Türkiye, halihazırda 4 sondaj ve 2 sismik araştırma gemisiyle denizlerde yürüttüğü petrol ve doğal gaz arama ve sondaj faaliyetlerini filoya eklediği ilk yüzer doğal gaz üretim platformu Osman Gazi ile daha da ileri seviyeye taşımaya hazırlanıyor. 2026'nın ortasında görev yapmaya başlayacak olan Osman Gazi platformu ile Türkiye'nin Karadeniz'deki mevcut doğal gaz üretimi 2 katına yani günlük 20 milyon metreküpe çıkacak.
Türkiye'nin ilk yüzer doğal gaz üretim platformu (FPU) Osman Gazi, yarın İstanbul'un fethinin yıl dönümünde Boğaz'dan geçerek Filyos Limanı'na gidecek.
Karadeniz'deki Sakarya Gaz Sahası'nda doğal gaz üretimini 2 katına çıkaracak platform, Karadeniz'deki 20 yıllık görevi için 1 yıl sonra görev yerine ulaşacak.
Platformun maksimum doğal gaz işleme kapasitesi 10,5 milyon metreküp, maksimum gaz transfer kapasitesi ise 10 milyon metreküp seviyesinde bulunuyor.
Toplam 298,5 metre uzunluğa, 56 metre genişliğe ve 29,5 metre derinliğe sahip platformun personel kapasitesi 140 kişi.
Platformdan karaya ana gaz iletim hattı uzunluğu 161 kilometre olacak. Platformda işlenen doğal gaz bu hat üzerinden karaya ulaştırılarak kullanıma hazır halde ulusal şebekeye verilecek.
Platform 1 Haziran'da Filyos Limanı'nda olacak
Osman Gazi Yüzer Üretim Platformu, 26 Eylül 2024'te Çanakkale'de bulunan bir tersanede yenileme faaliyetleri kapsamında kuru havuza alınmıştı.
Tersanedeki faaliyetler 27 Mayıs'ta tamamlanıp kuru havuzdan çıkan platform, 29 Mayıs'ta İstanbul'un fethinin yıl dönümünde Boğaz'dan geçecek.
Platform, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar tarafından Dolmabahçe Sarayı'ndan Karadeniz'e uğurlanacak.
İstanbul Boğaz'ını geçişi yaklaşık 11 saat sürecek platformun 1 Haziran'da Filyos Limanı'na yanaşması planlanıyor. Halihazırda Karadeniz Sakarya Gaz Sahası'ndan 12 kuyudan 9,5 milyon metreküp günlük gaz üretiliyor.
2026'nın ortasında görev yapmaya başlayacak olan yüzer üretim platformu ile Karadeniz'deki mevcut doğal gaz üretimi 2 katına yani günlük 20 milyon metreküpe çıkacak.
Böylece Türkiye'deki yaklaşık 8 milyon hanenin doğal gaz ihtiyacı Karadeniz'den karşılanmış olacak. Platform, belirlenen lokasyonda 20 yıl boyunca görev yapacak.
Enerji filosuna "doğal gaz üretim platformu" dopingi
Halihazırda 4 sondaj ve 2 sismik araştırma gemisiyle Türkiye, dünyanın 6'ncı büyük hidrokarbon deniz filosuna sahip bulunuyor.
Türkiye, denizlerde yürüttüğü petrol ve doğal gaz arama ve sondaj faaliyetlerini filoya eklediği ilk yüzer doğal gaz üretim platformu ile daha da ileri seviyeye taşımaya hazırlanıyor.
Türkiye'nin denizlerde doğal gaz ve petrol arama çalışmalarına yönelik sismik ve sondaj faaliyetleri için kurduğu enerji filosunda Fatih, Yavuz, Kanuni ve Abdülhamid Han sondaj gemileri ile Barbaros Hayreddin Paşa ve MTA Oruç Reis sismik arama gemileri olmak üzere toplam 6 gemi bulunuyordu. Osman Gazi ise Türkiye'nin ilk yüzer doğal gaz üretim platformu olarak hizmet verecek.
Sismik gemiler
Türkiye'nin ilk sismik arama gemisi olarak 2012'nin sonunda devreye giren Barbaros Hayreddin Paşa sayesinde ülkede yerli envanter oluşturulmaya başlandı.
Barbaros Hayreddin Paşa gemisi, denizin 8 kilometre altındaki jeolojik yapıları inceleyebiliyor, iki ve üç boyutlu sismik veri toplayabiliyor. Brüt 4 bin 711 ton ağırlığındaki gemi, yön ve pozisyon tayinini uydu haberleşmesiyle otomatik olarak yapabiliyor. Uzunluğu 84, genişliği 21,6 metre olan gemide bir helikopter pisti bulunuyor.
Diğer sismik araştırma gemisi MTA Oruç Reis'in inşasına ise 2012'de tamamen yerli imkanlarla başlandı. İleri teknoloji ürünü birçok bilimsel ve teknik ekipmanla donatılan gemi, 2017 yılı ağustos ayı içinde operasyon test, eğitim ve tecrübe faaliyetlerine başladı.
Açık denizlerde iki ve üç boyutlu derin sismik araştırmalar yapabilecek kapasitede modern sevk ve manevra sistemleriyle donatılan MTA Oruç Reis gemisiyle, petrol ve doğal gaz araştırmalarının yanı sıra kara alanlarının deniz altındaki devamlılıklarının izlenmesi bağlamında kıta sahanlığı gibi stratejik öneme sahip bilimsel araştırmalar da etkin bir şekilde icra edilebiliyor.
MTA Oruç Reis ile deniz tabanından itibaren 15 bin metre derinlikteki jeolojik yapılar görüntülenebiliyor. Modern uzaktan kumandalı su altı aracıyla 1500 metre su derinliğindeki deniz tabanı ayrıntılı olarak izlenebiliyor, deniz suyundan ve tabanından numune alınarak ölçüm ve analizler anında yapılabiliyor.
Boyu 87, genişliği 23 metre olan gemide değişik açılarda aktif 35 kamera bulunuyor.
Sondaj gemileri
Türkiye'nin ilk milli sondaj gemisi olan Fatih, 2017'de Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) envanterine katıldı. Fatih, 20 Temmuz 2020'de Zonguldak açıklarındaki ilk olarak Tuna-1 olarak isimlendirilen lokasyonda 3 bin 500-4 bin metre derinlik hedefiyle Karadeniz'deki ilk milli derin deniz sondajına başladı.
Fatih sondaj gemisi, 6. nesil teknolojiyle çalışmalarını sürdürüyor. Gemi, 229 metre uzunluğunda, 36 metre genişliğinde ve 51 bin 283 groston ağırlığa sahip. Fatih'in 12 bin 200 metre derinlikte ve çok yüksek basınç altında dahi deniz sondajı yapabilme kabiliyeti bulunuyor.
İki kuleye sahip geminin toplam yük kaldırma kapasitesi 1750 ton, ayrıca gemi aktif konumlandırma sistemi sayesinde 6 metre yükseklikteki dalga boyunda bile sabit kalarak operasyonlarını sürdürebiliyor.
Fatih'le Karadeniz'de yapılan Türkiye tarihinin en büyük doğal gaz keşfi, aynı zamanda 2020'de denizlerdeki en büyük keşif olarak kayıtlara geçti.
Yavuz sondaj gemisi
Türkiye'nin ikinci sondaj gemisi Yavuz, TPAO tarafından 2018'de satın alınarak envantere katıldı.
Yaklaşık 230 metre uzunluğa ve 36 metre genişliğe sahip gemi, deniz seviyesinden yaklaşık 103 metre yükseklikte sondaj kulesine sahip. 12 bin 200 metre derinliğe kadar çok yüksek basınç altında dahi sondaj yapabilen gemi, dinamik pozisyonlama sistemiyle 6 metreye ulaşan dalgalarda sondaja devam edebiliyor.
Dünya genelinde bu konseptteki 16 gemiden biri olma özelliğini taşıyan Yavuz'da spor ve sinema salonu, dinlenme odaları bulunuyor. Elektrik ihtiyacını 42 megavat kapasiteli dizel jeneratörlerden karşılayan Yavuz'un 7,5 milyon litre yakıt kapasitesi bulunuyor.
Kanuni sondaj gemisi
Türkiye'nin üçüncü sondaj gemisi olan Kanuni, 2020 başında filoya dahil oldu. 2012'de inşa edilen gemi 227 metre uzunluğa ve 42 metre genişliğe sahip. Mart 2020'de Taşucu Limanı'na ulaşan gemi, bakım, güncelleme ve reaktivasyon işlemlerinin ardından 13 Ekim 2020'de Taşucu'ndan ayrıldı.
Kanuni sondaj gemisi, ilk görevi için 5 Mayıs 2021'de Karadeniz'e açıldı. İlk sondajını Sakarya Gaz Sahası'nda yapan gemi, Türkali-2 kuyusunda derin deniz kuyu testlerini gerçekleştirdi.
Abdülhamid Han sondaj gemisi
Abdülhamid Han sondaj gemisi 2022 yılında Türkiye'nin filosuna katılan dördüncü gemi oldu.
TPAO tarafından Kasım 2021'de 180 milyon dolara satın alınan gemi, yedinci nesil üstün teknolojiye sahip 238 metre uzunluğunda ve 42 metre genişliğinde bulunuyor. Geminin kule yüksekliği ise 104 metre.
12 bin 200 metre derinlikte sondaj yapabilen gemi, teknik donanımı ve fiziki özellikleriyle filonun "en güçlüsü" olarak görev yapıyor.
Gemi, Yörükler-1 Kuyusu'na sondaj için gönderilmiş ve 17 Ağustos 2022'de ilk sondajını gerçekleştirmişti.
