"Ülkemizdeki sosyal güvenlik sisteminin makul seviyeye getirilmesi konusunda çok adım atmış bir ülkeyiz. Kamu bütçesinde büyük yük bindiren sosyal güvenlik sistemimizi yönetilebilir bir hale getirilmesi için çok çalıştık.
Elbette her düzenleme beraberinde yeni tartışmaları getirdi. Bunlardan biri de 1999 düzenlemesine göre emeklilikte primi doldurduğu halde yaşı bekleyen çalışanların talebidir. Prensip olarak çalıştığı dönemden daha uzun bir süre maaş almanın sürdürülebilir olmadığına inanıyoruz. Ülke ekonomimize yük bindirmemek için uzunca süre buna sıcak bakmadık.
85 milyonun geleceğini düşündüğümüz için konuyu ölçüp biçmeden taahhüt altına girmek istemedik. Küresel krizin ülkemize etkileri sebebiyle vatandaşımızın yanında olduğumuzu asgari ücret, memur maaşı ve emekli maaşıyla gösterdik.
Bugün de emeklilikte yaşa takılanların sorunlarını çözme yoluna gidiyoruz. Sistemi tartışmadan arındıracağımıza inanıyorum.
Her konuda olduğu gibi bu düzenlemeyi de milletimiz için yapıyoruz. Tekrar hatırlayacak olursak, emekli olmak için prim günü, sigortalılık süresini ve yaşı tamamlamak gerekiyor. Yaptığımız düzenlemeyle ilk iki şartı baz alıyoruz.
Her yıl istihdamına 1 milyon kişi ekleyen bir ülke olarak dengeyi korumayı başarıyoruz. 2 milyon 200 bin vatandaşımız da emekliliğe kavuşuyor. Hetrhangi bir yaş sınırı istenmeyecektir. BOrçlanma işlemleri de zaten başlatıldı. Yeni düzenleme ile sistemin mali yükünü dengeleyecek çalışmaları da yaptık. Hemen emekli olmak istemeyenler için ayrı bir düzenleme hazırlıyoruz.
İşveren için kredi desteği yapılacak. Her vatandaşımızın emeğine ihtiyacımız var. Emekli olduktan sonra çalışmaya devam edecek vatandaşlarımız için düzenleme getiriyoruz. EYT ile ilgili düzenlemenin hal sahiplerine hayırlı olmasını diliyorum."
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarının satır başları: EYT olarak bilinen bu düzenleme kapsamlı bir çalışmanın ardından nihai halini almıştır. Ülkemizdeki sosyal güvenlik sistemini, makul bir seviyeye getirilmesi hususunda çok önemli reformlara imza atmış bir hükümetiz. Sisteme yük bindirmemek için EYT düzenlemesi için uzunca bir süre sıcak bakmadık. EYT'de yaş şartı yok.
AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, emeklilikte yaşa takılanlara ilişkin kanun teklifinin detaylarını açıkladı. AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, açıklamasında özetle şunları söyledi; "Emeklilikte yaşa takılanlar ile ilgili yasal düzenlemesini yapacağız dedik. Bunu 2021 yılında 2022 bütçesi görüşülürken bunları ifade etmiştik. İşte bugün şu anda EYT ile ilgili kanun teklifimizi AK Parti ve Cumhur İttifakı olarak arkadaşlarımız TBMM Başkanlığı'na sunuyorlar hayırlı olsun.
4 maddeden oluşan bir teklif. Teklif, yalın, sade, uygulanabilirliği basit, en genel şekilde hakları genişletici bir düzenlemeyi ihtiva ediyor. Prim günü ve çalışma süresini dolduran emekli olacak."
Yaş koşulu daha önce de ifade edildiği gibi kalkıyor. 9 Eylül 1999’dan önce sigorta başlangıcı olanlar yaş koşulu olmaksızın emekli olacaklar. Diğer yandan, daha önce de yazılarımızda ifade ettiğimiz kademeli prim koşulu ve sigortalılık süresinde bir değişiklik bulunmuyor. Buna göre erkeklerde 25 yıl, kadınlarda 20 yıl sigortalılık süre koşulu devam ediyor. Kadın ve erkeklerde 5000 ile 5975 arasında değişen kademeli prim günü de aynen uygulanacak. Bu hususta bir değişiklik olmadığını ifade etmiştik. Yani sigortalılık süresi dolmuş, sigortaya girdiği yıla göre değişen prim gününü tamamlamış kişiler yeni yasayla yaş koşulu olmaksızın emekli olacaklar.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin canlı yayında gündeme dair merak edilenler soruları yanıtladı. EYT'de ilk maaşların Mart'ın 1'inde ödenmesini bekliyoruz. Buna hazırlıklarımızı yaptık. EYT tarihinde bir esneme olmaz ama erken olabilir. Kamudaki EYT'liler emekli olmayacaktır. EYT'li maaşında az zam iddiası doğru değildir.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde EYT düzenlemesinin detaylarını kamuoyuna duyurdu. Erdoğan emeklilik hakkının kullanılması hususunda herhangi bir yaş sınırı uygulanmayacağını belirtti.
Sigorta başlangıcı 9 Eylül 1999 tarihinden önce olanlar EYT’li (emeklilikte yaşa takılan) sayılıyor. EYT’li sayılmak için sigorta başlangıcı 9 Eylül 1999 tarihinden önce olup, emeklilik için gereken yaş dışındaki sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlamış olmak gerekiyor.
EYT için geri sayım sürerken eksik primlerini tamamlamak isteyenlerin daha ucuz borçlanma yapabilmesi için vakit de daralıyor. Yeni asgari ücretin açıklanmasıyla beraber 2023 yılında yapılacak borçlanmalar 1 Ocak 2023 itibarıyla yüzde 54,6 artacak. Yılın bitmesine son 5 gün kala uzmanlardan vatandaşlara ellerini çabuk tutmaları uyarısı yapıldı. Yeni yıldan sonra askerlik ve doğum borçlanması ne kadar olacak?
Düzenlemenin çalışma hayatını olumsuz etkilememesi için işverene de destek verilecek. Kıdem tazminatı konusunda işverene katkı sağlanacak. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın konuyla ilgili çalışması sürüyor. Tamamlandığında Kredi Garanti Fonu kefaletiyle uygun finansman sağlanacak. Sosyal güvenlik destek priminde 5 puanlık indirim uygulaması da planlanıyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili ilk kez detay paylaştı. EYT'li çalışana 5 puan formülü geleceğini ifade eden Bilgin, emekliliğe hak kazanılacak olan net tarihi de duyurdu. Öte yandan Bilgin, asgari ücretle ilgili de açıklamada bulundu.
Bakan Bilgin, Star TV’nin sorularını yanıtladı. Emekliliğe hak kazanılacak olan tarihi açıklayan Bilgin, “EYT için net tarih 8 Eylül 1999. Yıpranma hakkı, doğum ve askerlik borçlanmaları olsa bile işe başlangıç tarihi geriye çekilemez. Bunlar ancak eksik prim gün sayısını tamamlamak üzere yapılır. Yani o eksik kalan prim gün sayısını telafi eder. Ama işe başlangıcı geri çekmez. Öyle bir şey yok.” dedi.
Emekli olanların işe devam etmesi durumunda, normal çalışanlara göre primlerinin 5 puan yükseldiğini ve işverenlerin EYT düzenlemesinin hayata geçmesi sonrasında, bu farkın kaldırılmasını istediğini vurgulayan, Bilgin, “Buna çözüm olarak işveren emekli olan kişiyi çalıştırıyorsa devlete normal çalışandan daha fazla prim ödüyor. Oradaki primi aşağı çekerek eşit seviyeye getireceğiz. Yani işverene sen EYT’li olan bu çalışanını atma, çalıştır. Biz sana sosyal güvenlik destek primi vereceğiz.” dedi.
EYT’lilerin kıdem tazminatı konusuyla ilgili de Bakan Bilgin, “Bu konuda da Hükümetin bazı formülleri var.” dedi. Bilgin, şu ifadeleri kullandı;
“Öncelikle bu büyük bir sorun değil. Çünkü işveren kıdem tazminatını vergiden düşüyor. Ayrıca kıdem tazminatı ödemesini işveren işçisiyle kendi arasında anlaşarak taksitlendirebilir.”
Yasa çıktıktan sonra işine devam etmek isteyenlerin işverene maliyeti 450 TL ile 3 bin 400 TL arasında değişiyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, AK Parti TBMM Grup Toplantısı öncesi gazetecilerin EYT düzenlemesiyle ilgili sorularını yanıtladı. Bakan Bilgin, kanun teklifinin Meclis gündemine ne zaman geleceğiyle ilgili, "Gruptaki milletvekillerimiz konuyu tartışıyor. Onlar Meclis'e götürecek, biz değil. Meclis'in iradesinde, bizden top çıktı. Milletvekillerimizin iradesiyle o şekilleniyor. Bundan sonraki aşamaları biz takip etmiyoruz. Biz Meclis'te milletvekillerimize, grubumuza getiriyoruz, orası değerlendiriyor, artık incelenir diye düşünüyorum" ifadelerini kullandı. Bakan Bilgin, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati'nin konuya destek verdiğini belirterek, "Özellikle kıdem tazminatıyla ilgili karşılaşılabilecek sorunu çözdü. Özel bir paket hazırladı. Dolayısıyla sorun yok" diye konuştu.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, "EYT'de 1999 öncesi ve 5000 prim gün şartını değiştirmiyoruz. EYT'den kadınlar için 20 yıl, erkekler için 25 yıl şartını yerine getirdikleri zaman onlar da bundan istifade edecekler. Yaptığımız düzenleme herkesi kapsayan bir düzenleme, sınır koyan bir düzenleme değil" dedi.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, milletvekillerinin eleştiri ve sorularını yanıtladı.
EYT düzenlemesinden ilk sigortalı olduğu tarih 1999 yılının Eylül ayından önce olanlar yararlanacak. Eylül 1999 öncesi SSK’lı, yani 4/A statüsünde, sigortalı olan kadın çalışanların 20 yıllık sigortalılık süresi ve 5 bin prim gün sayısını doldurmaları gerekiyor. Erkek çalışanların ise 25 yıllık sigortalılık süresini ve 5 bin prim gün sayısını tamamlamaları gerekiyor. Bu şartları yerine getiren SSK’lı erkek ve kadın çalışanlardan yaş şartı aranmayacak; EYT düzenlemesinden yararlanıp, emekli olabilecekler.
Bakan Bilgin, milletvekillerinin EYT ile ilgili sorularına şöyle yanıt verdi:
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ise bütçe sunumunda yaptığı konuşmada, EYT düzenlemesine ilişkin tarih verdi. Nebati, EYT düzenlemesinin 15 Ocak'ta yürürlüğe girmesinin beklendiğini aktardı. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinin 15 Ocak 2023’te yürürlüğe girmesinin beklendiğini açıkladı. Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonunda, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 2023 yılı bütçe görüşmelerine başlandı. Burada yaptığı konuşmada, EYT düzenlemesine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Nebati, "Buna göre çalışmalar yapılıyor. Önümüzdeki süreçte bütçe görüşmeleri var. TBMM Genel Kurulu'nda hemen sonrasında bir torba gelecek Meclis'e. Bu torbada EYT konusu yer alacak. EYT’nin 15 Ocak'ta yürürlüğe girmesi için hazırlık yapılıyor" dedi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, çalışma hayatındaki gelişmeleri değerlendirmek üzere Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Yönetim Kurulu Başkanı Özgür Burak Akkol ve Yönetim Kurulu Üyeleri ile bir araya geldi.
Toplantıda, TİSK’in ve bağlı üye sendikaların Yönetim Kurulu Üyeleri, Denetleme ve Disiplin Kurulu Üyeleri ile üye sendikaların Genel Sekreterleri de yer aldı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, TİSK Yönetim Kurulu Başkanı Özgür Burak Akkol ve Konfederasyonun ve bağlı üye sendikaların Yönetim Kurulu Üyeleri, Denetleme, Disiplin Kurulu Üyeleri ve üye sendikaların Genel Sekreterler ile bir araya geldi.
Toplantıda, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT), asgari ücret ve çalışma hayatındaki güncel konular ele alındı. TİSK Yönetim Kurulu Başkanı Akkol, TİSK’in bu konulara ilişkin görüş, öneri ve beklentilerini aktardı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Prof. Dr. Sayın Vedat Bilgin ise çalışma hayatındaki gelişmelere dair değerlendirmelerde bulundu.
AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, milyonlarca çalışanı ilgilendiren, EYT ile ilgili soruları cevapladı., EYT konusunda nasıl bir formül uygulanacağına da değinen Akbaşoğlu, “Bu konuyu enine boyuna Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanımız Sayın Vedat Bilgin başkanlığında bir çalışma heyeti yürütüyor. Bu çalışmalar neticelendiğinde zaten kamuoyuyla paylaşılacak. Biraz sabredelim, sonucunu hep beraber sevinçle karşılayalım” dedi.
Yasanın çerçevesi oluşturulurken öncelikle kapsam belirlenecek. Böylece kimlerin hak sahibi olacağının tespiti yapılacak. Bu sayede yasa çıkar çıkmaz hemen emeklilik hakkı kazanacakların sayısı da ortaya çıkacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, 13 Ekim'de yeni asgari ücret rakamıyla ilgili, "Enflasyonun tahribatını ortadan kaldıracak bir düzenleme yapacağız" ifadelerini kullanmıştı. Öte yandan EYT, çalışma hayatının en önemli gündem maddesi olmaya devam ediyor. Bakan Bilgin'in çözüm için yıl sonunu işaret ettiği EYT konusunda çalışmalar sürerken, burada yaş mağduriyetini giderecek kapsamlı bir düzenlemenin yapılması bekleniyor.
Tabi yasa çıkacak ama EYT kapsamında olan vatandaşlarımız hangi konulara dikkat etmeli, neleri göz önünde bulundurmalı. Bunlar üzerinde baktığımızda 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanların erkeklerin özellikle 25 yıllık sigortalılık süresini tamamlamış olması gerekiyor. Tabi 25 yıllık hizmet süresi, prim gün sayısı ve yaş şartı da kaldırıldığında emekliliğe sevk edilecekler. Ancak geçen günler içerisinde prim gün sayısı eksik olanların bilhassa askerlik borçlanması, kadınlar doğum borçlanması ve bazı vatandaşlarımızın şartları uygunsa yurtdışı borçlanmaları yapmaları gerekiyor ki eksik günlerini tamamlayabilsinler.
İşte en önemli noktalardan birisi de bu borçlanma dediğimiz kısım. Tabi bu borçlanmalardaki bilinçli ve bilinçsiz ödemeler alacakları emekli maaşlarına da doğrudan etki edecek. Dolayısıyla bu borçlanmaların da hangi prime esas kazançtan yapacakları alacakları maaşları da o nispette yükseltecektir." ifadelerini kullandı.
TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Kılıç, aralık ayında Meclis'e sunulması beklenen EYT düzenlemesiyle ilgili izleyicilerden gelen soruları yanıtladı.
Prim gün sayısı ya da çalışma süresi eksik olanlar, bu şartları yerine getirdikleri anda EYT düzenlemesinden yararlanıp emekli olabilecek. Örneğin, 1999 yılının Ocak ayında sigortalı erkek çalışanın 25 çalışma yılı 2024 yılında dolacağından, bu çalışan 2024 yılının ocak ayında EYT düzenlemesinden yararlanıp emekli olabilecek. Ya da 1999’un Temmuz ayında sigortalı olan kadın çalışan ara ara çalışmış olsun ve bugüne kadar 4000 prim gün ödemiş olsun. Bu çalışan 20 hizmet yılını doldursa bile 5000 prim gün şartını yerine getiremiyor. Prim gün sayısını doldurduğu anda EYT düzenlemesinden yararlanıp, emekli olabilecek.
Yeni bir kural getirilmezse EYT yasası çıktığında primini ve sigortalılık süresini (erkeklerde 25, kadınlarda 20) tamamlayanların emekli olması bekleniyor. Ancak primini doldurup sigortalılık süresini tamamlamayanların bu süreyi beklemesi gerekecek. Düzenleme 8 Eylül 1999 öncesini kapsadığı için 8 Eylül 2024'e kadar tüm EYT'lilerin sigortalılık süresi tamamlanmış olacak.