Google, TOKİ ve e-Devlet görünümlü sahte internet sitelerini reklam karşılığı üst sıralara çıkarıp dolandırıcılara destek olmaya devam ediyor. Bilişim Uzmanı Osman Demircan, “Teknoloji devleri ancak hukuki baskı olduğunda adım atıyor” diyerek yasal düzenleme gerektiğini söyledi. Avukat Faruk Aktay da şu öneride bulundu: “5651 Sayılı Kanun’un 5/1 maddesine göre Google ancak hukuka aykırı içerik kendisine bildirildikten sonra kaldırmazsa sorumlu tutulabiliyor. Bu madde yürürlükten kaldırılmalı.”
Dolandırıcıların vurgununa çanak tutan Google dahil diğer sosyal medya mecralarına yaptırım artık şart hale geldi. Türkiye’de vatandaşları hedef alan dijital dolandırıcılık dalgası büyürken, küresel teknoloji devlerinin denetim boşlukları ulusal güvenlik ve ekonomik istikrar için ciddi bir tehdit oluşturuyor. Son örnek TOKİ 500 Bin Sosyal Konut Projesi başvurularında yaşanan dolandırıcılık vakaları oldu. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) uyarı ve erişim engelleme kararlarına rağmen, Google hâlâ kamu sitelerinin sahtesini üst sıralara taşımaya devam ediyor. Bu sponsorlu dolandırıcılık mekanizması, hem devletin hem de yüzlerce vatandaşın zararına işleyen yeni bir kara ekonomi yaratıyor. Bilişim ve siber güvenlik uzmanları, yerel kanunlarla net sınırların çizilmesi ve yaptırımların uygulanması gerektiğini belirtiyor.
İÇERİĞE DEĞİL PARASINA BAKIYOR
Bilişim Uzmanı Osman Demircan, artan dijital dolandırıcılık vakalarının temel nedeninin "küresel platformlardaki reklam denetimsizliği" olduğunu söyledi. Google’ın reklam denetimindeki boşlukların dolandırıcılara alan açtığını belirten Demircan, gündemdeki olayları kullanarak hazırlanan sahte reklamların özellikle arama motorları ve sosyal medya üzerinden yayıldığını ifade etti. Demircan, Google’ın sahte içeriklerle mücadele edecek teknik kapasiteye sahip olmasına rağmen bunu etkin kullanmadığını vurgulayarak, “Doğrulama süreçleri işletilse bu reklamların büyük bölümü yayına giremez. Ancak sıkı filtreleme reklam gelirlerini azaltacağı için şirketler seçici davranmıyor. Alacağı paraya bakıyor, içeriğe pek bakmıyor” dedi.
ÇÖZÜM BAĞLAYICI MEVZUAT
Sorunun şirket inisiyatifine bırakılamayacağını belirten Demircan, bağlayıcı düzenleme çağrısı yaptı: "Reklam doğrulama zorunluluğu, caydırıcı para cezaları ve yerel denetim yükümlülükleri net şekilde tanımlanmalı. Teknoloji devleri ancak hukuki baskı olduğunda adım atıyor. Yerel düzenleme güçlü olduğunda buna anında uyum sağlarlar." Dünyadan örnekler bulunduğunu da hatırlatan Demircan, Instagram’ın yaş kısıtlaması politikasını küresel tepki sonrası hızla değiştirmesinin bunun açık göstergesi olduğunu söyledi.
Sorumluluğu kısıtlayan yasal açık var
- Avukat Faruk Aktay, konuya ilişkin olarak, "Platformlar üzerinden yürütülen sponsorlu dolandırıcılık bugün tüm dünyada tartışma konusu. Google gibi teknoloji şirketlerinin sorumluluğu bakımından 5651 Sayılı Kanun’un 5/1 maddesi, 'Yer sağlayıcı, sağladığı içeriği kontrol etmek veya hukuka aykırı bir faaliyetin söz konusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü değildir.' şeklinde düzenlenmiştir. Bu hüküm, Google, Meta ve benzeri platformların hukuki ve cezai sorumluluğunu neredeyse tamamen ortadan kaldırmakta; milyarlarca dolar reklam geliri elde eden bu şirketlerin, dolandırıcılık içeren reklam ve içeriklere aracılık etmelerine rağmen kusursuz sorumluluk taşımamalarına yol açmaktadır" dedi.
- "Mevcut düzenlemeye göre Google ancak, hukuka aykırı içerik kendisine bildirildikten sonra kaldırmazsa sorumlu tutulabiliyor" diyen Aktay, sözlerini şöyle sürdürdü: "Yani fiilen tek sorumluluk istisnası, 'bildirilmiş olmasına rağmen yayından kaldırmama' durumudur. Oysa böylesine büyük ölçekli ve ekonomik fayda sağlayan platformların, özellikle dolandırıcılık içeriklerinde, yalnızca bildirim üzerine hareket etmesi yeterli değildir. Madde 5/1’in yürürlükten kaldırılması ve platformların kusursuz sorumluluğu esas alınmalıdır."
