Dünya Sağlık Örgütü (WHO), maymun çiçeği olarak da bilinen Mpox virüsü nedeniyle küresel halk sağlığı acil durumu ilan etti. Her geçen gün maymun çiçeği görülen ülke sayısı artıyor. Peki maymun çiçeği hangi ülkede var? İşte maymun çiçeği görülen ülkeler listesi.
Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) M çiçeği virüsünün yayılmasını "uluslararası öneme sahip bir halk sağlığı acil durumu" olarak tanımasının ardından maymun çiçeği görülen ülkelerin hangileri olduğu da merak konusu oldu. Peki maymun çiçeği görülen ülkeler hangileri? Hangi ülkelerde maymun çiçeği virüsü vakası var?
Maymun çiçeği görülen ülkeler hangileri?
Afrika Birliği Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezinin (Africa CDC) paylaştığı verilere göre, Afrika'da 13 ülkede M çiçeği virüsü vakasına rastlandı.
Bu ülkeler Güney Afrika, Kenya, Ruanda, Uganda, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Burundi, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kongo Cumhuriyeti, Kamerun, Nijerya, Fildişi Sahili, Gana ve Liberya. Maymun çiçeği görülen ülke sayısı yeniden arttı.
Filipinler'de daha önce ülke dışına seyahat geçmişi olmayan bir kişide maymun çiçeği virüsü tespit edildiği bildirildi. Filipinler Haber Ajansının (PNA) haberine göre, konuya ilişkin açıklama yapan sağlık yetkilileri, maymun çiçeği virüsünün hızlı tespiti için çalışmalara devam edeceklerini belirtti.
Yetkililer, daha önce ülke dışına seyahat geçmişi olmayan bir kişide maymun çiçeği virüsünün tespit edildiğini açıkladı.
Antara News'in haberine göre, Endonezya'da sağlık yetkilileri, ülke dışından gelenlere maymun çiçeği virüsü testlerinin sıkılaştırıldığını belirtti.
Yetkililer, ülkenin çeşitli bölgelerinde ocak-ağustos döneminde 14 kişide maymun çiçeği virüsü tespit edildiğini açıkladı.
Afrika CDC'ye göre, 13 Afrika ülkesinde vaka sayısı 17 bin 541 olurken hastalığa bağlı 517 ölüm kayıtlara geçti. Temmuz sonu itibarıyla 2023'ün aynı dönemine kıyasla vaka sayılarında yüzde 160'lık bir artış görüldü. M çiçeği virüsünden kaynaklı ölümlerin yüzde 97'si Kongo Demokratik Cumhuriyetinde gerçekleşti. Maymun çiçeği virüsünün en son Aralık 2023'te görüldüğünü aktaran yetkililer, tespit edilen kişilerin izolasyona alınarak hastalığı atlattığını ifade etti.
Maymun çiçeği virüsü nedir?
DSÖ'ye göre, M çiçeği virüsü, Poxviridae adlı virüs ailesine ve Orthopoxvirus cinsine ait "maymun çiçeği" virüsünün neden olduğu viral bir hastalık.
Maymun çiçeği ilk olarak 1958'de Danimarka'da araştırma amaçlı kullanılan maymunlarda keşfedildi. 1970'te Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde 9 aylık bir erkek çocukta görülen virüs, "insanlarda bildirilen ilk mpox vakası" olarak kayıtlara geçti. Virüsün o dönem yayılımı Batı ve Orta Afrika ülkeleriyle sınırlı kaldı.
Hastalığın yaygın belirtileri arasında yüksek ateş, baş, sırt ve kas ağrısı, lenf bezlerinde şişlik, yorgunluk, üşüme, titreme ve ciltte su çiçeğine benzer kabarcıklar yer alıyor.
Maymun çiçeği virüsü fare ve sincap gibi kemirgen hayvanlardan veya enfekte olmuş bireylerden bulaşıyor.
Virüsün neden olduğu vücut döküntülerine dokunmak, bu döküntülerin bulaştığı giysi, çarşaf, havlu ve benzeri eşyaları kullanmak ve vücut sıvılarıyla temas etmek en önemli bulaş nedenleri arasında yer alıyor.
Maymun çiçeği virüsü bulaştığında hastalık nasıl geçiyor?
İlk belirtiler virüsü kaptıktan 5 ila 21 gün içerisinde ortaya çıkabiliyor. Maymun çiçeğinin laboratuvarda doğrulaması cilt lezyon bulgusunun test edilmesiyle yapılıyor.
Özel bir tedavi yöntemi olmayan hastalığın tedavisi destekleyici bakım ve antiviral ilaçlarla yapılıyor.
Çiçek hastalığı için geliştirilen ve bazı ülkelerde kullanımı onaylanan aşılar ve tedaviler, bazı durumlarda M çiçeği için de kullanılabiliyor.
Vakaların büyük bir kısmı hastalığı hafif geçiriyor ve birkaç hafta içinde sağlığına kavuşuyor.
Maymun çiçeğinin kaç türü bulunuyor?
Maymun çiçeği virüsünün iki genetik türü bulunuyor. Bunlar "Klad I ve Klad II" olarak adlandırılıyor. "Klad I" genellikle Orta ve Doğu Afrika'da görülen, daha ciddi hastalıklara ve ölüme neden olan bir mpox türü. Batı Afrika'ya özgü olan ve daha hafif M çiçeği türü olan "Klad II" ise 2022'deki salgına neden olmuştu.
Mevcut salgında görülen "Klad 1b"nin ise yeni ve daha şiddetli olan bir virüs türü olduğu belirtiliyor. Klad 1b, Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin doğu kesimleri ve komşu ülkelerde daha çok görülüyor.
DSÖ, 21 Temmuz 2022'de M çiçeği salgınıyla ilgili "küresel acil durum" ilan etmişti. 10 ay sonra sağlık krizinin kontrol altına alındığı belirtilerek, acil durum sona erdirilmişti.
Afrika Birliği, Afrika ülkelerinde hızla yayılan Maymun çiçeği virüsüne karşı kıta çapında halk sağlığı için acil durum ilan edildiğini belirtmişti.
Maymun çiçeği öldürücü mü?
DSÖ Sözcüsü Margaret Harris, Maymun çiçeği virüsünün eskisinden daha hızlı yayıldığını ve yüksek ölüm oranına sahip olduğunu dile getirerek, hastalığın özellikle bağışıklık sistemi zayıf olanlar ve çocuklar için daha tehlikeli olduğunu belirtti.
Harris, Maymun çiçeği için şu anda belirli bir tedavinin olmadığını ancak destekleyici tedavilerin bu virüse yakalanan hastalar için kullanıldığını kaydetti.
Maymun çiçeği, genellikle 2-4 hafta içerisinde kendiliğinden iyileşiyor. Ancak bağışıklığı baskılanmış kişilerde ve küçük çocuklarda hastalık ağır seyredebiliyor.
Genel olarak hastalananlardan çoğunluğunu küçük yaştaki çocukların oluşturduğu yüzde 3 ile 6'sı kaybediliyor ve hastalığın Orta Afrika alt tipinde öldürücülük yüzde 11'e kadar çıkabiliyor.
