Elektrikten 2,5 milyar lira tasarruf sağlayacak priz

Uludağ Üniversitesi (UÜ) Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulunda (MYO), kapatıldığı halde enerji tüketmeye devam eden televizyon, bilgisayar gibi elektronik cihazların elektrik tüketimini keserek milyonlarca lira tasarruf sağlayacak priz geliştirildi.

Çalışmayı yürüten öğretim görevlisi Dr. Basri Kul, "İnternet Erişimli, Enerji Yönetimli IP Grup Priz" adını verdikleri ürünün enerji tasarrufunda önemli faydalar sağladığını söyledi.

Elektronik cihazların uzaktan kontrolü, açılıp kapatılması gibi ihtiyaçların öteden beri gündemde olduğunu ifade eden Kul, uzaktan erişimle internete bağlı bilgisayar ya da cep telefonu üzerinden bir elektrikli cihazı açıp kapatmak, kontrol etmek gibi eylemleri gerçekleştirebilen priz yaptıklarını anlattı.

İçinde yazılım bulunan elektronik cihazların zaman zaman kilitlenebildiğine dikkati çeken Kul, "Bu tarz durumlarda bu aletleri açıp kapatmaya ihtiyaç var. Diğer taraftan da bu cihazların uyku modundaki enerji tasarrufunu ekonomiye döndürmek var. Ürünün ana amacı, enerji tasarrufu ve uzaktan kontrol." diye konuştu.

Kul, uzaktan kontrolün internet erişimi olan her yerden yapılabileceğini belirterek, şöyle devam etti:

"Ürün, bünyesinde bir mikro bilgisayar barındırıyor. Bu bilgisayar, internet bağlantısına sahip. Aynı zamanda kaç kilovatsaat enerji tüketildiğini, aşırı akıma bağlı yanma ya da arızaların tespitini yapabilecek özelliklere sahip. Bir nevi bir elektrik sayacının internete bağlı hali. Ürünün 4 patenti var. Bu prizin tek geliştiricisiyiz. Aynı zamanda enerji ölçümü de yapılabiliyor. Ürünün en belirgin özelliği, özellikle ülkemiz açısından önem arz eden kısmı, enerji tasarrufuyla ilgili. Televizyon, bilgisayar, yazıcı gibi elektronik cihazlar kullanılmadıkları zamanlarda da enerji tüketmeye devam ediyor. Söz konusu priz, bunu algılayıp enerji tüketimini sıfırlayarak tasarruf sağlıyor. Ülkemizin 'standby', yani uyku modundan kaynaklanan enerji sarfiyatı yıllık yaklaşık 2,5 milyar lira gibi büyük bir bedel. Bununla ilgili çeşitli kurum ve kuruluşlarda çok sayıda deney yaptık. Priz sayesinde ülke genelinde yıllık 2,5 milyar lira tasarruf sağlayabiliriz."

Ürünün her türlü testten geçtiğini ve saha ölçümlerinin tamamlandığını anlatan Kul, "Bir bankada çalışma yaptık. Ülke genelindeki şubelerinde yaklaşık 10 bin bilgisayar setinin olduğu bu bankada priz sayesinde yılda yaklaşık 2,5 milyon liralık bir tasarruf elde edildiğini belirledik." dedi.

Prizin evlerde de kullanılabileceğine dikkati çeken Kul, "Bazen 'ütüyü açık mı bıraktım' diye tedirgin olabiliyoruz. Bu prizle uzaktan erişim sayesinde ütünün açık ya da kapalı olup olmadığını anlayabiliriz." diye konuştu.

Kul, fişlerin prize takılmasının ardından "operatör" tanımının oluşturulduğunu, ardından cihazda mesai başlangıç ve bitiş saatinin tanımlandığını söyledi. Kul, şunları kaydetti:

"Ürün, bilgisayar ve yazılımların zarar görmemesi için enerjinin düşmesini bekliyor. Enerji, normal çekiminin altında bir seviyeye ulaşmışsa uyku moduna geçtiğini anlıyor ve anahtarı kesiyor. Mesai başlama saati tanımına göre de bu süreç devreye girerek, sırasıyla önce bilgisayar, sonra yazıcı gibi cihazları dengeli bir şekilde, sırayla devreye alarak aşırı yüklenmeden çalışabilir hale getiriyor. Prizin 4, 6 ve 8'li modları var. Priz, ek olarak sıcaklık, nem gibi ortam izleme değerlerine sahip. Yangın ve su basması gibi durumlarda da güvenlik anlamında kullanılabilir. Sıvı seviye sensörü var. Örneğin, ısı yükseldiğinde klimayı otomatik olarak çalıştırabilir."

Kul, prizin Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu ile ASELSAN'da kullanıldığını belirterek, "Çok ani yüklenme yapılmaması için cihazların sıralı bir şekilde açılıp kapanması gerekiyor. Ürün, bütün bilgisayarların devreye giriş anlarını 1 saniye zaman gecikmesi sağlayarak, bir senkronizasyon içinde ayarlıyor. Böylece şebekede ani yük dalgalanmalarını engelliyor. Bu durumda elektronik cihazlar zarar görmüyor ve şebekedeki dalgalanma sonucu firmaya gelecek maddi manevi zararın önüne geçiliyor." dedi.