Lojistikte kriz büyüyor

Çin’in Vuhan kentinde başlayan koronavirüs salgını, Mart ayı ile birlikte özellikle Avrupa kıtası olmak üzere birçok bölgede etkisini artırmaya başladı. Hemen her sektöre büyük zararlar veren yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını lojistik sektöründe de her geçen gün derin yaralar açıyor. Avrupa’da 14 ülke kara yolu taşımaları için sınırlarını kapatırken, deniz yolu taşımacılığında ise yüzde 40’a varan fiyat artışı yaşandı. Geleceği öngörülemeyen salgın için tedbirler sıkılaştırılırken ayrıca süreçte yakından takip ediliyor. Bu yıl başında Uluslararası Denizcilik Örgütü IMO tarafından yürürlüğe konulan düşük sülfürlü yakıt uygulaması nedeniyle artan deniz taşımacılığındaki navlunlar, şimdi de boş konteyner sıkıntısı nedeniyle yükselmeye başladı. Virüs e-ticaret alanında ise hareketliliği arttırdı. Mecbur kalmadıkça evden çıkmayan insanlar alışverişlerinde de online kanalları tercih etmeye başladı.

Başta Türkiye olmak üzere ülkeler tedbir amaçlı pek çok ülkeyle hava yolu trafiğini durdururken lojistik için de ülkeler çeşitli uygulamaları devreye aldı. Türkiye sınır komşuları İran, Gürcistan ve Irak’ın yanı sıra birçok ülke geçişi durdururken, deniz tarafında ise yine karantina gibi farklı önlemler alınmış durumda. Ülkelerin aldığı önlemlerin başında sınır kapılarının kapatılması gelirken bu durum lojistik sektörünü olumsuz etkiledi. Navlungo CEO’su İsa Korkmaz, şunları söyledi: “Hava yolu navlunlarında yolcu uçaklarının seferlerinin iptal olması nedeniyle kargo kapasitesinin azalması Avrupa ve Amerika arasındaki hava yolu navlun fiyatlarında yüzde 15-20 arasında fiyat artışına neden oldu. Çin ve Türkiye’yi de doğrudan etkileyen bu durumun yanı sıra, deniz yolu ile yetişemeyecek acil siparişlerin hava yoluna kayması muhtemel ve bu da hava yolu taşımacılığında bir süre daha fiyat artışına sebep olacak.”

Türkiye son olarak İngiltere, İsviçre, Suudi Arabistan, Mısır, İrlanda ve Birleşik Arap Emirlikleri’ne uçuşları durdurdu. Böylece Türkiye’nin uçuş yasağı uyguladığı ülke sayısı 20’ye yükseldi. Avrupa’da 14 ülkenin sınırını kapatması ile birlikte ihracat yüklerinde gecikmeler yaşanmaya başlarken oluşan kuyruklar nedeniyle dönmeyen dorseler ve konteynerler neticesinde yüzde 15 oranında navlun artışları görüldü. E-ihracat gönderilerinde insanların zorunlu olmayan alışverişlerini kısmaları sonucunda ise taleplerde daralma görüldü. Koronavirüs nedeniyle ticaretin içinde bulunduğu olağanüstü durumdan alınacak tedbirlerle minimum hasarla çıkılabileceğini belirten İsa Korkmaz, Türkiye’den ihracat yapan firmaların yüklerini organize etmek için daha fazla alternatif aramaları gerektiğini dile getirdi.

Birçok acentenin yer problemi nedeni ile iptal politikalarında değişiklikler olduğunu söyleyen Korkmaz, şirketlere şu tavsiyelerde bulundu: “Siparişlerinizi onaylarken mutlaka bu bilgileri teyit edin. Konteyner ya da komple tır yerine, parsiyel navlunları tercih ederek riski dağıtabilirsiniz. Koronavirüs önlemleri neticesinde her gün başka bir ülkeden uçuş yasakları ya da sınır önlemlerinin değişkenlik gösterdiğini görüyoruz. Ürünlerinizi planlarken mutlaka lojistik servis sağlayıcınızdan anlık bilgiler alınız. Müşterilerinizi sık sık bilgilendirin, olası gecikmelerde ve iptallerde elinizden geleni yaptığınızın mesajını verin.”

Uluslararası Nakliyeciler Derneği(UND) Strateji ve İş Geliştirme Başkanı Fatih Şener, virüsün tüm dünyayı kasıp kavurduğunu söylerken, bu durumda oluşacak bir küresel krizin etkilerinin kısa vadede atlatılamayacağını aktardı. Uluslararası taşımacılıkta çeşitli kısıtlamalarla karşı karşıya kaldıklarını söyleyen Fatih Şener, “Doğu’da 6 milyar dolarlık ticaret risk altında bulunuyor. Fakat batı’da çeşitli kısıtlamalara rağmen ticaret zor da olsa yapılabiliyor. Batı tarafında yaşanacak bir kesilme sektörü çok zor duruma düşürür” dedi. Uluslararası şöförlerde meslekleri gereği izolasyonun yüksek olduğunu bu sebeple de riskin az olduğunu belirten Şener, “Sektör şu anda toz duman durumda fakat ülke bazlı bakıldığında bizim tarafta şu anda çok büyük bir düşüş yaşanmadı” diye konuştu.

ABD’li e-ticaret devi Amazon, koronavirüs salgınıyla çevrimiçi alışverişe artan talebi karşılayabilmek için ABD’de 100 bin yeni personel alacağını duyurdu. Şirketin çalışanların maaşlarını artırmaya yönelik 350 milyon doları aşan bir yatırım yapacağı da belirtildi.