Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremlerinden etkilenen 11 il için şu ana kadar harcanan rakamı açıklayan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, "Deprem için 75-80 milyar dolar para harcadık" dedi.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, dün IV. Tarım Orman Şurası Tarım Ekonomisi Atölyesi Toplantısı'nda konuştu. Depremin etkilerine değinen Şimşek, “Biz bütçe açığını kontrol altına almasaydık ve bütçe açığı parasallaşsaydı, yani bir miktar para basılıp finanse edilseydi enflasyonun ne olacağını sağduyulu insanların analizine bırakıyorum. Ayrıca 2023 yılı ortalarında 55-60 milyar dolar civarında bir cari açık, rezervlerde yetersizlik ve ciddi bir kur korumalı mevduat sorunuyla karşı karşıyaydık. Bu program uygulamaya konulmasaydı, bu durum enflasyonu nerelere götürürdü analizi gerekiyor" ifadelerini kullandı.
1,2 TRİLYON TL TASARRUF
Bütçe disiplininin kritik bir alan olduğunu söyleyen Şimşek, “Tasarruf da bunun önemli bir parçası bize tasarruf yapmıyorsunuz gibi ifadelerle yaklaşıyorlar. Biz bazen 30 bin fitten bakıyoruz aşağıya, bazen 60 bin fitten. Öngörülemeyen deprem ve faiz ödemeleri hariç, 2014-2023 dönemine bakalım. TBMM tarafından onaylanan bütçe 100 lira iken her sene ortalama 109,1 lira harcanmış. Yani bütçenin üzerinde yüzde 9'luk bir sapma söz konusu. Geçen sene sapma olmadı 96,7 olarak harcama yapıldı. Nerede tasarruf, diye soruyorsanız, toplam tasarruf bu. Basit hesapla 1,2 trilyon lira. Yatırım, istihdam, üretim ve ihracat üzerinden büyümenin devamı ve özellikle de konut, gıda ve yenilenebilir enerji arzı noktasında önceliklendirme lazım. Eleştirenler ya bizi duymuyorlar ya da kötü niyetliler. Ülkenin ciddi bir rezerv birikimi oldu. Eleştiriyorlar, rezervleri niye kullanıyorsunuz diyorlar. Rezerv, iç ve dış şoklara karşı bir tampondur. Tabii ki rezervler kullanılmak üzere biriktirilir” değerlendirmesini yaptı.
ÇALKANTI KALICI DEĞİL
Türkiye'nin, karşı karşıya olduğu enflasyon sorununu geçen yılın ilk yarısında kontrol altına aldığını söyleyen Şimşek, eğitimde herhangi bir müdahalemiz söz konusu değil. Bunların geçmişten gelen yansımaları var ama enflasyon düşüyor, düşmeye de devam edecek çünkü bu bizim en büyük önceliğimiz. Programımızda, yüzde 64-65 civarı olan 2022-2023 enflasyon oranlarını 2027’de net şekilde tek haneye indirme hedefimiz var” diye konuştu.
REZERVLER KULLANILMAK İÇİN BİRİKTİRİLİR
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ekonomideki son çalkantıların kalıcı olmadığını belirtirken, ikinci yarıdan itibaren dezenflasyon dönemine geçildiğinin de altını çizerek, “Dezenflasyonda şu anda bir başarı var, program çerçevesinde gidiyor. Son yaşanan piyasalardaki çalkantıların kalıcı bir etki yapacağını düşünmüyorum çünkü finansal koşullardaki sıkılaşma dezenflasyonisttir. Liradaki yüzde 3,5 civarındaki değer kaybının çok sınırlı etkisi nisan ayında olabilir. Şu an temel malların enflasyonu yüzde 20'nin altına, mal enflasyonu yüzde 30 civarına düştü. Manşet enflasyon yüzde 38. Kiralarda yüzde 25 üst limiti kaldırdık, “Rezervler iç ve dış şoklara karşı tampondur, kullanılmak için biriktirilir” dedi. Bakan Şimşek dün IV. Tarım Orman Şurası Tarım Ekonomisi Atölyesi toplantısında konuştu. Tarım sektörünü önceliklendirmeye devam edeceklerini söyleyen Şimşek, “Tarım sektörüne 2002'de 2025 yılı başındaki fiyatlarla yaklaşık 61 milyar liralık destek verilirken bugün aynı fiyatlarla 135 milyar lira sağlanmış durumda. Bazı alanlarda sübvansiyon yüzde 100'e kadar çıkmış durumda” şeklinde konuştu.
BÜYÜME POTANSİYELİMİZ YÜKSEK
Şimşek, dünyanın "yüksek borçluluk" ile karşı karşıya olduğunu belirterek, dünyanın borcunun milli gelire oranının 2000'li yıllarda yüzde 230 olduğunu, bu oranın bugün yüzde 328'e çıktığını söyledi. Gelişmekte olan ülkelerde bu oranın yüzde 245 olarak hesaplandığını belirten Şimşek, “Türkiye'de ise hane halkı, şirketler, finans sektörleri ve devletin toplam borcunun brüt olarak milli gelire oranı yüzde 93. Dolayısıyla Türkiye burada avantajlı. Bizim büyüme noktasında potansiyelimizin hala yüksek olduğunu ifade etmek istiyorum” diye konuştu.
RİSK PRİMİNDE SORUN YOK
Program sayesinde KKM'den çıkışın piyasalarda herhangi bir oynaklık yaratmadan başarıyla sağlandığını belirten Şimşek KKM’nin 22 milyar doların altına gerilediğini belirtti. Ülke risk priminin 700 baz puandan bugün 350 baz puan civarına düştüğünü söyleyen Şimşek, “Son 3-4 günde ABD'nin dış ticaretteki korumacılık tedbirlerini açıklamasıyla birçok ülkenin kredi risk priminin (CDS) Türkiye'den çok daha fazla arttı. Mayıs 2023-Nisan 2025 döneminde Türkiye'nin CDS'si 356 baz puan düşerken benzer ülkelerin 7 baz puan düştü. Bu, bize benzer ülkelere göre çok iyi bir performans ortaya koyduk demektir” değerlendirmesinde bulundu.
Tarımsal hasılada Avrupa birincisiyiz
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı da Türkiye’nin, sebze ve meyve üretiminde dünyada 4'üncü sıraya çıktığı bilgisini verdi. Yumaklı, “Bugün tarımsal hasılada Avrupa'da birinci sırada, dünyada ise ilk 10 ülke arasındayız. Türkiye, tarımda 32,6 milyar dolarla net ihracatçı bir ülkedir. Tarım sektörümüz, son 6 çeyrektir aralıksız büyüyor. Geçen yıl Türkiye ortalamasının da üzerinde büyüme gerçekleştiren sektörümüz, ülke ekonomimize önemli katkılar sunmaya devam ediyor. Tarım sektörümüz, geçen yıl 2 trilyon 428 milyar lira hasılayla gayrisafi yurt içi hasılamıza (GSYİH) yüzde 5,6 oranında katkı sağladı" şeklinde ifade etti.
Geleneksele yapay zeka desteği
Stratejik önemi günden güne artan tarım alanında verimlilik, katma değer ve kalite artışının sağlanmasıyla dirençli bir sektörün oluşmasına ve yeni teknolojilerin tarımsal üretime entegre edilmesinin büyük önem taşıdığını söyleyen Yumaklı, yapay zeka ve makine öğrenimi tabanlı uygulamaları, nesnelerin internetini, akıllı sulama sistemlerini içeren birçok yenilikçi teknolojiyi üretime entegre etmeye çalıştıklarına işaret etti. Yumaklı, "Geleneksel üretim gücümüzü, modern ve akıllı tekniklerle buluşturmaya odaklandık. Yeni teknolojilerle üretim kayıplarımızı azaltmaya maliyetler düşürmeye odaklandık” dedi.
