Engellilerin toplumsal hayatta görünür olmalarının sağlanması adına önemli düzenlemeler hayata geçti. Engellilerin yoksulluğa düşmemesi adına engelli aylığı uygulaması yürütülüyor. Engellilik oranına göre engelli aylığı bağlanıyor. Bu aylığı alabilmek için bir takım şartlar söz konusu. Bu şartlardan ilki sağlık kurulu raporuyla engelli olduğunun tespit edilmesi. Engelli aylığı bağlanabilmesi için aylık bağlanacak engellinin 18 yaşın üzerinde olması gerekiyor.
2022 sayılı Kanun uyarınca sağlanan yardımlardan yararlanabilmek için sağlık kurulu raporu verebilecek hastanelerden alınan raporla belirlenen engellilik oranının en düşük yüzde 40 olması gerekir. 2017 için belirtilen diğer şartları sağlayan ve yüzde 40 ila yüzde 69 engellilik oranı bulunan engellilere 1.059,64 TL, yüzde 70 ve üstü engellilik oranı bulunan ve başkasının bakımına muhtaç engellilere ise 1589,47 TL aylık bağlanıyor. 18 yaşından küçük engellilerin kendilerine değil, yakınlarına engelli aylığı bağlanıyor. 18 yaşından küçük engellinin SGK'dan aylık veya gelir almıyor olması, sigortalı olarak çalışmıyor olması ve en az yüzde 40 oranında engelli olduğunun sağlık kurulu raporuyla tespit edilmiş olması şart.
Engellinin bakımını yürüten kişinin Türk vatandaşı olması ve aynı hanede yaşaması da gerekiyor. Muhtaçlık sınırının üzerinde gelirin olması halinde aylık bağlanmıyor. 2017 için 18 yaş altı engelli aylığı 1059,64 TL. Yani 18 yaşının altındaki engellilerin yakınlarına 1059,64 TL aylık bağlanıyor.
Akşam'dan Okan Güray Bülbül'ün haberine göre, engelli aylığından yararlanmak için başvurular kişilerin ikamet ettikleri il veya ilçedeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına yapılıyor. Engelli aylığından yararlanmak isteyen kişiler SYDV'lerden aldıkları sevkle sağlık kurulu raporu vermeye yetkili hastanelere gidiyorlar. Hastanede verilecek sağlık kurulu raporu için ücret alınmıyor. Raporda belirlenen engellilik oranı sonrası muhtaçlık değerlendirmesi yapılıyor ve engellilik oranına göre belirlenen engelli aylığı bağlanıyor.
Engelli aylığı alan kişiler, genel sağlık sigortalısı sayılırlar ve sağlık hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanırlar. Bu kişilerin gelir testine girmeleri gerekmez. Engelli aylığı alanlar bir sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünde olmasalar bile primleri SGK tarafından ödendiği için ücretsiz olarak sağlık hizmetlerinden yararlanabilirler.
Sigortalı olarak çalışan veya SGK'dan gelir veya aylık alan engellilere aylık bağlanmıyor. Nafaka bağlanmış veya bağlanması mümkün olan engelliler de aylık alamıyorlar. Bunun dışında engelli aylığı bağlanacak kişinin yaşadığı hanedeki kişi başına düşen gelirin asgari ücretin üçte birinden az olması gerekiyor. Bu sınır 2017 yılı için 423,58 TL.
Diğer taraftan engellilere aylık bağlanması ve yoksulluğa düşmelerinin engellenmesi çok önemli. Diğer yandan çalışabilir durumda olan engellilerin hem sosyal hayatta görünürlüklerinin sağlanması, hem de istihdam edilmeleri gerekiyor. Ancak bu sayede toplumsal hayata bu kişilerin entegre olması sağlanabilir. Bununla ilgili olarak uygulanan istihdam kotalarının ne yazık ki doldurulamadığı görülüyor. Bu konuda işyerlerinin engellilere uygun hale getirilmesini sağlayacak adımların atılması çok önemli.