Kültür ve Turizm Bakanlığının izni ve Bakanlık temsilcisi Malatya Müzesi uzmanı Şerif Narçiçek'in katılımı ile Koç Üniversitesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Çiğdem Maner başkanlığında 3 Temmuz'da başlayan kazılarda bu sezon tamamlandı.

Önceki dönemlerde yapılan kazılarda, eski Asur Ticaret Kolonileri Çağı, Hitit, Roma ve Bizans dönemlerine ait yapı izleri, Roma ve Erken Bizans dönemleri kalıntıları ortaya çıkartılırken, bu dönem kazılarında ise Hitit kralları, prensler, prensesler ve değişik rütbedeki memurlar ve rahiplere ait 22 mühür baskısı ile kuş falını anlatan 56 çivi yazılı tablet bulundu.

Kazı Başkanı Doç. Dr. Çiğdem Maner, eski adı "Samuha" olan Hitit yerleşim yeri Kayalıpınar'da bu sezon kazılarının çok başarılı geçtiğini söyledi.

Kazı alanındaki açmalarda 56 çivi yazılı tablet bulduklarını belirten Maner, bulunan eserlerin çoğunun tam olarak ortaya çıkarılmasının ise sevindirici olduğunu ifade etti.

Bulunan tabletlerin içeriğinde çok ilginç konuların ele alındığını belirten Maner, "Çivi yazılı tabletler kuş falıyla alakalı. Hititler genelde iyi veya kötünün tanrılardan geldiğine inandıkları için kehanet ve fal baktırıyorlardı." dedi.

"Kayalıpınar'da keşfettiğimiz devlet arşivleri oldukça önemlidir"

Maner, çoğunluğu tam olarak bulunan tabletlerin boyutlarının 2,5x1,5 santimetre olduğunu ifade etti.

Hitit krallarının veliaht, küçük veliaht, küçük kız çocuklarını soruşturan ve yorumlayan fal metinleri yer alan çivi yazılı tabletleri kazıda ilk kez bulduklarına dikkati çeken Maner, "Kayalıpınar'da keşfettiğimiz devlet arşivleri oldukça önemlidir ve bundan sonra da Hitit tarihini yorumlamak için oldukça önemli bilgiler verecektir." diye konuştu.

Hitit devlet arşivinde bulunan çivi yazılı metinlerin fal bakan insanların da burada barındığını gösterdiğini vurgulayan Maner, şunları kaydetti:

"Bunlar lumuşen (fal bakan görevli) olarak bilinen kişiler, rahip veya görevlilerdir. Kuş falları muşen falı olarak bilinmektedir. Özellikle iyi veya kötü, olumlu, olumsuz olayları yorumlayabilmek için yapılmaktadır. Kuş falı, Hitit dünyasında bakılan üç fal türünden biridir. Devlet arşivlerinde bulduğumuz bu fal metinleri özellikle bu görevliler hakkında da bilgi veriyor ve görevlilerin de o yapıda barındığını gösteriyor. Bulduğumuz çivi yazılı metinler Hitit siyaseti ve kültürel tarihi hakkında yeni bilgiler verecektir."

Kazılarda 22 mühür baskısı bulundu

Kazılarda Hitit dönemine ait 22 mühür baskısı da bulduklarını anlatan Maner, bunların kraliyet ailesi ve değişik rütbedeki memurlar hakkında bilgi verdiğini aktardı.

Bulunan eserler arasında büyük kral 3. Hattuşili'nin oğlu 4. Tuthaliya'nın, ordu katibinin, ülke beyi Rahip Kantuzzili'nin, prens ve prensesler ile değişik rütbedeki katiplerin mühür baskılarının yer aldığını dile getiren Maner, "Bunlar da Hitit döneminde hem siyasi hem de devlet yapılanması hakkında bilgi vermektedir. Ayrıca o dönemdeki kazdığımız mühürleme binası ve fonksiyonu hakkında da çok önemli bilgiler vermektedir." ifadelerini kullandı.