Hürmüz Boğazı'nda son durum: Hürmüz Boğazı nerede? Hürmüz Boğazı haritası

HÜRMÜZ BOĞAZI NEREDE?

Hürmüz Boğazı, Orta Doğu’da, Basra Körfezi ile Umman Körfezi arasında yer alır. Bir tarafında İran, diğer tarafında ise Umman ve Birleşik Arap Emirlikleri bulunur. Boğaz, sadece bölgesel olarak değil, küresel enerji taşımacılığı açısından da kritik bir geçiş noktasıdır.

HÜRMÜZ BOĞAZI KAPATILDI MI?

İran Meclisi Ulusal Güvenlik Komisyonu Üyesi Kevseri yaptığı açıklamada, "Meclis, Hürmüz Boğazı'nın kapatılması gerektiği sonucuna vardı. Ancak nihai karar Milli Güvenlik Yüksek Konseyi uhdesinde” ifadelerini kullandı.

Nihai karar, Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi tarafından alınacak.

HÜRMÜZ BOĞAZI'NIN ÖNEMİ NEDİR?

Hürmüz Boğazı’nın bu kadar önemli olmasının temel sebebi, dünya petrol taşımacılığının yaklaşık yüzde 30’unun bu boğazdan geçmesidir. Özellikle Suudi Arabistan, Irak, Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri ve İran gibi büyük petrol üreticileri, ham petrolü dünya pazarlarına ulaştırmak için bu boğazı kullanır.

Ayrıca sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) taşımacılığı açısından da büyük rol oynamaktadır. Hürmüz Boğazı, enerji arz güvenliği açısından alternatifi olmayan bir geçiş noktasıdır. Bu sebeple bölgedeki herhangi bir kriz, sadece bölge ülkelerini değil, tüm dünyayı etkileyebilecek potansiyele sahiptir.

Hürmüz Boğazı’nda yaşanabilecek bir kapanma veya çatışma durumu, sadece enerji fiyatlarını değil, küresel ticaret dengelerini de etkiler. Bu nedenle boğaz, hem askeri hem ekonomik açıdan uluslararası güçlerin yakın takibindedir. ABD başta olmak üzere birçok ülke, bu bölgede deniz güvenliği operasyonları yürütmektedir.

Basra Körfezi'ni Umman Körfezi'ne bağlayan ve dünya enerji taşımacılığında kritik bir geçiş noktası olan Hürmüz Boğazı'ndan günlük yaklaşık 20 milyon varil petrol geçiyor, bu da küresel petrol arzının yaklaşık üçte birine denk geliyor.

İran'ın, saldırılara karşılık olarak Hürmüz Boğazı'nı kapatma ihtimalini gündeme getirmesi, bölgedeki tansiyonu yükseltirken dünya ekonomisini de doğrudan tehdit ediyor. Boğazın kapanması halinde enerji fiyatlarında ciddi artışlar yaşanması bekleniyor.

Öte yandan ABD ve Batılı ülkeler, Hürmüz Boğazı'nın kapanmasını "kırmızı çizgi" olarak değerlendiriyor ve bu durumu askeri müdahale gerekçesi sayacaklarını açıkladı.

İRAN MECLİSİ: HÜRMÜZ BOĞAZI KAPATILMALI

İran meclisi, ABD'nin nükleer tesislere yönelik saldırısına karşılık olarak Hürmüz Boğazı'nın kapatılmasını önerdi. Nihai kararı Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi verecek.

ABD'nin, İran'ın Fordow, Natanz ve İsfahan'daki nükleer tesislerine düzenlediği saldırıların ardından, İran meclisi harekete geçti. İran meclisi, saldırıların ardından hükümete Hürmüz Boğazı'nın kapatılmasını önerdi. İran Meclisi Ulusal Güvenlik Komisyonu Üyesi İsmail Kevseri, Hürmüz Boğazı'nın kapatılmasının gündemde olduğunu belirterek, "Meclis, Hürmüz Boğazı'nın kapatılması gerektiği sonucuna vardı. Ancak nihai karar, Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi'ne aittir" ifadelerini kullandı.

MEHMET ŞİMŞEK'TEN HÜRMÜZ BOĞAZI AÇIKLAMASI

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, "Hürmüz Boğazının kapanması durumunda senaryolar üzerinden ekonomimize yönelik yapılan spekülasyonlara lütfen itibar etmeyin" dedi.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, İran İsrail savaşının ve İran'ın Hürmüz Boğazı'nı kapatmasının Türkiye ekonomisi olumsuz etkileri olabileceğine dair çıkan haberlere ilişkin sosyal medya hesabından açıklamalarda bulundu.

Artan jeopolitik gerginliklerin Türkiye ekonomisine etkilerini çok boyutlu olarak analiz ettiklerini aktaran Şimşek, muhtemel senaryoları detaylı olarak değerlendirdiklerini ifade etti. Şimşek, şu ifadelere yer verdi:

"Piyasalarda istikrarın ve ekonomimizde sağlıklı işleyişin sürdürülmesi için kurumlarımız güçlü bir eşgüdüm içinde gereken tedbirleri hızlı ve kararlı şekilde almaya hazırdır. Hürmüz Boğazının kapanması durumunda senaryolar üzerinden ekonomimize yönelik yapılan spekülasyonlara lütfen itibar etmeyiniz. Programımızla ekonomimizin şoklara karşı direncini önemli ölçüde artırdık. Enflasyonla mücadelede kararlıyız, dezenflasyonun devamı için gerekli tüm adımları atmaya devam edeceğiz."

İRAN DAHA ÖNCE HÜRMÜZ BOĞAZI'NI KAPATTI MI?

Şimdiye kadar hayır. Irak ve İran arasındaki 1980-88 savaşı sırasında, Irak güçleri, Hark Adası'ndaki bir petrol ihracat terminaline saldırdı. Daha sonra, Tanker Savaşı olarak adlandırılan savaşta, iki taraf aralarında gemilere saldırdı. Bu, tankerlerin sigortalanmasının maliyetini önemli ölçüde artırdı ve petrol fiyatlarının yükselmesine yardımcı oldu.

2011'de İran'a yaptırımlar uygulandığında, boğazı kapatmakla tehdit etse de sonrasında geri adım attı.

Ancak kapatılmasa da aksamalar sıklıkla yaşandı. Nisan 2024'te İran'ın Devrim Muhafızları Ordusu, Hürmüz Boğazı yakınlarında İsrail bağlantılı bir konteyner gemisini ele geçirdi. Lloyd's List'e göre, İran geminin mürettebatını ertesi ay serbest bıraktı. Tahran, MSC Aries'in denizcilik düzenlemelerini ihlal ettiğini iddia etti ancak analistler bir sebep olarak İsrail mülkiyet bağlantısını işaret etti.

Mayıs 2022'de ise İran iki Yunan tankerine 6 ay boyunca el koymuştu. Bu da Yunan ve ABD makamlarının başka bir gemideki İran petrolüne el koymasına misilleme olarak yorumlanmıştı. Ardından karşılıklı olarak serbest bırakıldı. Aynı şekilde Ocak ayında da benzer durum yaşandı.