İkinci el otomotiv fiyatları düşecek mi yükselecek mi: Sektörünün gözü kulağı finansman koşullarında

Sıfır araçta bulunurluk sıkıntısının ortaya çıkması, üretim ve lojistik maliyetlerinin artması ve otomobile karşı artan talep karşısında tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de ikinci el araç fiyatlarında yükseliş yaşandı. Ayrıca salgın döneminde ortaya çıkan yarı iletken (çip) krizi de üretimde aksaklıklara sebep oldu ve arz-talep dengesini olumsuz yönde etkiledi.

Türkiye'de ikinci el piyasasındaki durgunluğun başlıca nedenleri olarak, taşıt kredi faizlerinin düşeceğine, kredi kullanım oranları ve limitlerinde düzenleme yapılacağına ilişkin beklentiler ile bu yıl neredeyse sabit seyreden döviz kuruna bağlı olarak fiyatların daha da düşeceğine ilişkin öngörüler gösteriliyor.

Sektör temsilcileri, ikinci el otomotiv piyasasının sıfır araç fiyatlarını referans aldığını, sıfır araç fiyatlarındaki düşüşün ikinci el piyasasına da düşüş olarak yansıyacağını ve döviz kurundaki gelişmelerin araç fiyatları etkilediğini belirtiyor.

Uzmanlar, satışların geçen yılın ocak ayında olduğu gibi yavaş başladığını ancak şubat ayı itibarıyla yeniden hareketlendiğini ifade ediyor.

"Şubatta, ocak ayına göre daha iyi bir satış temposu yakalanmış durumda"

Otokoç Otomotiv İkinci El ve Filo Operasyonları Direktörü Birkan Çalışkan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, aralık ayının 2. yarısında başlayan döviz kuru dalgalanmasına bağlı olarak, araç fiyatlarında yaşanan belirsizliğin ve devamındaki fiyat düşüşlerinin, ocak ayında da sürdüğünü ocak ayı ortasında sıfır araç ÖTV uygulamasındaki revizyona bağlı olarak 2. el fiyatlarında oluşan düşüş beklentisinin, pazardaki belirsizliği daha da arttırdığını söyledi.

Tüketicinin de oluşan bu fiyat belirsizliğinde satın alım kararını beklemeye aldığını belirten Çalışkan, "Aralık ortasından ocak ayı sonunda kadar geçen sürede 2. el araç fiyatlarında, modeline bağlı olarak yüzde 14-15 seviyesinde fiyat düşüşleri yaşandı. Hatta bazı araç modellerinde bu düşüş yüzde 20'lerin üzerine çıktı. Özellikle stokunda yakın geçmişte yüksek fiyatlardan aldığı 2. el araçlar olan satıcılar oldukça zorluk yaşadı ve yüksek stok maliyetleri ile karşı karşıya kaldı. Şubat ayı belirsizliklerin ortadan kalktığı, dengeli fiyat seviyelerinin oluştuğu bir dönem olarak başladı ve ocak ayına göre daha iyi bir satış temposu yakalanmış durumda." dedi.

Çalışkan, bu dönemde de özellikle döviz kuruna bağlı olarak artan sıfır araç fiyatları karşısında, müşterilerin 2. ele olan ilgisinin devam ettiğini ancak 2. eldeki talebin genç araçlar yerine, 4-5 yaşın üzerindeki daha hesaplı araçlarda yoğunlaştığını bildirdi.

"Satışı etkileyen en önemli etken tüketici kredi faiz oranları"

Pazardaki satışı etkileyen en önemli etkenlerin başında tüketici kredi faiz oranlarının geldiğine dikkati çeken Çalışkan, "Ülkemizde tüketiciler uygun faiz oranları ile kredi bulabildiği sürece 2. el otomobil alımına devam ediyor. Diğer bir etken fiyat seviyeleri. Alım gücüne bağlı olarak müşteri talebi daha hesaplı olan, belli model ve araç yaş gruplarında toplanıyor. Özellikle şirketlerin yıl sonunda alım yapma tercihleri, bireylerin yıl sonundaki satış kampanyaları beklentisi nedeni ile yeni yılın ilk aylarının önceki yılın aralık ayına göre daha düşük tempoda olması normaldir. Ancak 2022 yılı ocak ve şubat ayı satış temposu beklentilerin çok altında gerçekleşti." ifadelerini kullandı.

"Şubat ayı ile başlayan hareket, özellikle mart ve nisan aylarında daha da ivmelenecek"

Özellikle fiyatlamadaki belirsizlikler ortadan kalktıkça, pazarda normalleşme beklemenin mümkün olduğunu dile getiren Çalışkan, diğer yandan sıfır araç üretimindeki çip krizinin aynı şekilde devam ettiğini ve sıfır araç bulunurluğundaki bu zorluk nedeniyle 2. el araçlara talebin tekrar artmaya başlayacağını söyledi.

Şubat ayı ile başlayan hareketin özellikle mart ve nisan aylarında daha da ivmeleneceğini kaydeden Çalışkan, "Diğer taraftan taşıt kredisi faiz oranları da belirleyici olacaktır. 2021 yılında BDDK tarafından yapılan bir düzenleme ile taşıt kredisi kullanımında yeni limitler belirlenmiş ve kredi vadeleri düşürülmüştü. Hem faizlerdeki olası düşüş, hem de taşıt kredisi kullanım koşullarında yapılacak güncellemeler pazardaki hareketlenmeyi öne çekebilir, pozitif etki yaratabilir. Bizler de Otokoç 2. El olarak, müşterilerimizin beklenti ve ihtiyaçlarını, pazarın gidişatını ve koşullarını doğru okuyan ve hızla cevap veren yapımızla sektörün ve bu sektörü besleyen diğer sektörlerin gelişmesinde önemli katkı sağlamaktayız. 94 yıllık Otokoç Otomotiv tecrübesi ile tüm endişelerden, risklerden ve zorluklardan uzak güven dolu bir 2. El araç alım ve satım deneyimi sunuyoruz." diye konuştu.

Birkan Çalışkan, sıfır araç fiyatlarının döviz kurunu ve 2. el araçların da sıfır araç fiyatlarını takip ettiğini ve fiyatların buna göre şekillendiğini ifade ederek, "Önümüzdeki dönemde döviz kurunun sabit kaldığı, sıfır araç fiyatlarının herhangi bir sebeple düşmediği süreçte, 2. el pazarında da bir fiyat düşüşü beklemek doğru olmayabilir." dedi.

"Şubat ortasından itibaren satışlar açılmaya başladı"

Otomerkezi Üst Yöneticisi (CEO) Muhammed Ali Karakaş da yeni yıl çok durağan başladığını ancak şubat ortasından itibaren satışların açılmaya başladığını ifade etti.

Karakaş, tüketicilerin genelde düşük segment, fiyat ortalaması 180 bin-230 bin TL arası ve yakıt tüketimi düşük olan otomobillere rağbet gösterdiğini bildirdi.

Kur, enflasyon, faiz oranları gibi satın alma maliyetlerinin tüketiciyi etkilediğini belirten Karakaş, "Genellikle ikinci el otomobilde yılın ilk çeyreği durgun geçer ama bu sene geçtiğimiz yıldan, artan şişkin fiyatların da düşme beklentisinden kaynaklı ekstra bir durgunluk yaşanıyor." dedi.

Karakaş, "Pazarın gözü kulağı özellikle BDDK'dan gelecek vade ve peşinat oranlarının değişmesinde. Bu karardan sonra tüketicilerin harekete geçmesi bekleniyor. Özellikle tüketici düşük peşinat ve uzun vade imkanları beklentisinde. Bu beklenti karşılık bulursa pazar ciddi derecede hareketlenir. Mart ortası gibi kiralama taleplerinin de turizme doğru orantılı olarak artmasıyla birlikte kiralama firmalarının da ikinci el alıma yoğunlaşması pazarı canlandıracaktır." ifadelerini kullandı.

İkinci elde fiyatların özellikle geçen yılın son ayında gelen köpük fiyatlamalarla beraber tüketicinin de öngördüğü rakamların üstüne çıktığını kaydeden Karakaş, "Talebin ve kurun düşüşü ile bu köpük gitti ancak kurun dengelenmesi uzun sürünce bu düşüş beklentisini tüketicide tekrar canlandırdı. Son dönemde sıfırdaki fiyat artışları ve kurun da dengelenmesiyle fiyatlarda düşme ihtimali kalmadı. Diğer taraftan dünya genelinde artan enerji ve lojistik maliyetlerini de eklersek otomobillerde fiyatların düşmesi artık çok zor. Dolayısıyla şubat ve mart aylarını bu sene için ikinci el otomobil alacaklar için fiyat anlamında fırsat ayı olduğunu düşünüyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

"Talebi düşüren unsurlar, 'kredi faiz oranları ile krediye erişim' "

Otoshops Genel Müdürü Melih Mutlu ise satışlarda geçen yılın son aylarından itibaren başlayan düşüşün yılın ilk 2 ayında da devam ettiğini, tüketicinin sıfır araç fiyatlarındaki artıştan sonra daha çok ikinci el araçlara yönelmeye başladığını dile getirdi.

Genellikle yılın ilk aylarının sıfır araçların yeni model yılı fiyatlarının belirlenme dönemi olduğu için ikinci el piyasasında da bu dönemin diğer aylara göre daha durgun geçtiğini belirten Mutlu, bu yıl özelinde ocak ayının ikinci el fiyatlarının pazarda oturmaya başladığı bir dönem olduğunu, tüketicilerin araçlara ulaşımındaki en temel eksikliklerin ve talebi düşüren unsurların "kredi faiz oranları ile krediye erişim" olarak görüldüğünü bildirdi.

Mutlu, "Döviz kurunun sabit seviyelerde olması ve otomobil piyasasında fiyatların artık oturmaya başlaması ile birlikte pazar bir önceki aya göre hareketlenmeye başladı. Önümüzdeki günlerde açıklanması beklenen taşıt kredilerinde yapılacak düzenlemeden sonra ise piyasanın daha da hareketlenmesini bekliyoruz." diye konuştu.

Sıfır araç fiyatlarının ikinci el piyasasının referans noktası olduğuna dikkati çeken Mutlu, "Sıfır araç fiyatlarında da döviz bazlı hesaplama yapıldığından aslında her ikisi de ikinci el fiyatlarına etki etmektedir. İkinci el pazarında fiyatlar Aralık 2021’e göre yüzde 14 ile yüzde 19 arasında düştü. Ancak 2022 model yıllı araçların maliyet artışları nedeniyle bir önceki yıla göre daha yüksek fiyatlarla satışa sunulması ve birçok modelin yine bu artışlardan dolayı yüzde 80 ÖTV dilimine girmesi nedeniyle önümüzdeki günlerde ikinci el fiyatlarında yine artış ile karşı karşıya kalabiliriz." değerlendirmesinde bulundu.