Pırlanta kadar değerli meslek

Bir dönem kuyumculukla beraber anılan değerli taş uzmanlığı, sektördeki gelişmeye bağlı olarak sayısız iş seçeneği ve on binlerce lirayı bulan kazançlarıyla göz kamaştırıyor. Peki değerli taş uzmanı kimdir? Kısaca, altın, pırlanta gibi varlıklardan anlayan ve onlara bir değer biçen kişi diyebiliriz. ‘Güzelliğin on para etmez bu bendeki aşk olmasa’ misali, onların gözü olmadan onbinlerce liralık bir takıyı gerçek değerinin dışında alıp satabilirsiniz.

10 milyar dolarlık iş hacmi olan ve 250 bin kişiye istihdam sağlayan mücevher sektörü içinde değerli taş uzmanlarının sayısı ancak binlerle ifade ediliyor. Alaylı olanların yanına üniversite mezunu da eklenmiş. Piyasaya iş imkanını sorunca artan yatırım ve uzmanlaşma ile sayısız imkandan bahsediyorlar. Mesela, gemolog (Değerli Taş Uzmanı) ünvanıyla ilgili şirketlerde 5 - 10 bin lira civarında ücretle çalışabilirsiniz. Takı tasarımcısı olarak kendi işinizi kurabilir, altın rafineri ve borsasında iş bulabilir, mücevher üretebilir, satışçı olabilirsiniz. Eğer yeterince uzman iseniz bilirkişilik bile yapabilirsiniz.

Anlayacağınız ‘Yaş otuzbeş yolun yarısı eder’ demeyene, meslek tercihi yapacak gence, isteklisine parlak bir kariyer imkanı bu piyasada. Tabii ki dile getirilen ücretlerin daha fazlasını ya da azını almak size bağlı. Asgari ücretle bir kuyumcuda işe başlayıp yükselebilir veya işinizi kurup ciddi rakamlar kazanabilirsiniz. Meslek kolay da değil, deneyimli ve yetenekli iseniz şansınız fazla. Gözlerimiz kamaşarak piyasaya yakından bakıyoruz.

Ankara Kuyumcular ve Saatçiler Odası Başkanı Hasan Çavuşculu, 3308 Sayılı yasada, 5 yıl çalışmak ve 10 senelik ustalık belgesine sahip olmak gibi kriterlerin belirlendiğini söylüyor. Mücevherin bir yatırım aracı haline gelmesiyle vatandaşın artan talebinden söz eden Çavuşçulu “Eskiden 22 ayar bileziğe değer biçilirken şimdi işler değişti. Mesela altını bilen kişi pırlantadan veya zümrütten anlamaz. Sektör büyüyüp derinleştikçe her biri için ayrı uzmana ihtiyaç duyuluyor. Özellikle büyük şirketlerde ihtiyaç fazla” diyor.

Çavuşculu, sertifika vermeye yetkili kurumlara ve STK’ların eğitimlerine giderek belge alınabileceğini paylaşsa da zorlukları da şöyle anlatıyor: “Usta-çırak ilişkisiyle yetişip, işe ömrünü verenler var. Sadece 1 hafta uğraşmayın gerilersiniz. Zanaat kısmını atlamayın. Bunun için mesleki aşk da lazım. Pırlantayı görmek değil başka bir gözle bakmak gerekli, onu tanımak önemli. Taşlar, parmak izi gibidir. Biri diğerine benzemez. Nüanslar her şeyi değiştirir. Rengi, şekli, parlaklığı, içindeki renkler bile değerini binlerce lira azaltabilir. İşin sırrı da burada.”

Boşanmada düğün CD'si izliyor
İstanbul Arel Üniversitesi El Sanatları Bölüm Başkanı ve Kuyumculuk ve Takı Tasarımı Program Sorumlusu Elanur Güner, ülkemizde ilgili bölümlerin uzun yıllardır var olduğunu hatta mücevherat mühendisliğinde 5 yıldır eğitim verildiğini paylaşıyor. Güner, geniş çalışma imkanlarını, “Mezunlar yeteneklerine göre takı tasarımcısı olabilir, bu işin üretimini yapabilir. Çizim yaparak bilgisayar ortamında 3D kalıp çıkarabilir. Gemolog olarak şirketlerde ve akredite olmuş sertifika veren kurumlarda çalışabilir” şeklinde özetliyor.

Elanur Güner, kuyumculuk ve takı tasarımı alanında İstanbul Bölge Bilirkişisi olarak da çalışıyor. Fikri haklar, boşanmalardaki altın ve değerli taş varlıklarının paylaşımı, kaçakçılık, pırlanta taklitlerinin tespiti gibi onlarca sorun ve anlaşmazlıkta mahkemelere görüş beyan ediyor.

“Altın takı olduğu kadar aynı zamanda bir varlık” diyen Güner, boşanma davalarında değerli taş ve altınların paylaşımı için düğün CD’lerini bile inceledikleri dönemler olduğunu belirtiyor. Güner ayrıca, bilirkişi yasasındaki değişiklikle 3 yıllık deneyimin 5 yıla çıktığını, eğitim ve ustalık belgesi zorunluluğu getirildiğini söylüyor.

Ekonomi Bakanlığı Mücevher Sektörü Raporu da sektördeki ışıltıya dikkat çeken türden. Buna göre, 500 civarında firmanın yılda 400 ton altın ve 200 ton gümüş işleme kapasitesi var. Yıllık 300 ton altın ile üretimde dünya üçüncüsü olan ülkemizde 250 bin kişiye istihdam sağlanıyor. Piyasanın, bin 500 civarında çalışanı bulunan 50 firması onlarca ülkeye ihracat yapıyor.

GELECEĞİN ZANAATI
Ülkemizde önemi giderek artan bilirkişilik kurumuna yönelik ilk girişime imza atan Bilirkişi.net isimli danışmanlık firmasını kuran Övkunt Ünal, değerli taş ve altın uzmanlığının öneminin günümüz ekonomik gelişmeleri içinde daha da arttığını belirtiyor. Mesleğin, kurumlar arası anlaşmazlıklar, boşanma davaları, değer tespiti, kaçakçılık ve onlarca hukuki konuda görüş beyan ederek adalete yardımcı olduğunun altını çiziyor. Ünal’a göre orta ve uzun vadede bu iş kolu daha fazla hizmet alınan mesleklerden biri olacak.

Onlarcasının değeri nasıl anlaşılıyor? Ustalığı alınıp üniversitesi okunacak. 'Kayınvalideden bir Trabzon burması' sözleriyle inleyen alkış kıyamet düğün CD'leri izlenecek. Mesleğine de aşık olacaksın. İşini sevmenin ayrıntıları size de tanıdık gelecek... Parıltıyı fark edince, aklın başından gidecek. Hissetiğin şeyi seveceksin. Aptalca dediğin herşeyi 'Zati ben de pek akıllı sayılmam' diyerek harfiyen yapacaksın. Ne didineceksin 1 dakika görmek için, geceden alınan kararlar o saniye değersizleşecek. İsyan edecek ama sonunda kadere boyun eğeceksin. Hatırladıysan okuyucu, habere bir değer biçiver de konuyu kapatalım..