Üretimin önündeki üç engel: Sanayici siparişle değil bunlarla uğraşıyor

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, sanayide siparişlerin yoğun olduğunu açıkladı. Yoğunluğa rağmen sanayicilerin yüksek faiz, yetişmiş eleman ve ham madde sıkıntısıyla uğraştığına dikkat çeken Avdagiç, üreticinin sipariş tarafında sorun yaşamadığını kaydetti.

KAMU KAYNAKLARI FİNANSMANA ÇARE

Piyasadaki finansman sıkıntısına karşı “seçici” destek sağlanması önerisinde bulunan Avdagiç, şunları kaydetti: “Yüksek faizin etkisini asıl ortadan kaldıracak belki de tek konu, yatırımcının finansman maliyetinin belli bir kısmının kamu kaynakları tarafından karşılanması. Makine teçhizat yatırımı yapan, doğrudan üretime yönelik tevsi yatırımı yapan, ‘greenfield’ dediğimiz sıfırdan yatırım yapanın kullandığı ki bu daha önceki teşviklerde de vardı, yatırım kredisinin faiz maliyetinin yüzde 40’ı, yüzde 50’si bir fondan karşılanabilir.

‘Bazı sektörlerin faiz maliyetini karşılamıyoruz da’ denilebilir. ‘Sadece orta-yüksek ve yüksek teknolojili ürünlerdeki yatırımları karşılıyoruz da’ diyebilirler. Yani ‘bu destek topyekun bütün yatırımlar için verilsin’ demiyoruz. Yeşil duyarlılığını artıran, çevre yatırımlarını düzenleyen, atıklarını azaltan yatırımlar gibi çerçeveyi daraltıp seçici bir finansman desteği verilebilir.”

KRİTİK HAM MADDEYE KISITLAMA GETİRİLSİN

Bir diğer hassas konunun ham madde temini ile ilgili olduğunu vurgulayan Şekib Avdagiç, “Diyorlar ki, demir fiyatlarını devlet düşürsün. Demir fiyatını devlet mi belirliyor? Hayır, Londra Metal Borsası var. Ne yapılabilir? Türkiye’nin kendi iç üretim kaynakları ile buna adım atabiliriz. Nasıl Çin ihracata kısıtlama getiriyor, diyor ki ‘içerideki talebi karşılamadan ihraç edemezsin.’ Bu yaklaşımları dünya metal dengesini bile bozuyor. Bizim de kritik ham maddeler için belki de bunu yapmamız gerek” diye konuştu.

TÜRKİYE ÇİN’E ALTERNATİF OLDU

Türkiye’nin, salgının de etkisiyle Uzak Doğu’dan uzaklaşan siparişler için ideal bir ülke haline geldiğini belirten Avdagiç, bu trendin devamı için tedbirlerin sürmesi gerektiğini kaydetti. Avdagiç, “Dışarıdan çok pahalı aldığınız ham madde ile ürettiğinizi bugün pahalı satıyorsunuz. Şu an sipariş Çin’e gitmediği için geliyor. Çin, ‘içeride çok büyük pazar var’ dedi. Navlun fiyatları zaten çok yükseldi. Kendine denge kurmaya çalışıyor. O yüzden de sipariş geliyor. Ama yarın rekabet gücü açısından nerede olacağımızı bilmek için bugünden alacağımız tedbirler önemli” değerlendirmesinde bulundu.

Sanayide en çok duydukları konulardan birinin de eleman sıkıntısı olduğunu belirten Avdagiç, nitelikli ara eleman sorununa çözüm için üniversite mezunu ama iş bulamayan gençlerin de ikincil kurslarla iş dünyasına yönlendirilebileceğini kaydetti. Avdagiç, “İşler nasıl diye soruyorlar. Sanayide şu anda işle, siparişle ilgili sıkıntı yok. Talepleri karşılayabilmek için hazır stokları dahi devreye aldığımız bir dönemden geçiyoruz. Bazı üreticilerin çift vardiya çalışmaya döndüğünü biliyoruz. Piyasada iş var ama en çok duyduğumuz 3 şey faiz, eleman, ham madde sıkıntısı” dedi.

TÜRK ÜRÜNLERİNE AVRUPA'DAN YOĞUN TALEP VAR

Sipariş ve iş artışının Avrupa ihracatı kaynaklı olduğunun altını çizen Kocaeli Sanayi Odası Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, fabrikaların üretim kapasitelerinin yükseliğine dikkat çekti. Zeytinoğlu, “Üyelerimizin siparişleri ve üretim kapasiteleri oldukça yüksek seviyede. Sadece pandemi süresinde kapasite düştüğü için eleman açığı baş göstermedi ama kalan zaman dilimlerinin çoğunda sanayicimiz yetişmiş eleman sıkıntısı çekiyor. Emtia fiyatları dünyada yüksek seyrediyor. Yani Avrupa’ya da artıyor bize de artıyor. Türkiye’deki en büyük sorun faizlerin yüksek olması sebebiyle kimse yatırım yapamıyor. Faizlerin düşürülmesi için birtakım tedbirler alınması lazım. Faiz sorununu bakanlık düzeyinde ilettik. Bunu her zaman dile getiriyoruz” ifadelerini kullandı.

SANAYİCİ FAİZDEN ŞİKAYETÇİ

Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Suat Hacısalihoğlu, “Üyelerimizden bize sürekli faiz oranlarının düşürülmesi için yetkili mercilere başvurulması gerektiği yönünde talepler geliyor. Faizlerin yüksekliği yatırımcılarımızı zorluyor. Yetişmiş personel azlığından kaynaklı üretimde kayıplar meydana geliyor. Sanayicilerimiz bu durumdan çok şikayetçi. Hammadde konusunda özellikle ihracatımızın artması nedeniyle piyasada bulunurluk sorunu baş gösterdi ve devam ediyor. Piyasadaki hareketliliğe dikkat çekmek istiyorum. Hammadde sıkıntısının kaynağındaki ihracatımızın 200 milyar doların üzerine çok rahat çıkacağını ifade etmek isterim. Üreticilerimizin iç piyasada hammaddeyi ihraç etmesinden kaynaklı fiyat dengesizlikleri ortaya çıkıyor. Bu dengesizlik zaman içinde elbette bulunurlukla birlikte istikrara kavuşacaktır” diye konuştu.

"HER İŞİ YAPARIM" DİYEN ÇOK KİŞİ VAR

Fazilerin sanayici için en büyük olduğuna işaret eden İstanbul Ticaret Borsası Başkanı Ali Kopuz, “Bu faizlerle insanlar ne işini genişletebilir, ne de işine yatırım yapabilir. ‘Her işi yaparım’ elemanı çok. Kalifiye ve işinin ehli eleman bulunamıyor. Çarklar dönüyor evet, fakat sanayi bölgelerinde ve tüm iş kollarında kalifiye eleman sıkıntısı had safhada. Şu anda sadece Türkiye’ye özel olmamakla birlikte tüm dünyada hammadde sıkıntısı mevcut” açıklamasında bulundu.