Türkiye’ye yıllardır dayatılan “faiz düşürülürse dolar kuru fırlar” tezi Merkez Bankası’nın 25 Temmuz ve 12 Eylül kararlarıyla çöktü. 1,5 ayda 7,5 puanlık faiz indirimine karşın dolar/TL seviyesi 5,65-5,70 bandında kaldı. MB’nin piyasayı canlandırmak ve enflasyonu daha da aşağıya çekmek için indirime devam etmesi bekleniyor.
Yıllardır Türkiye’deki yüksek faiz ortamından beslenen çevrelerin, işi bu aralar hiç iyi gitmiyor. Faiz lobisinin Türkiye’ye dayattığı “faiz düşürülünce dolar yükselir” tezi, Merkez Bankası’nın son iki kararıyla çöktü. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK), 25 Temmuz ve 12 Eylül tarihlerinde yaptığı güçlü indirimlere rağmen Dolar/TL seviyesi, 5,65-5,70 bandında kaldı.
MERKEZ ŞANTAJA BOYUN EĞMİYOR
Faiz lobisinin şantaj ve korku salma politikasına boyun eğmeyen Merkez Bankası yönetimi; son iki toplantıda toplam 7,5 puanlık faiz indirimi yaptı. Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal ve diğer kurul üyelerinin cesur davranması sonucu faiz üzerinde oluşturulan kur baskısı kırıldı. Piyasaların canlanmasını için cesur adımlar atan Merkez Bankası, kredi faizlerinin aşağı çekilmesinin önünü açtı. 25 Temmuz’da yapılan 425 baz puanlık indirimin ardından konutta faiz oranlarını 0,98’e çeken kamu bankaları, be hafta yapılan 325 baz puanlık indirimden sonra ticari ve tüketici kredilerinde de indirimler yaptı. Birkaç özel bankanın da indirmeye başladığı faiz oranlarının sürmesi bekleniyor.
ENFLASYONDA ZAFER GÜNÜ 3 EKİM
Enflasyonun düşmesiyle birlikte oluşan opsiyonu kullanmayı sürdürmesi beklenen Merkez Bankası’nın faiz indirimlerine devam etmesi bekleniyor. Para Politikası Kurulu’nun 24 Ekim ve 12 Aralık’ta olmak üzere bu yıl iki toplantısı daha var. 3 Ekim’de açıklanacak eylül ayı enflasyonunun, baz etkisiyle tek haneye inmesi bekleniyor. Eylül 2018’de yaşanan yüzde 6,6 puanlık yükselmenin on iki aylık ortalamadan çıkacağı Eylül 2019 enflasyonunun yüzde 10’un altına inmesiyle Merkez Bankası’nın önünde en az 6,3 puanlık bir opsiyon oluşmuş olacak.
FAİZDEKİ DRAMATİK DÜŞÜŞ SÜRECEK
4 Kasım’da açıklanacak ekim ayı enflasyonuyla birlikte geçtiğimiz yılın aynı ayında oluşan 2,67’lik baz etkisini daha olumlu olarak göreceğiz. İki ayın toplamında göreceğimiz yüzde 8,9’luk baz etkisiyle enflasyonun Eylül-Ekim aylarında tek hanede kalacağı hesaplanıyor. 3 Ekimde açıklanacak ve çift haneli enflasyona büyük darbe vurulacak eylül ayı enflasyonunun ardından Para Politikası Kurulu’nun 24 Ekim’de güçlü bir faiz indirimi yapması bekleniyor.
YATIRIMCI VE VATANDAŞ BEKLİYOR
Üçüncü çeyrekte ekonomik aktiviteyi hızlandırması beklenen faiz indirimlerinin asıl olumlu etkisinin yılın son çeyreğinde görülecek. Temkinli davranmayı sürdüren ve enflasyondaki iyileşmenin faizlere yansımasını bekleyen vatandaş, bankaların faizleri aşağı çekmesini bekliyor.
Kur şantajıyla faizi arttırmışlardı
Daha önce Merkez Bankası’nın faiz kararını açıklayacağı tarihlerde dolarda yaşanan sert dalgalanmalarla oluşturulan baskı sonucu faizler yükseltilmişti. Ancak son yaşanan faiz indirimleri hem piyasalara rahat nefes aldırırken, hem de kurda indirim karşısında düşüş eğilimi gösterdi. 25 Kasım 2016 tarihinde gerçekleştirilen ve faiz artırımıyla sonuçlanan Merkez Bankası Para Politikaları Kurulu toplantısından önce 2,90 liradan işlem gören dolar, toplantının hemen öncesinde sert bir yükselişle 3,40 liraya tırmandırılıştı. Merkez Bankası’nı faiz artışına zorlayan lobi, faiz arttığı halde doları 3,50 lirayı çıkarmaktan geri durmadı.
- BU SENARYOYU HEP GÖRDÜK
- Faiz lobisi, 1 Haziran 2018'deki toplantı öncesinde 4,20 liradan alıcı bulan doları, 4,50 seviyesine yükselterek faiz artışı için baskı yaptı. Faizlerin yüzde 8’den yüzde 16,50’e yükselten MB, bir hafta sonra ikinci bir faiz arttırımına giderek, faizi 17,75'e yükseltti. 3 Eylül 2018’de doların 6,57 TL seviyesiyle bütün zamanların en yüksek kapanışının ardından Merkez Bankası 14 Eylül 2019 tarihli toplantısında faizleri 625 baz puan birden yükselterek yüzde 17,75’ten yüzde 24’e çıkarmıştı.
