Türkiye ile Bulgaristan enerjide hedef büyütüyor

Bulgaristan'ın Ankara Büyükelçisi Nadezdha Neynsky, Türkiye ile ülkesinin enerji iş birliğinde hedeflerini büyüttüğüne işaret ederek, "Güney Gaz Koridoru'nun bir parçası olan ve Bulgartransgaz ile BOTAŞ'ın iletim sistemlerini birbirine bağlamayı hedefleyen doğalgaz ağı projesi, hem Bulgaristan hem de güneydoğu Avrupa ülkeleri için enerji kaynak ve güzergahlarının çeşitlendirilmesi anlamında çok önemli. Balkan doğalgaz merkezi projesi kapsamında, Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı'nın (TANAP) yanı sıra TürkAkım da dahil olmak üzere, tüm kaynakların giriş ve çıkış noktaları değerlendirilecek" dedi.

Neynsky, yaptığı açıklamada, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak ve beraberindeki heyetin, bu ayın başlarında Sofya'daki temasları çerçevesinde, iki ülke arasındaki ilişkilerin özellikle enerji gibi yüksek potansiyel taşıyan sektörlerde daha da derinleşmesinin gündeme geldiğini söyledi.

Görüşmelerde özellikle doğalgaz ve elektrik sektörlerindeki mevcut iş birliğinin yoğunlaştırılması konusunda anlaşmaya varıldığını belirten Neynsky, "Doğalgaz operatörü Bulgartransgaz ile BOTAŞ ve ayrıca elektrik operatörleri ESO ile TEİAŞ en yakın zamanda ikili görüşmeler yapacak" diye konuştu.

Neynsky, Türkiye ile doğalgaz enterkonnekte projesi ITB'nin hayata geçirilmesi için Bulgartransgaz ile BOTAŞ'ın çalıştığını aktararak, projenin AB tarafından Connecting Europe (CEF) mekanizması aracılığıyla müşterek olarak finanse edilen Bulgaristan tarafındaki kısmı için hükümetin fizibilite çalışmasını tamamladığını kaydetti.

Söz konusu fizibilite çalışmasının Türk tarafına iletildiğini ve BOTAŞ'ın konuya ilişkin geri dönüşünün beklendiğini vurgulayan Neynsky, "Bulgaristan ITB projesine özel bir önem gösteriyor. Güney Gaz Koridoru'nun bir parçası olan ve Bulgartransgaz ile BOTAŞ'ın iletim sistemlerini birbirine bağlamayı hedefleyen doğalgaz ağı projesi, hem Bulgaristan hem de güneydoğu Avrupa ülkeleri için enerji kaynak ve güzergahlarının çeşitlendirilmesi anlamında çok önemli. Proje ile Azeri gazı ve LNG gibi diğer çeşitli doğalgaz kaynaklarının Türkiye'deki tüm mevcut ve potansiyel giriş noktalarına erişebilirlik sağlanabilecek" diye konuştu.

Neynsky, Türkiye'nin coğrafi konumu sebebiyle petrol ve doğalgaz üreten ve tüketen ülkeler arasında doğal bir köprü olduğuna işaret ederek, "Türkiye Cumhuriyeti; Bulgaristan, güneydoğu Avrupa ve Avrupa ülkeleri için enerji güvenliğinin sağlanması noktasında çok önemli bir ülke. Özellikle Türkiye üzerinden geçen hatlar düşünüldüğünde dünyadaki petrol tüketiminin yüzde 3,7'si bu hatlar üzerinden karşılanıyor." değerlendirmesinde bulundu.

Bulgaristan'ın Avrupa Komisyonu'yla ortak proje geliştirerek Balkanlar'da Avrupa gaz dağıtım merkezi oluşturma hedefi bulunduğuna dikkati çeken Neynsky, söz konusu projenin Avrupa'nın enerji mevzuatı şartlarına tam uyumlu olacağını ve projenin AB'nin Ortak İlgi Alanı Projeleri (PCI) listesine girdiğini hatırlattı.

Bulgaristan'ın son 30 yılda Rus gazının Türkiye'ye, Yunanistan'a ve Makedonya'ya güvenilir sekilde taşınmasını sağladığını anlatan Neynsky, şöyle devam etti:

"Bölgedeki kompresör istasyonlarının yüzde 80'den fazlası Bulgaristan'da bulunuyor. Bunların büyük çoğunluğu çok yakın bir zamanda güncellendi, yeni kompresörler kuruldu ve çift taraflı da çalışabiliyor. Balkan bölgesel doğalgaz dağıtım merkezi, daha çok TANAP üzerinden gelecek Azeri gazını kaynak alacak. Gelecekte, Türkiye üzerinden İran, İsrail, Türkmenistan ve diğer ülkelerden daha fazla gazın Bulgaristan'a taşınmasını bekliyoruz. 2018'in ikinci yarısında tamamlanması planlanan Balkan doğalgaz dağıtım merkezinin ön fizibilite çalışmasının da sonuçlandırılmasına çalışılıyor."

Bulgaristan'ın Türk Akımı projesinin güneydoğu Avrupa ülkelerine doğalgaz iletmesi planlan ikinci hattına yönelik yaklaşımı konusunda ise Neynsky, "Balkan doğalgaz merkezi projesi kapsamında, TANAP'ın yanı sıra TürkAkım da dahil olmak üzere, tüm kaynakların giriş ve çıkış noktaları değerlendirilecek. Bulgaristan'ın doğalgaz iletim sistemi modernleştirilmeye ve genişletilmeye devam ediyor. Lozenets'ten Nedyalsko kompresör istasyonuna uzanacak 20 kilometrelik doğalgaz boru hattı inşa edildikten sonra, iki ülke arasındaki doğalgaz iletim kapasitesi artacak." ifadelerini kullandı.

Bulgar doğalgaz şirketi Bulgargaz'ın 2013 Şah Deniz konsorsiyumu ile anlaştığını hatırlatan Neynsky, 2020'den itibaren Şah Deniz 2 sahasından yıllık 1 milyar metreküp doğalgazın Türkiye'de TANAP, Yunanistan'da Trans Adriyatik Doğalgaz Boru Hattı (TAP) ve Yunanistan Bulgaristan Boru Hattı üzerinden Bulgaristan'a taşınacağını aktardı.

Bulgaristan ile Türkiye arasında ekonomik ilişkilerin geliştiğine ve ikili ticaret hacminin büyüdüğüne de işaret eden Neynsky, şunları kaydetti:

"2017'nin ilk yarısında Bulgaristan'dan Türkiye'ye yapılan ihracat geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 16,5 artarak 1,1 milyar Avro oldu. Bulgaristan'ın Türkiye'den yaptığı ithalat ise geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 23,4 artarak 925 milyon Avroya ulaştı. Ülkelerimizin 6 aylık toplam ticaret hacmi, yaklaşık 2,025 milyar avro. Altını çizmek isterim ki, 2016'nın ilk yarısında bu rakam 1,7 milyar Avroydu. Türkiye ile ticaretimizde ciddi bir artışa şahit oluyoruz. Bunun en önemli sebeplerinden biri, bu yıl iki ülkede de ekonomik anlamda olumlu gelişmelerin yaşanması. İki ülke ticaret hacmi dengeli bir gelişme sergiliyor. Dolayısıyla, ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesi noktasında ciddi bir potansiyel olduğunu düşünüyoruz. Bulgaristan Türkiye'den daha fazla yatırım ve yatırımcı çekmek istiyor. Yakın komşular olarak, iş potansiyelimizi geliştirebileceğimiz en uygun sektörlerin de enerji, turizm, elektronik ve nakliye ekipmanı, otomotiv, tarım, gıda, lojistik, sağlık ve eczacılık sektörleri olduğunu düşünüyoruz."

İki ülke arasında 2014'te imzalanan mutabakat zaptıyla hayata geçirilmesi planlanan ITB projesiyle Türkiye ile Bulgaristan arasında çift yönlü gaz akışının sağlanması planlanıyor. Bulgartransgaz ile BOTAŞ ağları arasındaki mevcut bağlantıların geliştirilmesi amaçlanan Lozenets istasyonu ile Malkoçlar istasyonu arasındaki hattın kapasitesinin ise yaklaşık 3 milyar metreküpe çıkarılması hedefleniyor.