Urartu'nun mühürlü kalesi Ayanis'te, 38 yıldır süren kazılarda, arkeolojik açıdan önemli buluntular gün yüzüne çıkarılmaya devam ediyor. Garibin Tepe ile birlikte yürütülen çalışmalarda ortaya çıkarılan eserler, bölgenin Urartu dönemi yerleşimlerine ışık tutuyor. Haldi tapınağından çıkarılan, mitolojik figürlerle süslenmiş bronz miğfer ve mimari kaplama levha da Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi'nde açılan "Arkeolojinin Altın Çağı" sergisinde sergileniyor.
Urartu'nun mühürlü kalesi Ayanis'te, 38 yıldır süren kazılarda, arkeolojik açıdan önemli buluntular gün yüzüne çıkarılmaya devam ediyor. Garibin Tepe ile birlikte yürütülen çalışmalarda ortaya çıkarılan eserler, bölgenin Urartu dönemi yerleşimlerine ışık tutuyor.
Haldi tapınağından çıkarılan, mitolojik figürlerle süslenmiş bronz miğfer ve mimari kaplama levha da Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi'nde açılan "Arkeolojinin Altın Çağı" sergisinde sergileniyor.
Atatürk Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve Ayanis ile Garibin Tepe Kazı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Işıklı, sergi alanında Van'da yürütülen her iki kazının, Urartu kültürüne ışık tuttuğunu ve arkeolojik açıdan eşsiz bir bütünlük sunduğunu belirtti.
Ayanis kazısının başlangıcını anlatan Işıklı, "Ayanis kazısı aslında ülkemizin ve Urartu arkeolojisinin en uzun soluklu kazılarından biri. 1989 yılında, hatta benim de ilk yılında öğrenci olarak katıldığım bir kazı olarak başladı." ifadesini kullandı.
Işıklı, Ayanis'e çok yakın konumdaki Garibin Tepe kazılarının da bu çalışmalara dahil edildiğini aktardı.
"Kazılar daha yüzlerce yıl devam edebilir"
Kazıların süresi ve geleceğiyle ilgili değerlendirmede bulunan Işıklı, arkeolojik bir çalışmaya ömür biçmenin kolay olmadığını vurgulayarak, "Kazdığınız yerin niteliğine ve sürece bağlı olarak değişebiliyor. Biliyorsunuz belki de ülkemizde en eski kazılardan bir tanesi Efes'tir, ona bağlı olarak Hattuşa'dır. Böyle çok tarihsel geçmişi olan, yüzyılları devirmiş olan kazılarımız var ve hala da büyük bir heyecanla ve şevkle devam ediyor bu kazılar." diye konuştu.
Ayanis kazılarının da aynı heyecanla sürdüğünü söyleyen Işıklı, "Biz de 38 yıldır devam ediyoruz. İnşallah sağlıklı olduğumuz sürece ve devletimiz de arkamızda olup da bizi desteklediği sürece bu kazılar daha yüzlerce yıl devam edebilir. Çünkü teknoloji, bakış açısı, yaklaşım ona göre değişiyor. Yani bir kazıya ömür biçmek, çok kolay bir şey değil ve biçmemeyi de tercih ediyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Işıklı, yerel yönetimlerin ve Bakanlığın desteklerinin süreci hızlandırdığını vurguladı.
Bu yıl da önemli bir proje yürüttüklerini belirten Işıklı, "Tapınak alanı içerisinde ziyarete açmayı hesapladığımız alanlar var. Bu iki alanı da hızlı bir şekilde açarak ülke turizmine, bölge turizmine kazandırmayı hedefliyoruz." dedi.
Haldi Tapınağı'ndan çıkarılan miğfer ve levha da sergileniyor
Işıklı, Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi'nde, 6 Ağustos'ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katılımıyla gerçekleşen, "Uluslararası Arkeoloji Sempozyumu ve Arkeolojinin Altın Çağı Sergisi"ne katılmanın kendileri için onur verici olduğunu vurgulayan Işıklı, "Bizim için çok heyecan verici, onur verici bir şey. Çok güzel bir etkinliğe şahitlik ediyoruz. Devletin zirvesinde arkeoloji konuşuluyor. Bu bizi, arkeologları gerçekten çok heyecanlandırıyor." dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açılış konuşmasında arkeolojiye yer vermesinin kendilerini mutlu ettiğini ifade eden Işıklı, "Arkeolojinin, devletin en zirve noktasında konuşuluyor olması bizleri çok heyecanlandırdı. Çok güzel bir etkinliğe ev sahipliği yapıyor Külliye ve biz de aynı zamanda da arkeologlar olarak burada olmaktan dolayı son derece mutluyuz. Çünkü yaptığımız işin farkındalığına varılması ve bunun önemsenmesi tabii ki bizi onore ediyor." diye konuştu.
Işıklı, Geleceğe Miras Projesi kapsamında Urartu'nun "baştanrısı" olan Haldi'nin tapınağında çalışmalara başlandığını ve geçen yıl bazı alanları ziyarete açtıklarını hatırlatarak, eserleri şöyle anlattı:
"Bu mekanların içerisinden çok zengin bronz eserler ele geçti. Onlardan iki örneği sergide görüyorsunuz. Çok güzel mitolojik figürlerle süslenmiş olan bir miğferimiz var bronzdan. Yine aynı şekilde de mimari ve mimarinin süsleme unsurları çok önemli Urartu arkeolojisinde. Tek örnek olarak, bronzdan, mimari kaplama levhalarından bir örnek ile biz de bu sergiye destek olduğumuz için çok mutluyuz."
Işıklı, Van Arkeoloji Müzesi'nin 2 yıl önce açıldığını anımsatarak, "Dünya üzerindeki en zengin Urartu eserlerine ev sahipliği yapıyor. Bizim on binlerce eserimiz var, sadece Ayanis'ten gitmiş. Envanter ve etütlük olarak müzeye sağladığımız çok sayıda eserimiz var. Bu anlamda Ayanis kazısı çok zengin bir kazı." diye konuştu.
Işıklı, arkeolojide tahribat ve yağmayla karşılaşıldığını belirterek, şunları kaydetti:
"Bu yağma sadece bizim günümüzde değil, ondan önce de Orta Çağ'da, Antik Çağ'da, Geç Antik Çağ'da da bu yağmalamalar gerçekleşmiş. Ve birçok Urartu kalesinde Orta Çağ'dan kaynaklanan, tahribatlar gözlemliyoruz ama biz Ayanis olarak çok şanslıyız. Bizim kalemiz mühürlenmiş, olduğu gibi yıkılmış ve altında bütün Urartu arkeolojik dönemi olduğu gibi korunmuş durumda. O yüzden onu açtıkça elimize çok zengin veriler ele geçiyor. Yani bugün envanter sayımızı hesaplayamasam da yaklaşık 10 bin-15 bin civarında eser kazandırdığımızı söyleyebiliriz. Hem ülkemize hem de Van Müzesi'ne."
