İstanbul için ürküten senaryo: Tüm ihtimaller tek tek hesaplandı, işte olası yıkımda gidilecek o 18 il

İstanbul'da meydana gelen 6,2 büyüklüğündeki depremin ardından AFAD, Türkiye Afet Müdahale Planı'nı (TAMP) Seviye 1 (S1) grubunda devreye aldı.

TAMP'ın amacı afet ve acil durumlara ilişkin müdahale çalışmalarında görev alacak çalışma grupları ve koordinasyon birimlerine ait rolleri ve sorumlulukları tanımlamak, afet öncesi, sırası ve sonrasındaki müdahale planlamasını belirlemek.

İlk hedef hayat kurtarmak

Planda ilk hedefin "hayat kurtarmak" olduğuna dikkat çekilirken; kesintiye uğrayan hayatı ve faaliyetleri en kısa sürede normale döndürmek, afet bölgesinin güvenliğini sağlamak, halk sağlığını korumak ve sürdürmek, ekonomik ve sosyal kayıpları azaltmak, ikincil afetleri önlemek ya da etkilerini azaltmak da hedefler arasında yer alıyor.

Tüm birimler seferber oldu

Planda, müdahale seviyeleri etki derecesi açısından dört gruba ayrılıyor. Seviye 1'de (S1) İl AFAD Merkezi faaliyete geçiyor, S2'de destek illerin takviyesi, S3'te ulusal destek, S4'te ise uluslararası destek devreye giriyor.

İşte ilk müdahale edecek iller

İstanbul'un birinci grup destek illeri Balıkesir, Eskişehir, Ankara, Manisa, İzmir, Afyonkarahisar, Konya, Antalya, Denizli, Samsun, Kayseri; ikinci grup destek illeri ise Adana, Gaziantep, Malatya, Trabzon, Diyarbakır, Erzurum ve Erzincan.

Sabah'ta yer alan habere göre TAMP'ta çalışma gruplarının ana ve destek çözüm ortakları da belirlenmiş durumda. Bu kapsamda Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ulusal ve yerel düzeyde kesintisiz ve güvenli haberleşmenin sürdürülmesine yönelik koordinasyondan; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı elektrik, doğalgaz gibi enerji hatlarının onarımı, bu hizmetlerin normale dönmesini sağlamaya yönelik çalışmalardan; İçişleri Bakanlığı afet öncesi, sırası ve sonrasında yapılacak tahliyenin planlaması, asayişi, can ve mal güvenliğini, kullanılabilir yollarda trafik akışkanlığını sağlamaktan sorumlu.

Plana göre hasar tespit, enkaz kaldırılması, yangın risklerine karşı müdahale çalışmaları Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından koordine ediliyor. Afet bölgesinde beslenme hizmetleri Türk Kızılay, afetzedelere yönelik psikososyal destek, ayni bağışların toplanması ise Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın sorumluluğunda bulunuyor.

23 Nisan günü saat 12.49'da meydana gelen 6.2 büyüklüğündeki depremin hemen ardından saat 13:15'te TAMP, seviye 1 düzeyinde devreye alındı.

Tüm ihtimaller hesaplandı

Çalışma gruplarının planları hazırlanırken üzerinde durulan varsayımların birkaçı şöyle: Muhtemel afetin geçmiş yıllarda o bölgede meydana gelen en büyük çaplı afetten daha büyük ve yaygın olabileceği, geçmişte bilinen afet hasarı olmasa dahi afet tehlike haritasındaki olası afetlerin meydana gelebileceği.

Afetlerde yangınların çıkabileceği, sanayi ve enerji tesislerinde yangın, patlama, kimyasal sızma, akaryakıt veya petrol sızıntısı ve gaz kaçakları gibi ikincil afetler meydana gelebileceği, aynı anda birden fazla afetle birden mücadele edilmesi gerekebileceği.

Kış ve yaz şartlarının genel hayatı etkileyecek derecede olumsuz geçebileceği, yaz aylarında gerçekleşen bir afetin etkilerinin kış aylarında da devam edebileceği.

Afetin ve varsa ikincil afetlerin etki alanının birden fazla ili kapsayacak büyüklükte olabileceği, bu nedenle destek illerin de yardımına ihtiyaç duyulabileceği. Olay bölgesinde incinebilir gruplar ve yabancı uyruklu kişilerin olabileceği.

TAMP'ta müdahale seviyesi ve olay türü mantığından hareketle operasyon servisi iki alt gruba ayrılmış durumda. Küçük çaptaki olaylar için minimum hizmetler göz önünde bulundurularak "Acil Durum Hizmetleri", büyük çaptaki afetler dikkate alınarak "Ön İyileştirme Hizmetleri" alt servisi oluşturuldu.

Acil Durum Çalışma Grupları "haberleşme, nakliye, ulaşım altyapı, güvenlik ve trafik, yangın, arama ve kurtarma, sağlık, tahliye ve yerleştirme planlama"yı içerirken; Ön İyileştirme Çalışma Grupları'nda ise "barınma, beslenme, kimliklendirme-defin, altyapı, hasar tespit, tarım-orman, gıda su ve hayvancılık, psiko-sosyal destek, enkaz kaldırma" grupları yer alıyor.

Senaryo: 7.5 büyüklüğünde deprem

Hazırlanan plan, İstanbul’da 7.5 büyüklüğüne kadar olabilecek bir depreme göre şekillendirildi. Bu kapsamda yüz binlerce yurttaşın tahliyesi hedefleniyor. Kentin tüm ulaşım ağı, hızlı ve etkili bir tahliye süreci için seferber edildi.

Deniz yoluyla tahliye için 6 iskele aktif olacak

Deniz yolu tahliyelerinde, Sirkeci Feribot İskelesi, Yenikapı Deniz Otobüs Terminali, Pendik Hızlı Feribot İskelesi, İstinye İskelesi, Harem Feribot İskelesi ve Zeytinburnu Zeyport Limanı kullanılacak. Yurttaşlar; şehir hatları vapurları, deniz otobüsleri, Kıyı Emniyeti araçları ve Sahil Güvenlik unsurlarıyla bu iskelelerden tahliye edilecek.

Demiryolu ve karayolunda kritik noktalar

Tahliyelerde demiryolu da aktif olarak kullanılacak. Yeşilköy, Halkalı ve Tuzla Tren İstasyonları, tahliye sürecinde kilit rol üstlenecek. Karayolu tahliyeleri için Esenler, Alibeyköy, Samandıra ve Harem otogarları çıkış merkezleri olarak belirlendi. Yurttaşlar bu noktalara ring seferleriyle taşınacak.

Havayolu da devrede

İstanbul Havalimanı, Atatürk Havalimanı ve Sabiha Gökçen Havalimanı da tahliye sürecine dahil edildi. Böylece kara, deniz, demir ve hava yolu olmak üzere dört ulaşım kanalından koordineli bir tahliye planı oluşturulmuş oldu.

Tahliyede öncelik: Kırılgan gruplar

Tahliye planında öncelik sırasına göre; engelli bireyler, yaşlılar, çocuklar ve kadınlar ilk olarak şehirden çıkarılacak. Tahliye süreci yerel yönetimler ve güvenlik birimleri tarafından koordine edilecek.

Geçici yerleşim için 18 il hazırlandı

Deprem sonrası geçici barınma için vatandaşların yönlendirileceği iller iki grup halinde belirlendi. İlk grup; Balıkesir, Eskişehir, Ankara, Manisa, İzmir, Afyonkarahisar, Konya, Antalya, Denizli, Samsun ve Kayseri. İkinci grup (ihtiyaç halinde devreye girecek): Adana, Antep, Malatya, Trabzon, Diyarbakır, Erzurum ve Erzincan.