Torba yasada yer alması beklenen yeni düzenlemeler, 2000-2008 yılları arasında Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) girişi olan vatandaşların erken emeklilik beklentisini yeniden gündeme taşıdı. Prim gün sayısı eksik olanların EYT benzeri bir hak kazanması, emeklilik reformu kapsamında değerlendiriliyor. İş Kanunu’nda yapılacak değişikliklerle birlikte yeni formüllerin yakın zamanda netleşmesi bekleniyor.
EYT sonrası 2000-2008 arası SGK girişi olan milyonlarca çalışan, erken emeklilik için gelişmeleri yakından takip ediyor. Torba yasa hazırlıkları sürerken, eksik prim günü olanlara yönelik yeni formüller üzerinde çalışıldığı belirtiliyor. Sosyal güvenlik sisteminde adaletin sağlanması amacıyla yapılan hazırlıkların, bu kesim için umut verici düzenlemeler içermesi bekleniyor.
3600 GÜN PRİM İLE KİMLER EMEKLİ OLABİLİR?
Kadınların 3600 gün üzerinden emekli olabilmesi için 15 yıl, 50 yaş ve 3600 gün şartını yerine getirdikleri tarih önemlidir; 23 Mayıs 2002 tarihinden önce belirlenen 15 yıl hizmet süresi ve 3600 prim gününü dolduran kadın sigortalılar 50 yaşında emekli olabilirler.
24 Mayıs 2002 ile 23 Mayıs 2005 tarihleri arasında belirlenen 15 yıl hizmet süresi ve 3600 prim gününü dolduran kadın sigortalılar 52 yaşında emekli olabilmektedirler. 24 Mayıs 2005 ile 23 Mayıs 2008 tarihleri arasında belirlenen 15 yıl hizmet süresi ve 3600 prim gününü dolduran kadın sigortalılar 54 yaşında emekli olabilirler.
24 Mayıs 2008 ile 23 Mayıs 2011 tarihleri arasında belirlenen 15 yıl hizmet süresi ve 3600 pri gününü dolduran kadın sigortalılar 56 yaşında emekli olabilirler. 24 Mayıs 2011 tarihinden sonra belirlenen 15 yıl hizmet süresi ve 3600 prim gününü dolduran kadın sigortalılar 58 yaşında emekli olabilirler.
Erkeklerin 3600 gün üzerinden emekli olabilmeleri için 15 yıl, 55 yaş ve 3600 gün şartını yerine getirdikleri tarih önemlidir; 23 Mayıs 2002’ den önce belirlenen 15 yıl hizmet süresi ve 3600 prim gününü dolduran erkek sigortalılar 55 yaşında emekli olabilirler.
24 Mayıs 2002 ile 23 Mayıs 2005 tarihleri arasında belirlenen 15 yıl hizmet süresi ve 3600 prim gününü dolduran erkek sigortalılar 56 yaşında emekli olabilirler. 24 Mayıs 2005 ile 23 Mayıs 2008 tarihleri arasında belirlenen 15 yıl hizmet süresi ve 3600 prim gününü dolduran erkek sigortalılar 57 yaşında emekli olabilirler.
24 Mayıs 2008 ile 23 Mayıs 2011 tarihleri arasında belirlenen 15 yıl hizmet süresi ve 3600 prim gününü dolduran erkek sigortalılar 58 yaşında emekli olabilirler. 24 Mayıs 2011 ile 23 Mayıs 2014 tarihleri arasında belirlenen 15 yıl hizmet süresi ve 3600 prim gününü dolduran erkek sigortalılar 59 yaşında emekli olabilirler. 24 Mayıs 2014 tarihinden sonra 15 yıl hizmet süresi ve 3600 prim gününü dolduran erkek sigortalılar 60 yaşında emekli olabilirler.
4500 GÜN PRİME EMEKLİLİK ŞARTLARI NELER?
8 Eylül 1999 yılı ile 30 Nisan 2008 arasında ilk defa işe girenlerin sayısı daha fazla. Bu tarihler arasında sigortalı işe başlayan erkekler 4500 gün primle yani 12.5 yılla emekli olabiliyor.
12.5 yılla emekli olabilmek için sigortalının 60 yaşını tamamlaması, 25 yıldan beri sigortalı olması ve en az 4500 gün prime sahip olması gerekiyor. Bu durumdaki erkek sigortalılar, yaşlılıktan kısmi emekli olabiliyor.
9 Eylül 1999 günü ile 30 Nisan 2008 günü arasında işe giren kadınların, kısmi emeklilik şartlarıyla yani 4500 gün sayısı ile emekli olabilmeleri için 58 yaşını tamamlamış olması, 25 yıldan beri sigortalı olması ve en az 4500 gün sayısına ulaşması gerekiyor.
Erkeklerin 60 yaşını, kadınların ise 58 yaşını doldurması, 25 yıldan beri sigortalı olması ve en az 4500 gün prim ödemek şartlarıyla kısmi emeklilikleri olabiliyor.
PRİMLER TAMAMLANAMAMIŞSA...
Primler 4500 günden az ise erkekler askerlik borçlanması, kadınlar ise staj veya sigortadan sonraki doğumlarını borçlanarak farkı kapatabilir.
İlk defa 1 Mayıs 2008 tarihi ve sonrasında Bağkurlu olan kadının yaştan emeklilik için 5400 gün 61 yaşı; erkeklerin ise 5400 gün 63 yaşı tamamlamaları gerekiyor. 1 Mayıs 2008 tarihi ve sonrasında Bağkurlu olan kadın ve erkekler için emeklilikte kademeli geçiş uygulanıyor.
9 EYLÜL 1999 VE SONRASI İÇİN
Türkiye'de sigortalı olan vatandaşlar için 1999 yılı sonrasında kısmi emeklilik hakkı tanımlanmış durumda. Bu haklardan yararlanabilmek için 25 yıl sigortalılık süresi ve 4500 gün prim ödeme şartları aranıyor. Bu şartları yerine getiren bireyler, ilk sigortalandıkları tarihten itibaren 25 yıl geçtikten ve 4500 gün prim ödedikten sonra emekli olma hakkına sahip oluyorlar. Bağ-Kur kapsamında çalışanlar için ise farklı kısmi emeklilik şartları geçerli.
