Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati son dönem ekonomideki gelişmeleri, Türkiye Ekonomi Modeli'nde atılan yeni adımları, Rusya-Ukrayna Savaşı'nı ve Türkiye ekonomisine olası etkilerini değerlendirdi.
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını döneminde en hızlı toparlanan ülkelerden olan Türkiye'nin bu performansını 2021 yılında da sürdürdüğüne dikkati çeken Nebati, yılın son çeyreğindeki yüzde 9,1 oranındaki GSYH büyümesi ile yıl genelinde yüzde 11 seviyesinde büyüme performansı sergilediklerini ifade etti.
Nebati, bu büyümede salgın önlemlerinin gevşetilmesiyle toparlanma eğilimi gösteren iç ve dış turizmin de katkısıyla hizmetler sektörünün öne çıktığına işaret ederek, bunun yanı sıra ihracat performansındaki olumlu görünümün desteklediği sanayi üretimindeki kuvvetli seyrin dikkati çektiğini vurguladı.
2021 yılı büyümesine toplam yurt içi talebin 6,1 puanlık katkı verdiğini, net dış talebin katkısının da 4,9 puan olduğunu ifade eden Nebati, bu dönemde yatırım alt kalemlerinden makine-teçhizat yatırımlarının yüzde 20,5 arttığını ve GSYH büyümesine 2,2 puanlık katkı verdiğini söyledi.
Nebati, şunları kaydetti:
Nebati, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın Türkiye ekonomisine olası etkilerini de değerlendirerek, "Türkiye ekonomisi tarihsel bir perspektiften incelendiğinde özellikle bölgemizde yaşanan jeopolitik gelişmelerin diğer ülkeler gibi Türkiye ekonomisini de etkilediği görülmektedir. İki ülke ile olan ticari ve turizm ilişkilerimiz ile müteahhitlik hizmetlerimizin boyutu dikkate alındığında bu gelişmenin ülkemize etkisi daha da önem kazanmaktadır." diye konuştu.
Geçen yılın verileri incelendiğinde Rusya'nın en fazla ihracat yapılan 10'uncu, en fazla ithalat yapılan 2'nci ülke olduğunu, Ukrayna'nın ihracatta 20'nci, ithalatta ise 13'üncü sırada yer aldığını belirten Nebati, şu ifadeleri kullandı:
"Söz konusu iki ülkenin ihracatımızda payı yüzde 3,9 iken, ithalatımızdaki payı yüzde 12,4'tür. Turizm açısından değerlendirildiğinde ise Rusya ve Ukrayna'dan ülkemize gelen ziyaretçilerin sayısının toplam yabancı ziyaretçi içindeki payı salgın öncesinde yaklaşık yüzde 19 iken geçtiğimiz yıl yüzde 27’yi aşmıştır. Enerji ithalatçısı olan ülkemiz için petrol ve doğal gaz başta olmak üzere enerji fiyatlarının yükselmesi ve diğer emtia fiyatlarındaki artışın cari işlemler dengesi ve enflasyon üzerinde olumsuz etkileri olmaktadır. 2021 verilerine göre Türk müteahhitlik firmalarınca yurt dışında üstlenilen projelerin ülkelere göre dağılımında Rusya yüzde 36,4’lük oran ile birinci sırada, Ukrayna ise yüzde 5,2 pay ile dördüncü sırada yer almıştır."
Nebati, son 20 yılda Türkiye ekonomisinin büyük bir dönüşüm geçirdiğini dile getirerek, şu değerlendirmelerde bulundu:
Bakan Nebati, salgın sonrası dönemde küresel ekonomik aktivitedeki toparlanma neticesinde enflasyonun gelişmiş ve gelişmekte olan tüm ülkelerde etkili olduğunu belirterek, bu süreçte Türkiye'de de gerek tüketici gerek üretici fiyatları yüksek bir seyir arz ederken özellikle enerji ve diğer emtia fiyatları kaynaklı baskıların etkili olduğunu vurguladı.
Nebati, şöyle devam etti:
Enflasyonla mücadele kapsamında düzenli aralıklarla Fiyat İstikrarı Komitesinin toplandığına dikkati çeken Nebati, gerek kısa gerek orta ve uzun vadeli bakış açısına sahip politika adımlarını titizlikle hazırladıklarını kaydetti.
Nebati, Komitenin 1 Mart'ta gerçekleşen 3. toplantısında Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan gelişmelerin olası yansımalarını etkin şekilde yönetebilmek ve gıda ile ham madde arz güvenliğinin sürdürülebilirliğini sağlamak amacıyla üretim-satış, tüm ticari aşamalarda gerekli tedbirlerin vatandaşların lehine uygulanmasına karar verdiklerini söyledi.
Ayrıca ilgili bakanlıklarla koordinasyon içinde piyasa gerçekleriyle uyuşmayan haksız fiyat belirleyen işletmelere cezai müeyyideler uygulayacaklarını ifade eden Nebati, "Rekabeti ve başta enerji olmak üzere kaynak kullanımında verimliliği artırıcı politikaların hayata geçirilmesiyle enflasyonun düşürüleceğine inancımız tamdır. Bu noktada Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde tüm bakanlıklarımızla kararlı duruşumuzu sürdüreceğimizi ve gereken tüm adımları alacağımızı tekrar ifade etmek istiyorum." diye konuştu.
Bakan Nebati, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde 24 Aralık 2021'de "Kur Korumalı Türk Lirası Vadeli Mevduat ve Katılma Hesapları" enstrümanını hayata geçirdiklerini hatırlatarak, şu bilgileri verdi:
Bakan Nebati, yastıkaltı olarak tabir edilen finansal sistem dışında bulunan fiziki altınların ekonomiye kazandırılması için de birtakım çalışmalar yürüttüklerine dikkati çekerek, bu kapsamda altın tasarruf ekosistemine ilişkin çalışmalarını tamamlayarak 1 Mart itibarıyla devreye aldıklarını, vatandaşların fiziki altınlarını anlaşmalı kuyumcular ve bankalara getirerek sisteme dahil olabildiklerini bildirdi.
Nebati, rafineriler, bankalar ve kuyumcuların aktif olduğu bu sistemle yatırımcıların erişim alanını genişleterek hem Türkiye hem de vatandaşlar için faydalı bir sistem oluşturduklarını belirterek, bu sistemle hem yastıkaltında bulunan fiziki altınların çalınma ve kaybolma riskinin ortadan kalktığını hem de vatandaşların istedikleri altın ürününe tasarruflarını aktararak birikimlerini koruyabildiklerini anlattı.