İstanbul’da meydana gelen en büyüğü 6,2 olan deprem, kentte paniğe neden olurken, uzmanları da ikiye böldü. Bazı uzmanlar depremin Marmara’daki enerji boşalmasının işareti olduğunu ve büyük bir tehlikenin olmadığını savunuyor. Ancak başka uzmanlar, bu sarsıntının asıl büyük depremin habercisi olduğunu ve 7 ve üzeri bir depremin kapıda olabileceğini belirtiyor. Tartışmalar sürerken, yetkililer vatandaşlara tedbirli olmaları çağrısında bulundu.
AFAD, Silivri açıklarında meydana gelen deprem sonrası toplam 266 artçı sarsıntı kaydedildiğini bildirdi. Uzmanlar, artçı sarsıntıların önümüzdeki günlerde devam edebileceği konusunda uyardı.
'Erkene çekildi'
İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Ziyadin Çakır: “Beklediğimiz Marmara depremi bu değil, onu erkene çeken bir deprem. Kuzey Anadolu Fayı’nda oluşan bu deprem zaman olarak Marmara depremini öne çekti. Cüzi miktarda da büyük depremi küçültür ama kayda değer bir küçülme söz konusu değil. Dünkü küçük bir deprem, biz Marmara’da 7 civarında yani dünkünden 10 kat daha büyük bir deprem bekliyoruz. Belki dünkü depremle enerjinin onda biri boşalmış olabilir. Ama zamansal açıdan risk artmış durumda, önlem almak için zaman daraldı. Derhal kentsel dönüşüm hızlandırılmalı, 2000 yılı öncesi binalardan uzak durulmalı. Oralar satın alınmamalı, kiralanmamalı, oturulmamalı. Binalarında hasar olanlar girmemeli. AFAD uyarıları dinlenmeli. Yoksa yapacak bir şey yok. Depremin ne zaman olacağını bilmiyoruz, insanlar önlemlerini alarak hayatlarına devam etsinler”
'Olmaz diyemeyiz'
Afet Yönetimi Uzmanı Doç. Dr Bülent Özmen: “6.2’lik depremin meydana geldiği Kumburgaz segmentinin 7’den büyük deprem üretme potansiyeli olduğu bölgeye ilişkin tüm bilimsel çalışmalarla ortaya konmuş durumda. Bu nedenle 6.2’lik deprem oldu, artık 7’nin üzerinde olmaz diyemeyiz. Çünkü 7.2’lik deprem enerjisinin boşalabilmesi için 6.2’lik depremden 31 tane meydana gelmesi gerekir ki gerilim boşalsın. 7’lik deprem öne çekildi de diyemeyiz. Zamanı hiç düşünmeden, deprem tehlikesinin yüksek olduğunu bilerek, deprem riskinin azaltılması için İstanbul’u, tüm Marmara’yı depreme dirençli hale getirmek zorundayız. Biliyoruz ki büyük deprem, Marmara Denizi içinde olacak ve Yalova, Kocaeli dahil tüm Marmara’yı etkileyecek, sadece İstanbul’u değil.”
'Ucuz kurtulduk'
İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir: "Depremin şiddetini göz önüne aldığımızda tsunami etkisini beklemiyoruz. Artçı sarsıntıların olması iyi bir şey. Deprem Kuzey Anadolu Fayı üzerinde meydana geldi. Fayın tümü değil bir kısmı kırıldı. Birkaç saat sonra gelen bilgiler ışığında fayın nereden ne kadarının kırıldığını daha iyi anlayacağız. Ucuz kurtulduk, geçmiş olsun."
'7'nin üzerinde olacak'
Prof. Dr. Naci Görür: “12 sularında Silivri açıklarında 4.0 deprem oldu. Deprem Kumburgaz Fay zonunda. Bu fay kilitli bir fay enerji biriktiriyor. Zaman zaman da küçük depremler yapıyor. Yeri anlamlı, dikkatli olmak lazım. Kumburgaz Fayı yükleniyor. İstanbul’da Marmara Denizi’nde, Kumburgaz Fayı üzerinde çok deprem oluyor. Değişik büyüklükte. Bunlar Marmara’da beklediğimiz büyük deprem değil. Bunlar bu fayın biriktirdiği stresi artırıyor. Yani kırılmaya zorluyor. Burada asıl deprem daha büyük ve 7’nin üzerinde olacak.”
'Marmara'da depremler bitti'
20 gün önce "Silivri'de 6.0-6.5 büyüklüğünde bir deprem olabilir" şeklinde konuşan Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, "Marmara'da 1894'te stres bitmiş. 1912'de Tekirdağ ve Silivri hattı kırıldı. o çukurda stres bitti. Bugün kırılan bölge de fayın ucunda kırılmayan noktaydı. Silivri'den kuzeye doğru gelen, doğuya giden bir faydı. Benim tam beş kitapta yazdığım haritadaki "deprem olur" dediğim yerde olan deprem. Bütün Doğu Marmara'da deprem bitti. Başka bir deprem riski yok. Marmara'da bitti depremler.
İstanbul'da bütün yanılgıların sebebi 17 Ağustos 1999'da kırılan fayın devamı olarak Adalar'dan Çekmece'ye kadar giden Marmara'nın kuzey kenar fayının esas alınmasından kaynaklanıyor. Bu "Kuzey Anadolu fayının devamı" denilince "Eyvah burada büyük deprem olacak" sonucuna varılıyor. Oysa iki hata var biri o fay Kuzey Anadolu'nun devamı değil iki o fay 1766 yılında kırıldı. O zaman bu fayda 250 yıllık stres birikmiş yeni bir deprem olur tezi tamamen yanlış" ifadelerini kullandı.
'Artçılar rahatlattı'
Prof. Dr. Süleyman Pampal, Dünkü ilk depremin orta, ikinci depremin ise büyük ölçekli olduğun belirterek, "Tüm bu depremlerin daha büyük bir depremin habercisi olduğunu söylemeye gerek yok artık. 7 ya da 7 üzeri bir deprem bekleniyor. Bunu artık kabul edip, tüm planlarımızı buna göre yapmamız gerekiyor. Bu bölgedeki kırılmalar 250 yılda bir oluyor. 250 yıl da artık doluyor. Ancak şöyle de yorumlayabiliriz. Bu artçılar bizi rahatlatan da bir durum. Çünkü bu fay doğrultusunda 6-7 arası deprem üretir deniliyordu. Belki de büyük deprem diye beklediğimiz deprem buydu. 1776’da ne kadar kısım kırıldı bilemiyoruz. Bu nedenle ana şok bu yaşadığımız da olabilir” dedi.
'Daha büyük bir deprem beklemiyoruz'
Prof. Dr. Osman Bektaş (Jeoloji Mühendisi): “Orta Marmara’daki fay creep’ yani ‘sürüklenen’ bir fay. Bu tür faylar ‘kilitli faylar’ gibi çok enerji biriktirmez. Sürüklendiği için daha az enerji biriktirir. Şimdiye kadarki bilimsel veriler bu bölgede 7 büyüklüğünde bir deprem olamayacağını, en fazla 6.4 büyüklüğünde bir depremin olabileceğini gösteriyordu. Nitekim bu öngörüye uygun bir netice çıktı. Endişeye mahal yok. Artçılar olabilir ama daha büyük bir deprem beklemiyoruz. Çünkü buradaki fay kilitli fay olmadığı için ancak bu kadar enerji biriktirebilir.”
