Bağ-Kur’lular için erken emekliliğin yolunu açabilecek yeni düzenleme yeniden gündeme geldi. Yüksek prim gün sayısı nedeniyle emeklilikte avantaj kaybı yaşayan küçük esnaf ve serbest meslek sahiplerini ilgilendiren çalışmada, prim indirimi seçeneği öne çıkıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın hazırlıklarını sürdürdüğü yasal düzenlemenin, önümüzdeki dönemde Meclis gündemine taşınması bekleniyor. Düzenleme hayata geçerse, özellikle düşük gelirli esnaf için emeklilik sürecinde önemli bir kolaylık sağlanmış olacak.
Bağ-Kur sigortalılarını yakından ilgilendiren prim indirimi düzenlemesi, sosyal güvenlik alanında yeniden sıcak başlıklar arasına girdi. Yüksek prim gün şartı nedeniyle emeklilikte dezavantaj yaşayan küçük esnaf ve serbest çalışanlar için hazırlanan çalışma, prim yükünü hafifletmeyi hedefliyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın öncülüğünde yürütülen taslağın yakın zamanda TBMM’ye sunulması bekleniyor. Düzenlemenin yasalaşması halinde, hem erken emeklilik imkanı sağlanacak hem de sosyal güvenlik sistemine erişim daha adil bir yapıya kavuşacak.
BAĞ-KUR PRİM ŞARTLARI: 2025 YILINDA BEKLENEN DEĞİŞİKLİKLER
Sosyal güvenlik sistemindeki kurumlar, yıllar içinde önemli değişiklikler geçirdi. 2008 yılında yapılan reform ile SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı tek çatı altında toplanarak SGK çatısı altına alındı. Ancak prim ödeme şartları konusunda hala ciddi farklılıklar bulunuyor. Özellikle Bağ-Kur’luların prim gün sayısı, emeklilik yaşı gibi koşullarda büyük farklar var. Bu farkların giderilmesi amacıyla ise Bağ-Kur’lulara yönelik yeni bir düzenleme planlanıyor.
PRİM ŞARTLARI NASIL BELİRLENİYOR?
Her bir kurumun sigortalılarına uyguladığı prim gün sayısı farklılık gösteriyor.
SSK'da 1999 öncesinde prim gün sayısı 5.000 ile 5.975 gün arasında değişirken, 2008 sonrasında bu rakam 7.000 güne çıkarılmıştır. 2008 sonrası, kadın ve erkek çalışanlar için bu prim gün sayısı 7.200 güne yükseltilmiştir. Emekli Sandığı'nda kadınlar için prim gün sayısı 7.200 (20 yıl), erkekler için ise 9.000 (25 yıl) olarak belirlenmiştir. Bağ-Kur'da ise, 1999 öncesi dönemde kadınlar 7.200 gün, erkekler ise 9.000 gün prim ödüyordu. Ancak 1999 sonrası dönemde Bağ-Kur’lular için her iki cinsiyet için de prim günü 9.000 olarak belirlenmiştir.
FARKLI KURUMLARDA ÇALIŞANLAR İÇİN HANGİ KURUMUN ŞARTLARI GEÇERLİ OLACAK?
Birden fazla kurumdan sigorta primi ödeyenlerin emekli olacağı kurum, son 7 yıllık sigortalılık süresine göre belirleniyor. Son 7 yılda en fazla prim ödenen kurum geçerli olacak. 2008 sonrası, tüm çalışma hayatındaki fazla yatırılan primlere bakılarak hangi kurumdan emekli olunacağına karar verilmektedir.
YENİ DÜZENLEME NASIL İŞLEYECEK?
Yeni düzenleme ile özellikle 1 milyon küçük esnaf ve çiftçiyi ilgilendiren bir gelişme gündemde. Bağ-Kur’luların prim gün sayısı 9.000 günden 7.200 güne indirilecek, böylece 5 yıl erken emeklilik imkanı sağlanacak. Bu düzenleme, küçük esnaf ve çiftçilere yönelik yapılan iyileştirmeyi kapsamaktadır.
İHYA YOLU İLE EKSİK GÜNLER TAMAMLANABİLECEK Mİ?
Bağ-Kur kapsamında daha önce sigortalı olup prim borcu nedeniyle sigorta kaydı silinen kişiler, eksik günlerini ihya (geri ödeme) yolu ile tamamlayabilecekler. İhya yöntemiyle bu kişiler, primlerini geri ödeyerek emekli olma hakkını elde edebilecekler.
KİMLER BU DÜZENLEMEDEN YARARLANACAK?
Düzenlemeden yararlanacaklar, başlangıçta küçük esnaf ve çiftçi Bağ-Kur’lular olarak belirlenmişti. Bakkallar, kasaplar, berberler, terziler gibi 10’dan az işçi çalıştıran esnaf ile çiftçiler bu düzenlemeye dahil olacak. Ancak, bu kapsamın tam olarak ne olacağı, düzenleme tamamlandıkça netleşecek.
YAŞ ŞARTI ORTADAN KALKACAK MI?
7.200 prim günü tamamlayan sigortalı, sigortalılık başlangıcına göre belirlenen yaş şartını yerine getirmesi durumunda emekli olabilecek. Ancak, prim gününü tamamlayan sigortalı yine yaş şartına tabii olacaktır. 2008 sonrası sigortalı olanlar için 9.000 gün ve yaş sınırı geçerli olmaya devam edecek.
ERKEN EMEKLİLİK MÜMKÜN MÜ?
Yapılacak 1.800 günlük prim indirimi ile Bağ-Kur’lular 7.200 günle emekli olabilecek. Bu durumda, kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 yaşını tamamladıkları takdirde, 5 yıl erken emekli olabilecekler. Ancak yaş şartını tamamlayan Bağ-Kur’lular, prim ödemek zorunda kalmadan 5 yıl erken emekli olma fırsatına sahip olacaklar.
EYT’LİLER BU DÜZENLEMEYE DAHİL OLACAK MI?
EYT kapsamındaki Bağ-Kur’lu sigortalılar, eğer 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olmuşlarsa, yeni düzenlemeden faydalanarak 9.000 gün şartını beklemeden 7.200 günle emekli olabilecekler. Böylece, bu kişilere 5 yıl erken emeklilik fırsatı tanınacak.
SON 7 YIL KURALI DEĞİŞECEK Mİ?
Son 7 yıl kuralı, sadece prim gün sayısı ile ilgili yapılan bu yeni düzenlemede değişmeyecek. Başka bir kurumda sigortalı olarak çalışanlar için, hangi kurumdan emekli olacakları, son 7 yıl içindeki prim ödeme süresine göre belirlenecek.
BAŞVURU GEREKECEK Mİ?
Yeni düzenleme ile 7.200 gün prim gününe ulaşan sigortalıların şartları otomatik olarak değişecek. Ancak, yaş şartını yerine getirenler emekli olabilmek için başvuru yapacaklardır. Başvuru süreci, emeklilik yaşına bağlı olarak şekillenecek.
