Her 3 çalışandan 1’inin kaydının olmaması üzerine ekonomi yönetimi çok sayıda tedbir ve önlemin yer aldığı plan için çalışmalara başladı. Bu kapsamda kayıt dışının yoğun olduğu sektörler mercek altına alınarak sahada denetim yapan personel sayısı arttırılacak. İşletmelere ait gelir bilgileri ile SGK kayıtlarının karşılaştırılması sonrasında tespit edilen işletmelere yönelik ise nokta atışı denetimler gerçekleştirilecek. Plan kapsamında en önemli adım maaşı düşük gösterilen çalışanlara yönelik olacak. Bir önceki aya göre prime esas kazançta yüzde 20 ve üzerinde azalma olması halinde çalışanlara bilgi amaçlı kısa mesaj gönderilecek. Doktor, mühendis, avukat, sporcu ve öğretmen gibi meslek gruplarındaki sigortalıların kazançlarında eksik bildirimde ise işverene uyarı mektubu yollanacak.
Kayıt dışı çalışanların sayısı her ne kadar geçtiğimiz yıllara göre ciddi anlamda gerilese de halen istenilen seviyede değil.
Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan son Hanehalkı İşgücü İstatistikleri'ne göre bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların oranı temmuzda geçen yılın aynı dönemine göre 1,7 puan artarak yüzde 36'ya yükselmiş durumda.
Bu da her 3 çalışandan birinin kayıt dışı çalıştığı anlamına geliyor. Söz konusu rakam ile istihdam edilen yaklaşık 29 milyon kişi üzerinden yapılan hesaplamada 10 milyona yakın kişinin kayıt dışı çalıştığı ortaya çıkıyor.
DENETMEN SAYISI ARTIYOR
Bu kapsamda ilk atılacak adım ise sosyal güvenlik sistemleri üzerinden yapılan denetim uygulamalarının geliştirilerek çeşitlendirilmesi olacak. Ayrıca kurumda görev yapan sosyal güvenlik denetmeni sayısı da arttırılarak, denetimler konusunda kurumlar arasında yapılan işbirlikleri daha da kuvvetlendirilecek.
GELİRE ÇAPRAZ SORGU
Öte yandan kayıt dışının yoğun olduğu alanlarda ise Gelir İdaresi Başkanlığı ile birlikte ortak denetimler gerçekleştirilecek. GİB'ten alınan işletmelere ait matrah bilgileri SGK'nın kayıtları ile karşılaştırılıp riskli olduğu belirlenen iş yerleri tek tek nokta atışı denetime tabi tutulacak.
KAYITLI İSTİHDAMA TEŞVİK
Kayıt dışının yoğun olduğu inşaat ve turizm sektörleri ile küçük ölçekli işletmelere yönelik ise kayıtlı istihdamı özendirici politika ve uygulamalar geliştirilmesi için yapısal düzenlemeler gerçekleştirilecek. Bu alanlarda yıl içerisinde risk analizi yapılarak denetim ve rehberlik faaliyetleri de planlanacak.
BİLGİLENDİRME ÇALIŞMALARI BAŞLIYOR
Küçük ölçekli işletmelerde kayıtlı istihdamın teşviki amacıyla TESK ve TOBB’dan da destek alınacak. Bu kurumlarla yapılan işbirliği sonrası belirlenen illerde bilgilendirme ile farkındalık faaliyetleri gerçekleştirilecek ve 2019 yıl sonuna kadar ülke genelinde ilgili taraflara sosyo kültürel kanallar da kullanılarak sosyal güvenlik hak ve hükümlülükleri hakkında bilinçlendirme çalışmaları yapılacak.
MAAŞI AZALAN ÇALIŞANA MESAJ
Plan kapsamında atılacak adımlardan en önemlisi ise özel sektörde çalışan sigortalıların prime esas kazancına yönelik olacak.
Sigortasız yani kayıt dışı çalıştırılmadan sonra çalışanların en büyük sorunu olarak da bilinen asgari ücretten yüksek ücret aldığı halde, işveren tarafından haberli ya da habersiz habersiz düşük ücret üzerinden sigortalı gösterilmesine karşı çalışan bilgilendirilecek.
Bunun için de bir önceki aya göre prime esas kazançta yüzde 20 ve üzerinde azalma olması durumunda bilgilendirme amaçlı kısa mesaj gönderilecek.
İŞVERENE UYARI MEKTUBU
Yapılan analizler sonucunda doktor, mühendis, avukat, sporcu ve öğretmen meslek gruplarındaki sigortalıların kazançlarında eksik bildirdiği tahmin edilen işverenlere yönelik uyarı amaçlı mektup gönderilecek. Bu kapsamda mağdur olan çalışanlara da elektronik ortamda bilgilendirme yapılacak.
ÇİFTÇİ VE MEVSİMLİK İŞÇİYE ÖZEL PRİM ÖDEME TAKVİMİ
Çiftçiler ve mevsimlik tarım işçileri gibi yılın belli dönemlerinde gelir edenlere yönelik özel prim ödeme takvimleri çıkarılacak.
