Enerjinin İpek Yolu

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Edirne’nin İpsala ilçesinde Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) MS4 Ölçüm İstasyonu’ndaki TANAP Avrupa Bağlantısı Açılış Töreni’nde konuştu. Her aşaması sabırla, dirayetle Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan’ın ortak gayretiyle 7,5 senelik uzun ve meşakkatli bir sürecin başarıyla taçlandırıldığını ifade eden Erdoğan, “Her şeyden önce TANAP, Azerbaycan, Gürcistan, Türkiye güzergahından Avrupa’ya TAP (Trans Adriyatik Doğal Gaz Boru Hattı) hattına bağlanıyor, devamıyla da Bulgaristan, Yunanistan, Makedonya, Arnavutluk, Sırbistan, Bosna Hersek güzergahındaki ülkeler de buradan istifade ediyor. Bütün bu adımları atarken, bunun bir bölgesel proje olduğunu, bir barış projesi olduğunu da özellikle vurgulamam lazım” diye konuştu.

KÖKLÜ DOSTLUĞUN SEMBOLÜ

Erdoğan özetle şunları söyledi: “Bu, bir dayanışma ve bu dayanışmanın adı da barış. Bu proje her şeyden önce ülkelerimiz arasındaki köklü dostluğun sembolüdür. TANAP bu aşamaya Türkiye ve Azerbaycan’ın karşılıklı güvene dayalı ilişkileri sayesinde gelebilmiştir. Projenin başarısında ayrıca üretici, transit ve tüketici ülkeler ile projede pay sahibi olan şirketler arasındaki uyum da kilit rol oynamıştır.

ÜLKEMİZİN ENERJİ İHTİYACINI GARANTİ ALTINA ALDIK

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in şahsi ilgisi, gerek Gürcistan makamlarının iş birlikleri gerekse projeye emek verenlerin gayretleriyle bugünkü aşamaya gelindi. Hep beraber verilen emeklerin boşa gitmediğini görüyoruz. ‘Enerjinin İpek Yolu’ olarak görülen bu muhteşem projenin belirlenen takvime, hedeflerimize ve taahhütlerimize uygun şekilde ülkelerimizle ilgili kısmını tamamlamış olduk. Bu projeyle sahip olduğumuz zenginlikleri kendi vatandaşlarımızın, onlarla birlikte tüm bölge halklarının, tüm insanlığın hizmetine sunma irademizi teyit ettik. Biz TANAP’la ülkemizin enerji ihtiyacını garanti altına almanın yanı sıra Avrupa’nın enerji arz güvenliğine de katkı yapmayı hedefledik.

20 İL, 67 İLÇE VE 600 KÖYDEN GEÇT,

Azerbaycan’dan doğal gaz ülkemiz üzerinden 20 il, 67 ilçe ve 600 köyden geçerek artık Avrupa’nın kapısına, yani buraya ulaştı. TANAP’la 16 milyar metreküplük Azerbaycan doğal gazının Türkiye ve Avrupa’nın istifadesine sunulması hayalden çıkıp gerçeğe dönüşmüştür. 16 milyar metreküplük bu gaz miktarının 6 milyarını biz, 10 milyarını ise Avrupa ülkeleri kullanacak. Nitekim 18 Kasım 2019 itibarıyla TANAP üzerinden Türkiye’ye taşınan gaz miktarı 3,23 milyar metrekübe ulaştı.

SORUMLULUK ARTIK KOMŞULARIMIZDA

İlerleyen yıllarda TANAP’ın taşıma kapasitesini önce 24 milyar metreküp ardından 31 milyar metreküpe çıkarmayı planlıyoruz. Bundan sonra asıl sorumluluk sınırın öte tarafındaki komşularımıza düşüyor. Avrupa’ya gaz sevkinin başlaması için TAP’ın bir an önce tamamlanması gerekiyor. İnşallah TAP’ın da 2020 yılı içinde tamamlanmasını bekliyoruz.

66,5 MİLYON İNSANIMIZA DOĞAL GAZI ULAŞTIRDIK

Doğal gaz rezervlerinin yüzde 70, petrol rezervlerinin yüzde 60’ı komşularımızda. 2002’de 5 ilimizde bugün ise 81 ilimizde doğal gaz var. 144 bin km’yi aşan bir doğal gaz dağıtım şebekesine çıktık. 66,5 milyon insanımıza doğal gazı ulaştırdık. Ülkemiz Avrupa’nın 4’üncü dünyanın 18’inci en büyük doğal gaz piyasası konumunda. 8 Ocak’ta da TürkAkım doğal gazın adımını İstanbul’da atacağız. Bunun da müjdesini vermiş olalım.”

10 milyar metreküp gaz
Faz-0 hattının açılmasıyla gerçekleştirildiği tarihten bu yana Türkiye’ye 3,23 milyar metreküp gaz geçişi sağlandı. Toplam kapasitesi 16 milyar metreküp olan boru hattından Türkiye’ye gelen gaz miktarının yakın zamanda 6 milyar metreküpe çıkarılması hedefleniyor. Bu miktar ilerleyen süreçte sırasıyla önce 24 milyar daha sonra ise 31 milyar metreküpe yükselecek. Kalan 10 milyar metreküp doğal gaz ise TAP ile Avrupa’ya gönderilecek. TAP’ın yüzde 20’şer hissesini BP, SOCAR ve Snam elinde bulundururken, Fluxys yüzde 19, Enagas yüzde 16 ve Axpo da yüzde 5’lik pay ile projede yer alıyor. TANAP’ta, SOCAR ve Güney Gaz Koridoru AŞ’nin yüzde 51, Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ’nin yüzde 30, BP’nin yüzde 12 ve SOCAR Türkiye Enerji AŞ’nin de yüzde 7 hissesi bulunuyor.
Türkiye uluslararası güç odağı
Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, Türkiye’nin uluslararası güç odağı olduğunu söyledi. Aliyev, “Bugün tarihi bir gündür. Umarım TANAP’ın ömrü uzun olacak, Türkiye-Azerbaycan ve diğer komşu halklara fayda verecek” dedi. TANAP’ın 7 ülkenin birleştiği bir iş birliği projesi olduğuna değine Aliyev, TANAP’ın iş birliklerine ve uzun süreli anlaşmalara imkan sağlayacağını dile getirdi. Türkiye’nin yabancı yatırımlar için çok uygun bir ülke olduğundan da söz eden Aliyev, “Türkiye bugün uluslararası güç odağı olmuştur. Türkiye bugün yabancı yatırımları için açık bir ülkedir. Ortak yatırımlar halklarımızın refahını artıyor. Önceki dönemi biliyoruz. IMF ve başka borçlardan yakasını kurtaramıyordu. Ancak şimdi siyasi istikrarı sayesinde yakasını kurtardı ve dünya çapında güç merkezi oldu. Bugün Türkiye ve onun lideri istikrarı sağlıyor, geleceğe bakmak için imkan yaratıyor. Biz buna seviniyoruz. Türkiye’nin gücü bizim gücümüz“ dedi.

TANAP bir başarı hikayesi

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, projede imzaların 2012 yılında atıldığını hatırlatırken, “TANAP, bundan sonra Türkiye-Azerbaycan iş birliğinin gücünü yeni ülkelerle, yeni insanlarla buluşturacak. Avrupa’nın içlerine kadar ulaşacak TANAP, bir enerji projesi olmasının ötesinde bir başarı hikayesidir” dedi. Projenin yalnızca Türkiye’nin değil Avrupa’nın da enerji arz güvenliği açısından hayati öneme sahip olduğunun altını çizen Dönmez, hem Türkiye’nin hem de Avrupa’nın enerji geleceğine büyük katkı sağlayacağını belirtti. Dönmez, Güney Gaz Koridoru’nun şah damarı olan TANAP’ın, Trans Adriyatik Doğal Gaz Boru Hattı (TAP) ile birleşerek Akdeniz’in beline bir kuşak gibi dolanacağını vurguladı. TANAP’ın yanı sıra diğer doğal gaz altyapı yatırımlarıyla Türkiye’nin doğal gazda enerji arz güvenliği sorunu kalmadığını dile getiren Dönmez, Türkiye’nin enerjide merkez ülke olma yolunda adım adım ilerlediğini vurguladı. Enerji alanında kaza-kazan odaklı politika izlediklerini aktaran Bakan Dönmez, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bugüne kadar Türkiye ile iş yapan, ortak bir amaç için hareket eden bütün ülkeler kazandı. Bu gelecekte de böyle olmaya devam edecektir.”
Azeri gazı ilk kez Avrupa’ya geçecek
SOCAR Başkanı ve TANAP Yönetim Kurulu Başkanı Rövnag Abdullayev de, Türkiye’nin doğusundan batısına kadar uzanan boru hattının inşaatının hedeflenen zamanda tamamlandığını söyledi. Abdullayev, TANAP’ın TAP üzerinden Avrupa’ya gaz vermeye hazır halde olduğunu belirterek, “TAP’ın inşaatı da sona erdikten sonra tarihte ilk defa Azerbaycan gazı Hazar Havzası’ndan Avrupa pazarlarına doğrudan iletilmiş olacak. Böylece, Avrupa’nın yeni gaz tedarikçisi olmanın yanı sıra, Türkiye’nin de en büyük ikinci doğalgaz tedarikçisine dönüşmeyi hedefliyoruz” diye konuştu.

Akdeniz’de geri adım yok

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın gündeminde Akdeniz’de yaşanan gerginlikte vardı. Türkiye ile Libya arasında yapılan anlaşmaya dikkat çeken Erdoğan, hiçbir ülkenin uluslararası hukuktan üstün olmadığını söyledi. Erdoğan, “Libya ile anlaşma yaptık. Şimdi Libya’yı tehdit etmeye başladılar. Anlaşma yapıldı, diğer ayakları da uygulamaya girecek” ifadelerini kullandı.
LİBYA İLE ANLAŞMA UYGULANACAK
Erdoğan sözlerine şöyle devam etti: “Bağırmalarıyla, çağırmalarıyla biz bu gemilerimizi oradan çekmeyiz. Ülkemiz ne kendi hukukunun ne de Kıbrıs Türkü’nün çıkarlarının çiğnenmesine izin verir. Doğu Akdeniz’de bulunan hidrokarbon kaynaklarının paylaşımı konusunda birileri hakça paylaşım yerine gerilimi körüklemeye çalışıyor. Adaletli paylaşım imkanı varken tehdit diline ve şantaj politikalarına başvuruluyor. Oysa hiçbir ülke uluslararası hukuktan üstün değildir. (Libya ile Akdeniz’de mutabakat) Anlaşma yapıldı, diğer ayakları da uygulamaya girecek. Libya’yı tehdit etmeye başladılar, anlaşma uygulanacak. Bu anlaşmanın diğer ayakları da aynen uygulamaya girecek ve bizim sondajlarımızdan çatışma ve kan değil, barış ve refah fışkıracaktır.” Erdoğan, “Bir damla petrolü insan kanından, insan hayatından daha değerli gören zihniyet, dünyaya barış ve huzur getirememiştir.” şeklinde konuştu.

Avrupa ayağını bekliyoruz

TANAP Genel Müdürü Saltuk Düzyol, bugün itibariyle Avrupa kapısına gaz vermeye gelmiş durumda olduklarını dile getirdi. Sürecin tamamlanması için Trans Adriyatik Boru Hattı’nın (TAP) tamamlanması gerektiğini belirten Düzyol, sözlerini şöyle sürdürdü: “Sürecin önümüzdeki yılın ekim ayı itibariyle en erken gerçekleşmesini ümit ediyoruz. TAP’a bu hafta başı itibariyle test amaçlı gaz verdik. Boru hattımızın Yunanistan sınırına kadar olan 5 kilometrelik bölümü tamamen gazla dolu. Öbür tarafta 2 kilometrelik kısım da Azerbaycan gazıyla dolu. Bu gazın Avrupa tarafından 9 büyük alıcısı var. Aralarında Fransız, İtalyan, Alman ve İspanyol şirketleri var. Bu büyük alıcılar Avrupa’nın içlerine kadar anlaşmalar yapmak suretiyle bu gazı başka ülkelere de pazarlama imkânına sahip olacaklar.”