Çalışmayan emeklilere 5 bin TL'lik ikramiye ödenmesine ilişkin torba kanunda yer alan madde Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu'nda kabul edildi. 5 bin TL'lik ödemeden yalnızca çalışmayan emekliler yararlanabilecek. Peki ödemeler ne zaman hesapta?
TBMM Genel Kurulunda, emeklilere bir defaya mahsus olmak üzere 5 bin lira ödenmesini öngören düzenleme kabul edildi.
Buna göre 2023 Ekim ödeme döneminde gelir veya aylık ödemesi yapılan sigortalı ve hak sahiplerine bir defaya mahsus olmak üzere, dosya bazında 5 bin lira ödenecek.
Bu ödeme, sürekli iş göremezlik geliri almakta olanlara gelir bağlanmasına esas olan sürekli iş göremezlik derecesi oranında, ölüm aylığı ve ölüm geliri dosyalarında ise hak sahiplerinin hisseleri oranında yapılacak.
1-31 Ekim 2023 arası herhangi bir tarihte, sosyal güvenlik destek primine tabi olanlar dahil, çalışması olanlar veya faaliyette bulunanlar ile yaşlılık aylığı almaktayken bu aylıkları kesilmeksizin ilgili düzenlemede sayılan iş yerlerinde çalışanlar ödeme kapsamında olmayacak.
Birden fazla dosyadan gelir ve aylık alanlara, en fazla ödemeye imkan veren bir dosya üzerinden ödeme yapılacak.
Yersiz yapıldığı anlaşılan ödemeler, ilgilinin varsa almakta olduğu gelir veya aylıklarından yüzde 25 oranında kesilerek, yoksa genel hükümlere göre geri alınacak.
15 KASIM'DAN ÖNCE HESAPLARDA!
Emeklilere 5 bin liralık ikramiyeye ilişkin Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edilen yasal düzenlemede merak edilen soruların yanıtları şöyle:
.
1-Emeklilik ikramiyesi kimlere ödenecek, ne zaman hesaplara yatacak?
Emeklilere ikramiye ödenmesine ilişkin yasal düzenleme bu hafta Meclis Genel Kurulu'nda kabul edildikten sonra yasalaşacak. SSK emeklileri her ayın 17-26'sı, Bağ-Kur'lular 25-28'de yatıyor. İkramiyelerin 15 Kasım'dan önce yatırılması bekleniyor. İkramiye, Sosyal Güvenlik Kurumu'nca Ekim ayında emekli aylığı alanlara dosya bazında ödenecek. Kore gazileri, emekli korucular, şampiyonlar da ikramiye alacak.
2-6 Ekim ayı itibariyle emekli oldum ve aynı işyerinde çalışmaya devam ediyorum. İkramiye alabilecek miyim?
Yasal düzenlemeye göre 1-31 Ekim tarihleri itibariyle emekli olduktan sonra sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmaya başlayanlar ikramiyeden yararlanamayacak. İsterse bir gün dahi sigortalı çalışması bulunsun aynı kapsamda değerlendirilecek. Emekli olduktan sonra ister SSK'lı isterse Bağ-Kur'lu çalışsın bu durum değişmeyecek. Emekli olduktan sonra kamu kurumunda çalışanlar da bu kapsamda değerlendirilecek..
3-Dul ve yetim aylığı alanlarda 5 bin lira mı alacak?
Vefat eden anne, baba ya da eşinden dul, yetim aylığı alanlara hisseleri oranında ödeme yapılacak. Ölen eşinden yüzde 75 dul aylığı alan 3 bin 750 lira, anne babasından yüzde 25 oranında yetim aylığı alan da bin 250 lira ikramiye alabilecek. Dul ve yetim aylığı alıp çalışanlar ikramiye alabilecek..
4-Emekli olduktan sonra Eylül ayında yeniden çalışmaya başladım. Ekim ayı içinde işten çıkış yapsam ikramiyeyi alabilir miyim?
Ekim ayında bir gün bile çalışmanız varsa ikramiyeden yararlanamazsınız. Sosyal Güvenlik Kurumu, ikramiye ödemeleri başladığında bu süreçte çıkış ve girişleri izliyor olacak. Sadece ikramiye için böyle bir yola başvurduğunuz için zararlı çıkabilirsiniz. Hatta aldığınız 5 bin lirayı faiziyle ödemek durumunda kalabilirsiniz. Yasal düzenlemede de, yersiz yapıldığı anlaşılan ödemelerin ilgilinin varsa almakta olduğu gelir veya aylıklarından yüzde 25 oranında kesilerek, yoksa genel hükümlere göre geri alınacağı vurgulanıyor..
5-İş kazası, meslek hastalıkları sigortasından sürekli iş göremezlik geliri alanlara da ikramiye yatacak mı?
Bu ödeme, sürekli iş göremezlik geliri almakta olanlara gelir bağlanmasına esas olan sürekli iş göremezlik derecesi oranında, ölüm aylığı ve ölüm geliri dosyalarında ise hak sahiplerinin hisseleri oranında yapılacak. Gelir bağlanmasına esas olan sürekli iş göremezlik derecesi oranında ödeme yapılacak. Örneğin iş göremezlik derecesi yüzde 50'yse 2 bin 500 lira ödenecek. İş kazası, meslek hastalığı nedeniyle iş göremezlik geliri bağlanıp vefat edenlerin hak sahipleri de ölen kişinin iş göremezlik derecesi ve hisseleri oranında ikramiye alabilecek..
6-Birden fazla emekli aylığı alanlara kaç lira ödenecek?
Birden fazla dosyadan gelir ve aylık alanlara, en fazla ödemeye imkân veren bir dosya üzerinden ödeme yapılacak. Örneğin kendi çalışmasından dolayı emekli aylığı alıp eşinden de dul aylığı alan 5 bin lira alacak. Eşinden dolayı yüzde 75 dul aylığı alıp, babasından da yüzde 25 yetim aylığı alana da yüksek dosyadan ödeme yapılacak. Dolayısıyla 3 bin 750 lira ödeme yapılacak.
7-EYT kapsamında emeklilik için Eylül'de başvurdum ancak henüz aylık bağlanmadı, ikramiye alabilecek miyim?
.
1 Ekim'den önce (memurlar için 14 Ekim'den önce) emeklilik başvurusunda bulunanlar aylıkları bağlandığında ikramiye alabilecek. Sigorta şirketleri, bankalara ait sandıklardan emekli olanlar da ikramiyeden yararlanamayacak.
8-Yurtdışı borçlanmayla EYT'den yararlanıp emekli olanlara da ödeme olacak mı?
Yurt dışından emekli olanlar da ikramiye alacak. Ancak mevzuata göre, yabancı ülkelerle imzalanan sözleşmeler kapsamında kısmi gelir, aylık alanlar Türkiye'deki prim ödeme gün sayılarının toplam prim ödeme gün sayısına oranı üzerinden ikramiye alacak. Örneğin, Türkiye'de 4 yılı, Almanya'da 21 yıl çalıştı. 25 yıl üzerinden aylık bağlandı. Aylık 4 yıla orantılı ödeme yapılacak.
