Muğla'nın Seydikemer ilçesindeki Çaltılar Höyük kazısında ele geçen seramik buluntular ile yapılan karbon analizleri 5 bin 300 yıl önceki yaşama dair veriler ortaya koyuyor.
Çaltılar Mahallesi'ndeki höyükte gerçekleştirilen yüzey araştırmalarından sonra, 2021 yılında kazı çalışmalarına başlandı.
Çaltılar Höyük 2025 yılı kazı çalışması, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün izin ve desteklerinin yanı sıra Hacettepe Üniversitesi, Seydikemer Belediyesi ile Türk Tarih Kurumu tarafından destekleniyor.
Muğla'daki tek höyük kazısı olma unvanına sahip Çaltılar Höyük kazısı, Hacettepe Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayşegül Aykurt'un başkanlığında sürüyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığınca hayata geçirilen "Geleceğe Miras" projesiyle de desteklenen kazıyla 5300 yıl önce yaşayanların mimari yapısı, yaşam biçimi ve kullandıkları aletler araştırılıyor.
Kazı Başkanı Prof. Dr. Ayşegül Aykurt, 2021'de başlanan kazılarda elde edilen seramik buluntuları ve karbon analizleriyle o dönemde, şu an höyük olan kısmın bataklık olduğunun tespitinin yapıldığını anlatan Aykurt, "Burada yaşayanlar ilk olarak bataklık kenarına yerleşmişler. Günümüzden 5100 yıl önce ise bu bataklık kurumuş yerleşme de yatay olarak höyüğün olduğu kısma doğru yayılıyor." dedi.
Aykurt, alanda yapılan kazılarda Geç Kalkolitik Dönem'de ilk yerleşimin yapıldığını tespit ettiklerini dile getirdi.
Daha sonra alana Erken Tunç Çağı'na ait şu ana kadar tespit edilen 8 üst üste yerleşim olduğunu ifade eden Aykurt, "Onun üzerinde Orta Tunç Çağı yerleşmesi var. Dönemin devamında Geç Tunç Çağı dediğimiz dönemde ise alan mezarlık olarak kullanılmış. Bu çağa ait yerleşme henüz tespit edemedik. Daha sonra höyük terk ediliyor. Milattan önce 7. yüzyıl sonu, 6. yüzyılın ilk yarısında da tekrar yerleşme oluyor alanda. Bundan sonra geçirdiği deprem sonucunda da höyük terk ediliyor." diye konuştu.
Kazıdaki seramik buluntuları ve karbon analizlerinden bölgede ilk yerleşimin milattan önce 3300'lerde olduğunun tespit edildiğini belirten Aykurt, bu yılki kazılarda ise milattan önce 2500, 2400 yıllarına ait yerleşmeleri gün yüzüne çıkarmak için çalıştıklarını anlattı.
"Dokuma tezgahlarına ait ağırlıklar bulduk"
Bu döneme ait yerleşimleri çevreleyen yığma taştan oluşan bir savunma sisteminin var olduğunu aktaran Aykurt, şöyle konuştu:
"Bu savunma sistemine bağlanan taş temelli yapılar ortaya çıkarıldı. Bunun öncesinde de mimarin daha farklı olduğunu tespit ettik. Duvarlara diktikleri kazıkların aralarına ağaç dalları ya da kamışlarla dolduruyorlar ve iki tarafını çamurla sıvıyorlar. Yaptığımız kazılarda yanmış çamur parçalarını bulduk ve ağaç dallarına ait izler tespit ettik. Büyük bir yangın geçirmiş. Bir yapının içerisinde o dönem insanların kullanmış olduğu pişmiş topraktan testiler, çömlekler, kaplar açığa çıkarttık. Bunların yanında sürtme taş endüstrisi dediğimiz baltalara ait örnekler de tespit edildi. Dokuma tezgahlarına ait ağırlıklar bulduk."
Aykurt, Muğla'da tek kazı yapılan höyük yerleşiminin Çaltılar Höyük olduğunu, kazının bölgedeki kronolojik dizini tamamlaması açısından büyük önem taşıdığını vurguladı.
Bu bölgede şu ana kadar en erken yerleşimin Tlos Atik Kenti yakınlarındaki Grimeler Mağarası'nda tespit edildiğini anımsatan Aykurt, bunun devamında kazılmış bir yerleşme olmadığını ifade etti.
Burada birçok döneme ait yerleşim izleri bulunduğuna dikkati çeken Aykurt, bunun da "bölgedeki yerleşim biçimi, mimarisi ve o dönemlerde insanların kullandığı aletleri, kap kacakları ve yaşam biçimlerinin ortaya çıkması açısından önemli" olduğunu dile getirdi.
