtilirken, uzmanlar gerekli finansal modellemeler uygulanırsa, 5 yıl içinde İstanbul'da 700 bin konutun dönüştürülebileceğini ifade ediyor. Konuyla ilgili konuşan Orkent Yönetim Kurulu Başkanı ve Kentsel Dönüşüm Uzmanı Mimar Nihat Şen, "Binalarımızı güvenli hale getirmek için bir an önce harekete geçmeliyiz. Kentsel dönüşüm çalışmalarına hız vermek gerekiyor. Bu konuda devletin çabalarının yanı sıra, tüm paydaşların iş birliği içinde hareket etmesi gerekir. Deprem öncesi ve sonrası, İstanbul'daki riskli binalarımızın sayısı oldukça fazla. Acilen bu binaların güçlendirilmesi veya yenilenmesi gerekiyor. 1.5 milyon konutun 700 bininin dönüştürülmesi gerektiğini düşünüyorum. Yerinde dönüşüm veya ada bazında dönüşüm konularında, yerinde dönüşümü tercih etmeliyiz” dedi.
BELEDİYELERE BÜYÜK İŞ DÜŞÜYOR
Nihat Şen, belediyelerin kentsel dönüşüm süreçlerinde vatandaşlarla iyi iletişim kurması, zorluklar çıkarmaktan kaçınması gerektiğini söyledi. Şen, şunları kaydetti: "Bu süreçlerde, mahalle kültürü, vatandaşların hakları ve tarihsel değerler göz önünde bulundurulmalıdır. Kentsel dönüşüm süreçlerinde vatandaşlar, kendi haklarını bilmelidir. Ortaklaşa bir karar gerekiyorsa (örneğin yüzde 50 artı bir çoğunluk), bu karar süreci başlatacaktır. Daha önceki süreçlerde 3’te 2 çoğunluk gerekliyken, şimdi yüzde 50 artı bire inildi; bu önemli bir değişiklik. Gerekli finansal modellemeler yapılırsa, İstanbul’da 700 bin konutun dönüşümünü 5 yıl içinde gerçekleştirebiliriz.”
DEVLET ‘TAMAMI BİZDEN’ DİYEBİLİR
Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası (ATEM) Başkanı Hakan Akçam da desteklerin artırılması gerektiğini söyledi. Akçam, “Kentsel dönüşümü hızlandırmalıyız. 'Yarısı Bizden' gibi projeler artmalı. Destek rakamları kesinlikle yükseltilmeli. Mesela, devlet 'Tamamı Bizden' diyebilir. Prosedürlerin kaldırılması, sürecin daha da hızlanması gerekiyor. Sosyal konut ve TOKİ projeleri de hız kazanmalı. Konut açığı kapatılmalı. Beklemeden hemen harekete geçilmeli" dedi.
STK'LAR PROJE ÜRETEBİLİR
Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkanı Hakan Şişik ise, “Bakanlık yönlendirici olmalı. Bakanlığın çalışması altında bölgeler belirlenmeli, kamu özel iş birliğiyle bu bölgelere yönelmek gerekiyor. Şehrin bina stokunun eski olduğu alanlarda inşaata yoğunlaşılmalı. Bütün uğraşımızı şu an şehir merkezindeki binalara vermeliyiz. 'Yarısı Bizden' gibi kampanyalar var ama bu iş kesinlikle siyaset dışı tutulup Bakanlık, Büyükşehir Belediyesi, 39 belediye ve STK’larla bir masa etrafında birleşilip projeler yürütülmeli ve şehrin bir master planı çıkarılmalı. Bitişik nizam olan alanlarda vatandaşın binayı yenileme imkanı yoksa planlama safhasında belirli enstrümanları kullanmalıyız. Minimal emsal artışları olabilir. 5 kat izin varsa bir kat daha izin verilebilir. Bina bazında değil o adanın olduğu alanlarda olabilir. Örneğin; 50 bin metrekare ise 60 bin kareye çıkarılıp dönüşümün önü açılıp özel sektöre de pay verebilirsiniz. Fatih, Beyoğlu’nun arkası, Avcılar, Bakırköy gibi alanlarda" diye konuştu.
