ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, Gazze’de süren çatışmaların sona erdirilmesi amacıyla kapsamlı bir barış planı sundu. 21 maddelik teklifin bölgedeki güvenliği, insani yardımların ulaştırılmasını ve kalıcı ateşkesin sağlanmasını hedeflediği açıklandı. Trump, İsrail ve Arap liderlerden bu girişime yönelik “çok olumlu” tepkiler aldığını vurgularken, terör devleti İsrail’in Başbakanı Binyamin Netanyahu, teklif üzerinde çalıştıklarını ve ayrıntıları değerlendirdiklerini belirtti. Bölgedeki gerginlik ve artan sivil kayıplar göz önüne alındığında, gözler şimdi şu soruya çevrildi: Gazze’de gerçekten ateşkes sağlanacak mı? Trump’ın 21 maddelik Gazze planında hangi şartlar öne çıkıyor?
Gazze'de ateşkesin sağlanması için ABD Başkanı Donald Trump yönetimi tarafından sunulan 21 maddelik teklif sunuldu. Trump, Gazze barış planı teklifine İsrail ve Arap liderlerden "çok iyi bir yanıt" aldığını dile getirdi. Terör devleti İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu yeni teklif üzerinde çalıştıklarını açıkladı. Peki Gazze’de ateşkes olacak mı? Trump'ın Gazze planı ne? 21 maddelik teklifte neler hangi? İşte detaylar.
Gazze’de ateşkes olacak mı?
ABD Başkanı Donald Trump, bugün Beyaz Saray’da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu kabul edecek. Donald Trump, görüşme öncesinde yaptığı açıklamada, "Gazze'deki savaşı bitirmeyi amaçlayan planına ilişkin müzakerelerin son aşamada" olduğunu söyledi. Donald Trump, “Herkes Gazze konusunda anlaşmak istiyor, umarım Netanyahu ile görüşmede sonuçlandırırız" dedi. Tüm tarafların anlaşmanın sağlanması için bir araya geldiğini ifade eden Trump, anlaşmaya henüz varılmadığını kaydetti.
Planın sadece Gazze’deki savaşı bitirmeyi değil, bölgesel barış için daha geniş bir süreci başlatmayı da hedeflediğini dile getiren Trump, "Bunu başarırsak, İsrail ve Orta Doğu için harika bir gün olacak. Bu, Orta Doğu'da gerçek barış için ilk şans olacak. Ama önce anlaşmayı sonuçlandırmamız gerekiyor." görüşünü paylaştı.
Trump’ın Gazze planı nedir?
Trump’ın planı hakkında basına sızan bilgilere göre, Hamas ve İsrail kabul ettikten sonra saldırılar duracak ve 48 saat sonra Gazze’deki sağ ve ölü tüm İsrailli esirler teslim edilecek.
Gazze, teknokratlardan oluşan bir geçici yönetim tarafından yönetilecek; bir barış gücü ile güvenlik sağlanacak ve güvenliğin sağlandığı alanlardan İsrail ordusu kademeli olarak tamamen çekilecek.
Geçici yönetim Gazze’yi, Ramallah yönetimi gerekli reformları yaptıktan buraya devredecek. Hamas silah bırakacak ve İsrail bölgede kalmak isteyen Hamas yöneticilerine dokunamayacak, başka ülkelere gitmek isteyen yöneticilere izin verilecek.
Gazze’deki Filistinlilerin bölgede kalması teşvik edilecek göçe zorlanmayacak. Yine de gitmek isteyenler gitse bile geri dönebilecek.
Trump’ın 21 maddelik Gazze planında neler var hangi maddeler yer alıyor?
Trump'ın üzerinde çalıştığı ve büyük ölçüde kabul gördüğünü savunduğu ancak henüz Hamas'a sunulmadığı belirtilen planda yer alan 21 madde şu şekilde sıralandı:
"1. Gazze, komşularına tehdit oluşturmayan, radikalleşmenin ortadan kaldırıldığı, terörden arındırılmış bir bölge olacaktır.
2. Gazze, (Filistinli) halkın yararına yeniden geliştirilecektir.
3. İsrail ve Hamas bu öneriyi kabul ederse, savaş derhal sona erecek, İsrail ordusu tüm saldırılarını durduracak ve Gazze Şeridi'nden kademeli olarak çekilecektir.
4. İsrail'in anlaşmayı kamuoyu önünde kabul etmesinden sonraki 48 saat içinde, sağ ve ölü tüm İsrailli esirler iade edilecek.
5. Esirler iade edildikten sonra İsrail, ömür boyu hapis cezasına çarptırılmış birkaç yüz Filistinli esiri ve savaşın başlangıcından bu yana esir alınan binden fazla Gazze sakinini serbest bırakacak, birkaç yüz Filistinlinin naaşını teslim edecek.
6. Esirler iade edildikten sonra barış içinde bir arada yaşamayı taahhüt eden Hamas üyeleri affedilecek, Gazze Şeridi'nden ayrılmak isteyen üyelere ise kendilerini kabul eden ülkelere gitmek için güvenli geçiş hakkı tanınacaktır.
7. Anlaşmaya varıldığında, Gazze Şeridi'ne Ocak 2025'teki anlaşmada belirlenen miktardan daha az olmamak kaydıyla insani yardım girişi başlayacaktır. Bu kapsamda günde 600 kamyon yardım, kritik altyapının yenilenmesi ve molozların kaldırılması için gerekli ekipmanların girişine izin verilecektir.
8. Yardımlar, her iki tarafın da (Hamas ve İsrail) müdahalesi olmaksızın, Birleşmiş Milletler (BM), Kızılay ve bağımsız diğer uluslararası kuruluşlar tarafından dağıtılacaktır.
9. Gazze, halka günlük hizmetleri sağlamakla sorumlu olacak Filistinli teknokratlardan oluşan geçici bir geçiş hükümeti tarafından yönetilecektir. Hükümet, ABD'nin Arap ve Avrupalı ortaklarıyla istişare ederek kurduğu yeni bir uluslararası kuruluş tarafından denetlenecektir. Filistin Yönetimi reform programını tamamlayana kadar Gazze'nin yeniden inşası için bir finansman çerçevesi oluşturacaktır.
10. Modern Orta Doğu şehirlerinin inşasında deneyimli uzmanların bir araya getirilmesi, yatırımları çekmek ve istihdam oluşturmak amacıyla Gazze'nin yeniden inşası için bir ekonomik plan oluşturulacaktır.
11. Katılımcı ülkeler tarafından müzakere edilmiş indirimli gümrük tarifeleri ve erişim oranları ile bir ekonomik bölge kurulacaktır.
12. Kimse Gazze'yi terk etmeye zorlanmayacak, terk etmeyi seçenlerin ise geri dönmesine izin verilecek. Ayrıca Gazze sakinleri kalmaya teşvik edilecek ve orada daha iyi bir gelecek inşa etme fırsatı sunulacak.
13. Hamas, Gazze'nin yönetiminde hiçbir rol oynamayacak. Tüneller dahil olmak üzere saldırı amaçlı askeri altyapının yıkılması ve inşasının durdurulması konusunda taahhüt verilecek. Gazze'nin yeni liderleri, komşularıyla barış içinde bir arada yaşamayı taahhüt edecek.
14. Hamas ve diğer Gazze gruplarının yükümlülüklerini yerine getirmesini ve Gazze'nin İsrail'e veya kendi halkına tehdit oluşturmamasını sağlamak için bölgesel ortaklar tarafından bir güvenlik garantisi verilecektir.
15. ABD, Arap ülkeleri ve diğer uluslararası ortaklarla Gazze Şeridi'ndeki güvenliği denetlemek üzere derhal konuşlandırılacak geçici bir uluslararası istikrar gücü oluşturmak için çalışacaktır. Bu güç, uzun vadeli bir iç güvenlik organı olarak görev yapacak bir Filistin polis gücü oluşturacak ve eğitecektir.
16. İsrail, Gazze'yi işgal veya ilhak etmeyecek, İsrail ordusu, bölgede değişen güvenlik güçleri istikrarı sağlandıkça şu anda işgal ettiği toprakları kademeli olarak devredecektir.
17. Hamas bu öneriyi geciktirir veya reddederse, yukarıdaki noktalar terörden arındırılmış bölgelerde uygulanacak ve İsrail ordusu bu bölgeleri kademeli olarak uluslararası istikrar gücüne devredecektir.
18. İsrail, Katar'da gelecekte saldırı düzenlememeyi kabul eder. ABD ve uluslararası toplum, Doha'nın Gazze'de önemli arabuluculuk rolünü kabul eder.
19. Nüfusu radikalleşmeden uzaklaştırmak için bir süreç oluşturulacaktır. Bu süreç, İsrail ve Gazze'deki zihniyet ve anlatıları değiştirmek amacıyla dinlerarası diyalogu da içerecektir.
20. Gazze'nin yeniden inşası ilerledikçe ve Filistin Yönetimi reform programı uygulandıkça Filistin halkının arzusu olarak kabul edilen Filistin Devleti'nin kurulması için güvenilir bir yolun koşulları oluşabilir.
21. ABD, barış içinde bir arada yaşama için siyasi bir ufuk üzerinde anlaşmak üzere İsrail ve Filistinliler arasında bir diyalog kuracaktır."
