Yeni yapılan inşaatların mevzuatlara uygun olarak yapılması için denetim yetkisinin verildiği yapı denetim firmalarının ücretlerinin toprak sahipleri tarafından değil de müteahhitler tarafından ödenmesi sonrası ortaya çıkan ‘sakıncalı denetim’ işlemi ile ilgili Bakanlık harekete geçti. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yapı denetim işlemini kapsayan yasayı bu yıl içerisinde değiştirerek, yapı denetim firmalarının seçiminde ‘otomatik atama sistemi’ni hayata geçirecek. Bakanlığın bu hamlesi ile müteahhit-yapı denetim firması pazarlığı da sona ermiş olacak. Yeni sistemi değerlendiren Yapı Denetim Kuruluşları Birliği Başkanı Tekin Saraçoğlu ise sistemin değişmesi ile çok sayıda müteahhidin ya işi bırakacağını ya da kendine çeki düzen vereceğine dikkat çekiyor…
Türkiye genelinde yapı denetim sistemine kayıtlı bin 600 yapı denetim firması bulunurken, yapı denetim firmalarında 28 bin 655 denetçi mimar ve mühendis, 51 bin 219 da kontrol elemanı görev yapıyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2017 yılında görev ve sorumluluğunu yerine getirmediği için yapı denetim firmalarına yönelik kestiği ceza miktarı ise 5 milyon lirayı aşıyor. Denetimlerde 467 yapı denetim firmasına "yeni iş almaktan men", 826 kuruluşa da "belge iptali" cezaları uygulandığı biliniyor.
Bakanlığın verdiği cezalardan uslanmayan bazı yapı denetim firmalarının müteahhitler ile pazarlığı sürdürmesi üzerine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı çareyi sistemi tamamen değiştirmek de buldu.
Yeni sistem ile ilgili bilgi veren Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki müteahhitlerin kendileri ile anlaşan yapı denetim firmalarını tercih ettiğini belirterek şöyle konuştu;
''Şimdi o firmanın, o müteahhidi nasıl denetleyeceğini siz düşünün. Uygulamada bir aksaklık söz konusu. Bu sene içerisinde yasayı değiştireceğiz. Bundan sonra bizim özel yetki verdiğimiz yapı denetim firmaları, sırayla kim geliyorsa, karşısına kim çıkıyorsa, belli bir standart ücret üzerinden, bizim Çevre ve Şehircilik il müdürlükleri nezdinde takiple binaları kontrol edecek. Müteahhit-yapı denetim firması pazarlıkları da bitmiş olacak.''
Bu yasayla birlikte başlayacak uygulamada gerçek bir denetim ve tam bir başarı beklenebileceğini de belirten Saraçoğlu, ‘’Bugünkü denetim sistemi bir fıkra gibi müteahhide bana işini ver birde şu kadar para ver seni denetleyeceğim deniliyor, yani kendi iş verenini insan ne kadar denetleyebilirse o kadar denetim yapılıyordu.’’ diye konuştu.
İşine gerçekten değer veren müteahhitlerin başından beri bu yasaya karşı olduğuna da dikkat çeken Saraçoğlu ilginç bir detayı da dile getirdi. Saraçoğlu, bağımsız denetim gelmesi halinde başta yapsatçılar olmak üzere çok sayıda müteahhidin işi bırakacağını ya da kendine çeki düzen vereceğini aktardı.