Bakanlık tarafından tarım arazisi yönetimi kapsamında arazi toplulaştırma, büyük tarımsal ovaların korunması, arazi kullanım planlaması ve yönetimi, işlenmeyen tarım arazilerinin üretime kazandırılması, arazi edindirme, değerleme ve dağıtım, tarımsal çevreyi ve doğal kaynakları koruma çalışmaları yürütülüyor.
Türkiye'de arazi toplulaştırma çalışmalarının başladığı 1961'den 2002'ye kadar 4,5 milyon dekarda arazi toplulaştırma çalışmalarının tescili tamamlandı. 2003'ten bu yılın sonuna kadar toplulaştırması tamamlanan alanın 72,7 milyon dekara yükselmesi bekleniyor.
Ülkede 9,3 milyon hektarlık 440 büyük ova sit alanı olarak koruma altında bulunuyor. Bu yıl 24 büyük ovanın daha çalışmaları tamamlandı ve onay aşamasına gelindi. Ova sayısının toplamda 500'e çıkarılmasına yönelik çalışmalar devam ediyor.
Su potansiyeli ve toprak veri tabanı esas alınarak, arazi özellikleri gözetilerek, kullanım planları, plan açıklama raporları ve plan hükümlerinin yıl sonuna kadar onay aşamasına getirilmesi planlanıyor.
Ülke genelinde yapılması planlanan arazi kullanım planlaması çalışmaları için Edirne, Tekirdağ, Kırklareli ve Yalova'da 1,9 milyon hektarda toprak sınıflaması ve bu alanlar içinde toplam 932 bin hektarda detaylı toprak sınıflaması için çalışmalara başlandı.
Bakanlık tarafından 2022'de ülke genelinde başlatılan 1/5000 ölçekli arazi kullanım planlaması çalışmalarının 7 yıl içinde tamamlanması hedefleniyor.
Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu'nda yapılan değişiklikle hisselilik, mülkiyet ihtilafı, göç gibi gerekçelerle üst üste iki yıl işlenmeyen tarım arazilerinin ekonomiye kazandırılması amacıyla ve kira bedellerinin maliklere ödenmesi koşuluyla Bakanlık eliyle tarımsal üretim amaçlı kiralanması sağlanacak. 2024 ve 2025 üretim yıllarında işlenmeyen tarım arazilerinin tespit edilmesi ve 2025'in son çeyreğinde ilk kiralamanın yapılması planlanıyor.
Topraksız veya az topraklı çiftçilerin, yeter gelirli tarımsal aile işletmeleri kurabilecek şekilde hazine arazileriyle topraklandırılması çalışmaları kapsamında 2023'e kadar 16 bin 670 çiftçi ailesine 1 milyon 69 bin dekar hazine arazisi dağıtıldı. 2020'den bugüne kadar Türkiye genelinde dağıtılan arazi ve arsa bedeli ile kira gelirleri kapsamında toplam 341,3 milyon lira tahsilat yapıldı.
Su kaynaklarının tarımsal faaliyetlerden kaynaklı kirliliğe karşı korunmasına yönelik çalışmalar kapsamında tarımsal kaynaklı kirliliğin tespiti ve nitrata hassas bölgelerin belirlenmesi amaçlanıyor. Türkiye genelinde 4 bin 852 istasyonda sularda tarımsal kaynaklı nitrat kirliliği izleme çalışmaları yürütülüyor. Yıllık yaklaşık 15 bin numune alınarak farklı parametrelerde toplam 85 bin analiz yapılıyor. Ayrıca gelecek yıldan itibaren uygulanmak üzere Nitrat Eylem Planı hazırlandı.
Nitrat Eylem Planı'nda, arazi, gübreleme, hayvansal gübre ve sulama yönetimleri konularında toprak ve su kaynaklarının korunmasına yönelik tedbirler yer alıyor.