Tarım ve Orman Bakanlığından alınan özel izinle Samsun'da 2016'da 6 dönüm arazide ekilen ve bu yıl ekim alanı 70 dönüme çıkan salep orkidesinin hasadına başlandı.
Ekonomik değerinin yüksek olması ve yumrularının toz haline getirilerek içecek, dondurma, pastacılık ve kimya sektörlerinde kullanılması dolayısıyla talep gören salep orkidesinin Samsun'daki üretim alanı her geçen yıl artıyor.
Samsun'da 2016 yılında sadece 6 dönüm arazide başlanan salep orkidesi üretimi 9 yılda 70 dönüme çıkarken üretici sayısı ise 200'e ulaştı.
Yörede nisan ve mayıs aylarında çiçeklenen salep orkidesinin hasadına başlandı. Yaklaşık 1 ay sürecek hasat sonunda 60 ton ürün bekleniyor.
Ekolojik Üreticiler Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkanı Hakkı Karaman, salep orkidesi üretiminin 2016 yılında Tarım ve Orman Bakanlığı ile yürüttükleri çalışma sonunda başladığını söyledi.
Salep orkidesinin doğadan toplanmasının yasak olduğuna işaret eden Karaman, "Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi ve Samsun Büyükşehir Belediyesinin tohum hibeleri ile sahalarımızı 2016 yılından itibaren geliştirdik. Sadece 19 Mayıs ilçesinde 70 dönüm üretim alanına ulaştık. Salep orkidesinin hasat dönemi önemlidir. Hasat çiçeklenme döneminde başlar, çiçeklenme sonlanmadan 1 ay içerisinde hasat edilirse salep orkidesi herhangi bir zarar görmez. Hasat yanlış yapılırsa ekili tüm arazi tamamen yok olur. Hasat zamanı geldiğinde yumruların büyümesi tamamlanmış olur. Bu bitkiyi o dönemde topraktan tamamen çıkardıktan sonra anaç yumru haricinde diğer yumruları koparmak gerekiyor. Anaç yumru ise koparılmadan tekrar toprağa dikilmelidir." dedi.
"1 metrekareden yaklaşık 1 kilogram ürün alınır"
Salep orkidesinde çiçeklenme olmadan hasadın başlanmaması gerektiğine dikkati çeken Karaman, "Bu yıl havaların yağışlı olması nedeniyle geçen yıla oranla daha kaliteli bir hale geldi. Bölgemizde 70 dönüm üretim alanı olduğu için 60 ton kapasite yaş olarak bekliyoruz. Bunun bir kısmını kurutarak işleyip satıyoruz, bir kısmını tohumluk ihtiyacına göre ülkemizin dört bir yanına gönderiyoruz. Geçen yıl yaş olarak yumru alımı 500 liraydı bu sene fiyat artarak 700 lira oldu. Çiftçinin kazanmasını istiyoruz." ifadesini kullandı.
Karaman, çiftçinin kazandıkça daha kaliteli ürün yetiştirdiğini belirterek, şunları kaydetti:
"Kurusu ise 4 bin lira civarında fiyatı. Yaş 5-6 kilogramdan sadece 1 kilogram kuru çıktığı için fiyatı yükselebilir. Diğer ürünlere bakıldığında metrekareye birim olarak bakıldığında en yüksek getirisi olan ürünlerdendir. Doğru şekilde üretildiğinde 1 metrekareden yaklaşık 1 kilogram ürün alınır. Bunun dikim ortalaması var, metrekareye 200 adet tohum ekilmesi lazım. Yani metrekareden yaş olarak satıldığında 600 ile 700 lira para kazanmış olur. 1 dönüm yeri olan çiftçimiz 600 ile 700 bin lira kazanmış oluyor. Türkiye'de salep ihtiyacına halen cevap veremiyoruz. Yıllardır salep ihtiyacı gayriresmi yollardan karşılanmış. Şu anda biz, üretimimiz ile bir dondurma firmasının bile ihtiyacını karşılayamıyoruz. Yani üretimine bu kadar ihtiyaç olan bir ürün. Üretim ne kadar artarsa artsın pazarı her zaman olacak bir ürün. Zaten ekim yapan üreticilerimizle 15 yıllık alım garantili sözleşme yapıyoruz. Her yıl daha yüksek fiyattan alım yapmak için protokol imzalıyoruz. Samsun'da başladığımız üretim ülkemize de yayıldı. Şu anda 50 veya 60 ilde üretim yapılmaya başlandı. Tahmini olarak baktığımızda bu da Türkiye'de yaklaşık 200 ton üretim kapasitesine ulaştığımızı göstermektedir."
