AFAD’ın hazırladığı İl Risk Afet Azaltma Planı (İRAP) raporundaki olası deprem senaryosuna göre, Kuzey Anadolu fayının geçtiği Erzincan’da yaşanabilecek büyük depremde Trabzon’da en fazla risk altında olan Düzköy ve Çaykara ilçelerinin etkileneceği ortaya çıktı. Rapor sonrası belediyelerce yapı stokları mercek altına alınan 2 ilçede, risk saptanan yapılarda dönüşüm projesi ve hak sahibi ikna çalışması başlatıldı.
Kahramanmaraş merkezli yıkıcı depremlerin ardından kentlerde yapı stoklarına ilişkin çalışmalar sürerken, AFAD tarafından hazırlanan Trabzon İl Risk Afet Azaltma Planı (İRAP) raporunda olası deprem senaryosuna göre, Kuzey Anadolu fayının geçtiği Erzincan’da yaşanabilecek büyük depremde, Trabzon’da en fazla risk altında olan Düzköy ve Çaykara ilçelerinin etkileneceği belirlendi. Rapordaki senaryoya göre, 7.9 büyüklüğünde deprem yaşanması durumunda, Düzköy’ün Yerlice Mahallesi'nde yapısal hasarlar oluşması, depreme bağlı oluşacak heyelan ve kaya düşmeleri nedeniyle Gökçeler, Taşocağı, Aykut, Çiğdemli ve Çayırbağı mahallelerinin de risk altında olacağı belirtildi.
Depremden en fazla etkileneceği tahmin edilen diğer ilçe Çaykara’nın güneydoğusundaki alanlardaki yerleşim yerleri için ise tehlike potansiyeli taşıdığı ortaya kondu. Raporu inceleyen uzmanlar, yapıların mühendislik hizmeti alınmadan inşa edildiğine dikkati çektiği ilçelerde, olası depremin ciddi hasara neden olacağını söyleyerek, önlem alınması önerdi. Rapor sonrası belediyelerce yapı stokları mercek altına alınan toplam 26 bin 282 nufüsa sahip 2 ilçede, risk saptanan yapılarda dönüşüm projesi ve hak sahibi ikna çalışmalarına da başlandı.
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Mühendislik Fakültesi İnşat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Can Altunışık, Erzincan’da yaşanabilecek depremin Trabzon’u etkileyeceğini söyledi. Prof. Dr. Altunışık, “Şu an Türkiye’de deprem beklenen ve ilgili yer bilimci hocalarımızın açıkladığı sismik boşluklu olan bölgeler var. Bizim bölgemize de en yakın illerden biri Erzincan. Erzincan'da beklenen bir depremde, Kahramanmaraş depremindeki etkilenme alanını çember olarak alıp Erzincan’a yerleştirdiğiniz zaman Trabzon’un da bu halka içerisinde olduğunu görüyoruz” dedi.
Kentin her bölgesini depreme karşı dayanıklı hale getirmek için eski yapıların incelenmesi gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Altunışık, “Öncelikle kamu binaları ve 2000 yılından önce inşa edilmiş ve imar barışından faydalanan binalardan başlamamız gerekiyor. ‘İl Risk Afet Azaltma Planı’ kapsamında ilimizin deprem açısından bazı tehlikeli ilçeleri var. Bunlar Düzköy ve Çaykara olarak belirlendi. Dikkat ederseniz buralarda yığma taşıyıcı sisteme sahip binalar, el yordamıyla herhangi bir mühendislik hizmeti almadan yapılmış yapılar var. Bu yapılarımızın risk altında olduğunu görüyoruz. İRAP’ta Erzincan’a yakınlığı açısından Çaykara ve Düzköy ilçeleri odak noktası gösterilmiş” diye konuştu.
Çaykara Belediye Başkanı Hanefi Tok, Kahramanmaraş merkezli depremleri ilçede hissettiklerini ifade ederek “Geçmişe baktığımızda ilçemizde, 1924’lü yıllarda Erzurum’daki depremde yaklaşık 700’e yakın bina yıkılmış. O günden bu güne gerek yapı stoku, inşaat kalitesi artmış durumda. Yaklaşık 100 sene önceki yapılar nihayetinde balçık ve çamurdan yapılmıştı. Bugün statik açısından demiri, betonu, kalite açısından güzel belki ama o dönemdeki tek katlı binalar bugün 5 katlı binalara çıktı. Üçüncü derece olan bir bölgede yaşıyoruz. Coğrafya çok yakın, Maraş’taki hem gece hem gündüz olan depremi hissettik. Erzincan'da olası deprem, hem il hem ilçemizde de kaçınılmaz olacaktır. Şu an ilçede 20 bin yapı stokumuz var. Bunlar arasında bir tane çamurlu binamız yoktur. Daha çok ahşap, kültürümüzü yansıtan evlerimiz var" diye konuştu.
Düzköy Belediye Başkanı Yılmaz Ankara da, “Binalarımızın yüzde 80 ve üzeri yapı denetimle 2000 yılı sonrası yapıldı. Riskli gördüğümüz binalar için de vatandaşlarla bire bir görüşüyoruz. 1950-60 yılları arasında yapılan eski binaların denetimleri yapılıyor. 3 kat ve üstü inşaatların tamamında denetim yapıldı. Merkezde 2 cadde var ve buralarda kentsel dönüşüm hazırlığı başlattık. TOKİ’den en fazla sosyal konutu Düzköy aldı. 240 konut projeleri hazırlandı ve şu an kamulaştırmaya başladık" ifadelerini kullandı.
Deprem sonrası Hatay’ın Kırıkhan ilçesinden Çaykara’ya geldiğini anlatan depremzede Recep Kuzey Baltacı, “Buradaki evlerin hepsi kentsel dönüşümde değil. Bazıları eskiden kalma, bazıları yeni yapıldı. Depremi yaşayıp buraya geldik. Bir daha depremi yaşamayı, psikolojimizin bir daha bozulmasını istemiyoruz” ifadelerini kullandı.
Çaykaralı Alaattin Yıldız da, “Güneydoğu’da olan deprem burada olsa, bir tane bina ayakta kalmaz. Heyelan ise bir başka sorun. Kendime ev yaptığımda sağlam yapmaya uğraşıyorum" diye konuştu.
Kentsel dönüşüm önerisinde bulunan Recep Çuman ise, “Binaları herkes kafasına göre yapmış. Çaykara’da bu binayı mühendisin çizdiği plan üzerinde yaptım. Geçen ki depremden burada da sallandık. Kentsel dönüşüm olmalı; bu çok önemlidir. Bu bina benimdir betonarmedir, 29 sene evvel yaptım. Kentsel dönüşüm olursa burayı yaptırırım” dedi.
