TBMM Genel Kurulu'nda milyonların beklediği Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi görüşülerek kabul edildi ve EYT yasalaştı. EYT için Meclis'te 395 kabul oyu kullanıldı. EYT Yasası Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından onaylandıktan sonra Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girecek. lk etapta 2 milyon 250 bin kişinin emekli olacak. Peki 2023’te doğum ve askerlik borçlanması günlük en düşük, en yüksek ne kadar? EYT'ye başvurular ne zaman yapılacak? EYT için askerlik ve doğum borçlanması nasıl yapılır, sigorta prim borcu ne kadar?
EYT için geri sayım sürerken eksik primlerini tamamlamak isteyenlerin daha ucuz borçlanma yapabilmesi için vakit de daralıyor. Yeni asgari ücretin açıklanmasıyla beraber 2023 yılında yapılacak borçlanmalar 1 Ocak 2023 itibarıyla yüzde 54,6 artacak. Yılın bitmesine son 5 gün kala uzmanlardan vatandaşlara ellerini çabuk tutmaları uyarısı yapıldı.
5510 sayılı kanununun 41/b maddesi gereğince “Er veya erbaş olarak silâh altında veya yedek subay, yedek astsubay okulunda geçen süreler” borçlanılabilmektedir. Buna ilaveten muvazzaf ve ihtiyat askerlikte er veya erbaş olarak silahaltında geçen süreler, 1/1/1950 tarihinden sonra yedek subay okulunda, 26/6/2019 tarihinden sonra ise yedek astsubay okulunda öğrenci olarak geçen sürelerin borçlandırılmasına imkan sağlanmıştır.
1/10/2008 tarihinden önce 1479 ve 2926 sayılı kanunlar gereğince aktif sigortalı olmamaları nedeniyle askerlik borçlanma talepleri reddedilen sigortalı ve hak sahipleri 1/10/2008 tarihinden sonra yeniden müracaatları halinde borçlanma işlemleri aktif sigortalı olma şartı aranmaksızın sonuçlandırılmaktadır.
2022 yılı için askerlik borçlanması yapacak bir kişinin borçlanacağı her bir gün için ödemesi gereken en düşük tutar 69,02 TL'dir Aylık 2.070,6 TL ve yıllık 24.847,20 TL'dir. 400 gün askerlik borçlanması yapacak bir kişinin 27 bin 608 TL, 540 gün askerlik borçlanması yapacak bir kişinin ise 37 bin 270,08 TL ödeme yapması gerekir.Borçlanılacak sürenin hesabında ayın 28, 29, 30 veya 31 gün olup olmadığına bakılmaksızın ay30, yıl 360 gün olarak dikkate alınacaktır.
Kişi borçlanma yapmadan önce bu tutarın emekli aylık miktarını etkileyeceğini bilmelidir. Askerlik borçlanması başvurusu askerlik yapan kişinin kendisince veya kişinin ölümü halinde hak sahipleri (eşi ve/veya çocukları) tarafından yapılabilir.
Askerlik hizmeti eğer ilk sigortalılık başlangıç tarihinden sonra yapılmışsa, yapılacak askerlik borçlanması ile EYT kapsamına girmek mümkün olmayacaktır. Eğer, askerlik hizmeti ilk sigortalılık başlangıcından önce yapılmış ise, borçlanma durumunda borçlanılacak süre kadar sigortalılık başlangıcı geriye gitmektedir.
Askerlik borçlanma başvurusu, e devletten veya borçlanma talep dilekçesinin Sosyal Güvenlik Kurumu sitesinden indirilerek doldurulması ile Kurumun ilgili birimine gönderilerek elden verilmesi ya da postayla gönderilerek yapılır.
İlk defa 5510 sayılı Kanuna göre hizmet akdiyle çalışanlar ve kendi nam ve hesabına bağımsız çalışmaya başlayan sigortalılar, 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılar ile mülga 506 sayılı Kanun, 1479 sayılı Kanun ve 2926 sayılı Kanununa tabi olan sigortalılar ve hak sahipleri, sigortalının en son çalışmasının/hizmetinin geçtiği sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine başvurarak, Kamu görevlileri (kamu görevlileri sigortalıları veya hak sahipleri “SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Tescil ve Hizmet Daire Başkanlığı Mithatpaşa Caddesi No:7 Sıhhıye/ANKARA” adresine borçlanma talep dilekçesiyle veya e-devlet kanalıyla başvuruda bulunarak doğum borçlanması yapabileceklerdir.Doğum borçlanması talebinde bulunan kadın sigortalının işvereninden belge istenilmeksizin Kurum hizmet kayıtlarından tespiti yapılarak işlem sonuçlandırılacaktır.
1 ay = 30 gün olacak şekilde borçlanmak istediğiniz süreyi hesaplayarak gün cinsinden giriş yapınız. (5 ay=150 gün, 12 ay=360 gün, 15 ay=450 gün, 18 ay=540 gün)
Sigortalıların veya hak sahiplerinin prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları arasında olmak üzere, kendilerince belirlenecek günlük kazancın yüzde 32'si üzerinden hesaplanmaktadır. Bu hesaplama, işlem yapılacak dönemde geçerli prime göre esas günlük kazancın alt ve üst sınırlarından yapılmaktadır.
1 Ekim 2008 itibariyle başlayan bu uygulama, erkekler için uygulanan askerlik borçlanmasına benzer bir şekilde düşünülerek tasarlanmıştır. Bebeği olduğu için çalışma hayatının ve dolayısıyla sosyal güvencenin dışında kalmış annelere, en fazla iki çocuk için ikişer yıldan toplam 4 yıl borçlanma hakkı tanındı. Böylece çocuk sahibi olmanın anneler için bir dezavantajı giderilirken, çocuklarına zaman ayırmaları da teşvik edilmiş oldu. İlgili kanuna göre bu uygulamadan yararlanan kişinin borçlandığı gün sayısı, prim gün sayısına eklenerek emekliliğine daha erken kavuşması sağlanıyor.
Emeklilik için her zaman uzun sürelere ihtiyaç olmayabilir. Bu nedenle doğum izni süresinin tamamı yerine sadece bir kısmını kullanabilirsiniz. Örneğin yaşlılık aylığı için 60 güne ihtiyacınız varsa doğum izni sürenizin sadece iki ayını borçlanmanız yeterli olacaktır.
En fazla iki ayrı doğum izni için bu haktan yararlanılabilmektedir. Eğer daha önce doğum izni süresinin tamamı yerine sadece bir kısmını borçlandıysanız, bu sürenin kalanı için de yeniden borçlanma yapabilirsiniz. Bunun için tekrar başvuru yapmanız gerekmektedir.
Kanunlar gereği verilen ücretsiz doğum izni ya da analık izni süreleri örneği SGK tarafından hazırlanan hizmet borçlanması başvuru belgelerine göre sigortalılar ve hak sahipleri tarafından sosyal güvenlik il müdürlükleri veya sosyal güvenlik merkezlerine yapılır.
Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından hesaplanan prim borcunun ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren bir ay içerisinde ödenmesi gerekmektedir. Bir ay içinde ödenmeyenler içinse yeniden başvuru yeterlidir ve herhangi bir cezai şartı yoktur. Primi ödenmeyen süreler hizmetten sayılmaz.
Uygulamadan yararlanmanın emeklilik tarihini etkilemediğini fark ettiyseniz ya da herhangi farklı bir nedenle ödediğiniz primleri geri almak isteyebilirsiniz. Ancak Sosyal Güvenlik Kurumuna borçlanma nedeniyle ödediğiniz primleri geri almanız mümkün değildir. Dolayısıyla işlem yapmadan önce durumunuzu gözden geçirip iyi bir araştırma yapmanız faydalı olacaktır.