Uzay yarışında yörüngeye girdik

Dünyanın yörüngesindeki uydu rekabeti kızıştıkça ülkelerin bu alandaki yatırım ve AR-GE çalışmaları artıyor. İş Adamı Elon Musk’ın kurduğu SpaceX’in uzaya uydu fırlatma maliyetini eskiye oranla yaklaşık yüzde 62,5 azaltması uzay çalışmalarında yeni bir devri başlattı. Önceleri sadece teknoloji devlerinin tekelindeymiş gibi görülen sektöre artık birçok şirket ve ülke dahil oluyor.

Uzay ve havacılık trenini kaçırmak istemeyen Türkiye de yarışa dahil olanların başında geliyor. Özellikle son 10 yılda uydu üretimine ağırlık veren Türkiye, 3’ü haberleşme, 3’ü gözlem olmak üzere toplam 6 aktif uydusu bulunuyor. Yerli firmaların geliştirdiği projeler sayesinde, bu alanda teknoloji geliştiren az sayıdaki devletten biriyiz. Türksat 3A, Türksat 4A ve Türksat 4B olmak üzere 3 haberleşme uydusu faaliyet gösteriyor.

Bunlar, 118 ülkede 3 milyar kişiye yayıncılık hizmeti verilebilme imkanı sağlıyor. Rasat, Göktürk-1 ve Göktürk-2 uyduları da gözlem amacıyla kullanılıyor. Yerli araçlar ise, istihbarat faaliyetleri ve İnsansız Hava Araçları (İHA) başta olmak üzere savunma sanayii için büyük önem taşıyor.

Sektör, önümüzdeki yıllarda artacak üretim kabiliyeti ile yüksek teknolojili ihracat potansiyelini barındıyor. Öte yandan, üretimi tamamlanan Türksat 5A’nın bu yılın sonuna doğru uzaya fırlatılması planlanırken, Türksat 5B için planlanan tarih 2021 sonu. İlk yerli haberleşme uydumuz Türksat 6A’nın tasarımı tamamlandı ve 2022 senesinde uzaya gönderilecek. Türkiye uydu faaliyetlerindeki yarışta her geçen gün adından söz ettirirken, GLOBAL SATSHOW 2020’ye ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor. Küresel uydu ve uzay liderlerini bir araya getirecek dev organizasyon 22-24 Nisan’da Antalya Uluslararası Havalimanı’nda düzenlenecek.

Türkiye yerli teknolojilerini de bu etkinlikte görücüye çıkaracak. Sektör devleri ile yeni iş anlaşmaları ve teknoloji ortaklıklarına imkan sağlanmış olacak. GLOBAL SATSHOW 2020 kapsamında ‘Türkiye’nin Uzaya Erişim Serüveninde Uluslararası Medyada Kamu Diplomasisi Zirvesi’ne dünyanın farklı ülkelerinden önemli isimlerin katılması bekleniyor. 70’i aşkın ülkeden 100’ü aşkın katılımcı için önemli işbirliği fırsatı bulunuyor. Bu önemli zirve dünyanın önemli uydu ve uzay profesyonellerinin ve önemli çözüm ortaklarının buluştuğu önemli etkinlikler arasında yer alıyor.

Söz konusu etkinlik, Avrupa ve Ortadoğu Uydu Operatörleri Birliği, Küresel Uydu Forumu, T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Türkiye Uzay Ajansı ve TÜRKSAT’ın destekleriyle düzenleniyor. Bu yıl beşinci kez kapılarını açacak olan GLOBAL SATSHOW’da Türkiye’nin uzaya erişim serüveninde hibrit uzay motoru gibi yeni duyuruların dünya ile ilk kez paylaşılacak. 30 ülkeden gelecek gazeteciler Türkiye’nin söz konusu teknolojiler üzerine yürüttüğü çalışmaları, geçmişi, mevcut durumu ve gelecek planlarını yakından görme şansına sahip olacak.

2020 ise uydu teknolojilerinde önemli bir milat olacak. Zira, SpaceX, ‘Starlink takımyıldızı’ projesiyle önümüzdeki dönemde hemen her hafta uzaya 60 uydu birden gönderilmesi amaçlanıyor. Bu sene sonuna kadar bin 500 uydunun yörüngedeki yerini alması bekleniyor. Ülkeler arası rekabet uzayda daha da artıyor. Union of Concerned Scientists’in (UCS) verilerine göre, yörüngede, 2 bin 200 aktif uydu bulunuyor. Bunlardan 302’si askeri amaçlı kullanılıyor. Zirvede 830 uydu ile ABD yer alırken, 280 adetle Çin ikinci ve 147 ile Rusya üçüncü sırada. Özel sektör girişimlerinin etkisiyle önümüzdeki yıllarda uydu üretim ve fırlatma maliyetleri ciddi anlamda düşecek ve uzay filosunu güçlendiren ülkeler kazanacak.

Türk firmalardan ABD’ye çıkarma

ABD’de düzenlenen ve uydu alanında dünyanın en büyük fuarı olan Satellite 2020’ye, Türkiye’den sektörün önde gelen firmaları katılacak. Türksat, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ), STM Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret AŞ ve Profen’in stant açacağı fuarda, firmalar uydu teknolojilerine ilişkin ürünlerini sergileyecek. Global trendleri takip ederek ve fuardan elde edilecek kazanımlarla teknolojik çalışmalara doğru yön vermek amacıyla deneyim kazanımı sağlanacak. Türksat AŞ tarafından bu yıl içinde fırlatılması planlanan Türksat 5A ile gelecek yılın ilk çeyreğinde uzayda yerini alacak Türksat 5B uydularına ilişkin görüşmeler yapılacak.