
Katolik dünyasının ruhani lideri Papa Francis’in hayatını kaybetmesinin ardından, gözler Vatikan’a çevrildi. Francis'in hayatını kaybetmesinin ardından papalık seçim süreçleri merak konusu oldu. Peki, yeni papa nasıl seçilecek? Papa Francis'in yerine kim geçecek? İşte tüm detaylar...

Vatikan'dan yapılan açıklamada, Papa Francis'in Paskalya Bayramı'ndan bir gün sonra yaşamını yitirdiği bildirildi. Francis'in hayatını kaybetmesinin ardından papalık seçim süreçleri merak konusu oldu.

Yeni papa nasıl seçilecek?
Seçimler Vatikan'da bulunan Sistine Şapeli'nde günde dört oylama usulüyle yapılıyor. Seçim sürecinde kardinaller Vatikan'da kalıyor ve dış dünyayla herhangi bir temas kuramıyor. Yeni papanın mutlaka kardinaller arasından seçilmesi şart değil zira teorik olarak vaftiz edilmiş tüm Katolik erkekler papa olabilir. Ancak teamüller gereği bu görev bir kardinale veriliyor.

En önemli kural gizlilik
Papa seçimleri, modern dünyada gizlilik süreçlerinin halen yürütülebildiği nadir olaylardan. Bu kural seçimin sonucunun kelimenin tam anlamıyla "kilit altında tutulması" anlamına geliyor. Bu sessizliği bozacak kişi kim olursa olsun aforoz edilme cezasıyla karşı karşıya kalıyor.
Geçmişte haftalar hatta aylar süren seçim süreçleri yaşandığı, bazı kardinallerin bu müzakereler sırasında hayatları kaybettiğine dair kayıtlar bulunsa da seçim süreci en iyi ihtimalle günler sürüyor.

Oylama başlamadan önce Sistine Şapeli'nde güvenlik uzmanları gizli kamera ya da mikrofon bulunmadığını teyit etmek için taramalar yapıyor. Toplantı başladıktan sonra yeni papa seçilene kadar kardinaller yemek yeme, oy kullanma, uyuma gibi tüm işlerini kilit altında gerçekleştiriyor.
Kardinaller sağlıkla ilgili acil durumlar haricinde dış dünyayla temas edemiyor. Bütün televizyon ve radyolar kaldırılıyor, gazeteler ve dergiler içeri sokulmuyor, cep telefonu, tablet gibi dijital cihazların kullanımı yasaklanıyor.
Dışarıdan içeriye sadece iki doktor, günah çıkarmak isteyenlere yardım için çeşitli diller konuşabilen rahipler ve temizlik görevlileri girebiliyor. Bu kişilerin hepsinin gizliliği koruyacaklarına dair yemin etmeleri, herhangi bir ses ya da video kayıt cihazı kullanmamaları gerekiyor.

Görüşmeler başlamadan evvel, kardinaller sabah ayinine katılıyor ardından da topluca şapele giriyor.
Kardinaller toplantı alanına girince bir gizlilik yemini ediyor. Ardından Latince "herkes dışarı" anlamına gelen "extra omnes" komutuyla seçimde rolü olmayan herkes dışarı çıkarılıyor ve kapılar kapatılıyor.
Kardinaller dilerlerse ilk gün öğleden sonra bir oylama yapabiliyor. Sonraki günlerde ise sabahları ve öğleden sonraları ikişer kez olmak üzere dört oylama yapılıyor.
Dikdörtgen şeklindeki oy pusulalarının üst kısmında Latince "Eligio in Summum Pontificem" (Yüce Papa'yı seçiyorum) yazarken altta da seçilen kişinin isminin yazılacağı bir boşluk bulunuyor. Kardinallerden isimlerini kim oldukları anlaşılmayacak bir şekilde yazmaları ve kâğıdı iki kez katlamaları isteniyor.

Gözler bacadan çıkacak dumanda olacak
Tüm oylar kullanıldıktan sonra pusulalar karıştırılıyor, sayılıyor ve açılıyor. Oylar sayılırken, sayım memurlarından biri pusulada yazılı ismi yüksek sesle ilan ediyor. Her kâğıt tam "Eligio" kelimesine denk gelecek şekilde iğneyle deliniyor ve tüm pusulalar tek bir ipe diziliyor. Ardından oy pusulaları yakılıyor.
Bu aşama önemli çünkü pusulalar yanınca açığa çıkan duman, dış dünyaya papanın seçilip seçilemediğine dair bir mesaj gönderiyor. Sonuca ulaşılamayan oylamalarda siyah duman çıkarken papa seçildikten sonra çıkan dumanın rengi beyaz oluyor.
Geçmişte siyah duman çıkarmak için pusulaların atıldığı sobaya ıslak saman ilave ediliyordu. Ancak zaman zaman dumanın renginin kafa karışıklığına yol açtığı oylamalar yaşandı. Bu nedenle şimdilerde siyah boya kullanılıyor.
Eğer ikinci oylama derhal yapılacaksa, ilk oylamada kullanılan pusulalar hemen yakılmıyor. Bunun yerine iki oylamanın pusulaları birlikte yakılıyor. Bu süreç adaylardan biri gerekli çoğunluğu sağlayana kadar devam ediyor. Bacadan çıkan beyaz duman papanın seçildiği anlamına geliyor.

Ve karar anı
Her seçimin sonucunda, oylamaların sonuçlarının tek tek kaydedildiği bir belge yeni papaya sunuluyor. Bu belge mühürlü bir zarfın içinde arşivde saklanıyor ve zarf ancak papanın emriyle açılabiliyor.
Sistine Şapeli'nin dışında olanlar, içeride olan bitenleri ancak günde iki kez gördükleri dumanlara bakarak anlayabiliyor. Siyah duman başarısızlık, nihayet görülen beyaz duman ise papanın seçildiği anlamına geliyor.

Yeni papa dünyaya böyle ilan ediliyor
Yeni papa seçildikten ve Sistine Şapeli'nin bacasından beyaz duman çıktıktan sonra geriye bu kişinin kimliğini dünyanın geri kalanına duyurma aşaması kalıyor.
Gerekli çoğunluğa ulaşan adaya öncelikle "Yüce Papa olarak seçilmenizi kabul ediyor musunuz?" diye soruluyor. Adayın olumlu yanıtının ardından "Hangi isimle anılmak istersiniz?" sorusu geliyor.
Yeni papa ismini seçtikten sonra diğer kardinaller kendisine saygı ve itaatlerini sunuyor.
Yeni papaya ayrıca yeni cübbesi de giydiriliyor. Papalık terzisi önceden farklı bedenlerde cübbeler hazırlamış olsa da bazen son dakika müdahaleleri gerekebiliyor.
Yeni ismiyle çağırılan papa ilk kez dünyanın karşısına bu balkonda çıkıyor.