Kadınlara zorunlu askerlik tartışması Meclis'e gönderilen bir dilekçe sebebiyle yeniden gündeme geldi. 2025 yılında dünya genelinde 22 ülke, kadınları zorunlu askerlik hizmetine tabi tutuyor. Danimarka ile bu sayı gelecek yıl 23'e çıkacak. 2025 yılı itibarıyla dünya genelinde 22 ülkenin kadınlara zorunlu askerlik uyguladığı düşünüldüğünde, Türkiye'deki bu hukuki sürecin nasıl ilerleyeceği merak konusu oldu. İşte milyonların kafasındaki "Kadınlara askerlik zorunlu mu olacak? Kızlar askere mi gidecek?" sorusunun yanıtı ve mevcut mevzuattaki son durum...
Geçtiğimiz günlerde Meclis'e bireysel bir başvuru ile sunulan dilekçe sosyal medyada gündem oldu. Kadınlara zorunlu askerlik konusu TBMM Dilekçe Komisyonu'na sunulan bireysel bir başvurunun ardından sosyal medyada en çok konuşulan olaylardan biri haline geldi.
KADINLARA ASKERLİK ZORUNLU MU OLACAK?
Sosyal medyada çıkan haberler ve iddialar sonrası kadınlara askerlik konusu gündeme gelse de şu an itibarıyla Türkiye Cumhuriyeti'nde kadınlar için askerlik zorunluluğu bulunmamaktadır. Türkiye'deki mevcut askerlik sistemi ve yasaları, askerlik hizmetini 1111 sayılı Askerlik Kanunu ve sonrasında yürürlüğe giren 7179 sayılı Askeralma Kanunu çerçevesinde yalnızca erkek vatandaşlar için zorunlu tutmaktadır.
Konunun gündeme gelmesi, Meclis'e sunulan bireysel bir dilekçe başvurusu ile gerçekleşmiştir. Bu dilekçe, resmi bir siyasi parti tarafından sunulmuş veya ilgili bakanlıkça hazırlanmış bir yasa teklifi niteliği taşımamaktadır. Dolayısıyla, medyada yer alan haberler, TBMM'deki bu önerinin yarattığı toplumsal tartışmayı yansıtmaktadır. Şu an için herhangi bir yasal değişiklik yapılmış veya yürürlüğe girmiş bir düzenleme bulunmamaktadır.
KIZLAR ASKERE Mİ ALINACAK?
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Dilekçe Komisyonu'na gelen vatandaş başvurusu, Anayasa'daki eşitlik ilkesi bağlamında kadınların da askerlik hizmetine dahil edilmesini önermektedir. Bir vatandaş dilekçesi, doğrudan yasa teklifine dönüşmez. Komisyon, dilekçeyi inceleyip uygun bulursa, konuyu ilgili bakanlık veya Meclis komisyonlarına (örneğin Milli Savunma Komisyonu) görüş bildirmesi için yönlendirebilir. Ancak bu, uzun ve meşakkatli bir sürecin sadece ilk adımıdır. Şu aşamada bu yönde ilerleyen resmi bir adım atılmamıştır.
KADINLARA ZORUNLU ASKERLİK UYGULAYAN ÜLKELER
NATO üyesi ülkeler arasında kadınlara zorunlu askerlik uygulayan ilk ülke Norveç oldu. 2015 yılında yürürlüğe giren düzenlemeyle kadın ve erkekler eşit şartlarda askerlik hizmetine tabi tutuldu. İsveç, 2017 yılında askerlik sistemini yeniden düzenleyerek cinsiyet farkı gözetmeksizin zorunlu askerlik uygulamasına geçti. Benzer şekilde Danimarka da Rusya-Ukrayna savaşının ardından savunma politikalarını gözden geçirerek, 2026 itibarıyla kadınları da zorunlu askerlik sistemine dahil edeceğini açıkladı.
Avrupa ülkelerinden Hollanda'da ise kadınlara zorunlu askerlik celbi gönderilse de orduya aktif olarak katılım sağlanmıyor. Ülkede 1997'de çıkan yasayla askerlik yükümlülüğü askıya alınmış durumda. Afrika ülkesi Eritre'de ise 1993'te kazanılan bağımsızlıktan bu yana kadınlar da dahil olmak üzere tüm vatandaşlara zorunlu askerlik uygulanıyor. Eritre'de askerlik süresi çoğu zaman belirsiz ve yıllarca sürebiliyor. Kuzey Kore'de kadınlar 17 yaşında askere alınıyor ve en az beş yıl boyunca zorunlu hizmet veriyor. İsrail'de ise kadınlar, 1948 yılından bu yana zorunlu askerlik kapsamına alınıyor. Kadınlar ülkede 24 ay boyunca askerlik yapıyor.
HANGİ ÜLKELERDE KADINLARA ASKERLİK ZORUNLU?
Dünyada kadınlara zorunlu askerlik hizmeti uygulayan veya eşitlik ilkesi çerçevesinde uygulamaya geçiren bazı ülkeler bulunuyor. Avustralya, Fransa, İngiltere, Türkiye, Danimarka, Finlandiya ve Belçika'da kadınlar aktif muharip birliklerde görev alabiliyor. Rusya, Çin ve Hindistan'da ise kadınların savaş birliklerinde görev yapmasına belirli sınırlamalarla izin veriliyor.
Şu an zorunlu askerlik uygulayan ülkeler; İsrail, Norveç, İsveç, Hollanda, Vietnam, Venezuela, Fas, Tunus, Mali, Nijer, Senegal, Gine-Bissau, Güney Sudan, Sudan, Eritre, Benin, Mozambik, Çad, Ekvator Ginesi, Kongo, Kuzey Kore ve Yeşil Burun Adaları.
