Bu milyonlar niye akıyor?

00:0027/07/2021, Salı
G: 27/07/2021, Salı
Yeni Şafak
Fotoğraf: Arşiv
Fotoğraf: Arşiv

ABD’li Chrest Vakfı’nın Ruşen Çakır’ın sahibi olduğu Medyascope’a verdiği 476 bin dolarlık (4 milyon lira) desteği açıklaması, gazeteciler arasında hep konuşulan bir konuyu Türkiye’nin gündemine taşıdı. ABD ve AB’nin hem dışişleri bakanlıkları hem onlarca ‘STK’ aracılığıyla Türkiye’deki muhalif medyayı fonladığı biliniyor. Norveç Dışişleri Bakanlığı’nın Türkiye’de adı sanı bilinmeyen Punto24’e neden 2 yıl için 422 bin dolar verdiği merak ediliyor.

ABD merkezli özel Chrest Vakfı’nın (Chrest Foundation), Türkiye’de geçen hafta, “bağımsız” olduğunu savunan birçok kuruluşa, yüz binlerce dolar bağışta bulunduğunun ortaya çıkması ülke gündemindeki yerini koruyor. Vakfın Ruşen Çakır’ın sahibi olduğu Medyascope’a verdiği 476 bin dolarlık (4 milyon lira) desteği açıklaması basın mensupları arasında sürekli konuşulan konuyu Türkiye’nin gündemine taşıdı. Amerika’nın yanısıra Norveç ve İsveç’in de muhalif medyaya milyon dolar akıttığı da tartışmaları alevlendirdi.

PUNTO24’E 422 BİN DOLAR

  • ABD ve AB’nin hem Dışişleri Bakanlıkları hem onlarca ‘STK’ aracılığıyla Türkiye’deki muhalif medyayı fonladığı biliniyor.
    Norveç Dışişleri Bakanlığı’nın Türkiye’de adı sanı bilinmeyen Punto24’e neden 2 yıl için 422 bin dolar verdiği merak ediliyor. Medyascope’un internet sitesinde Chrest dışında Almanya, Belçika ve İsveç’ten destek alındığı yazılıyor.
    Ancak para miktarlarına ilişkin bilgi yok. Yine sitede adı anılmayan Norveç Dışişleri Bakanlığı’nın sitesinde Medyascope’a 65 bin 700 dolar verileceği belirtiliyor. Chrest Vakfı’nın internet sitesinde yayımladığı listeye göre, Medyascope dışında Serbestiyet, 140Journos ve Bağımsız Gazetecilik Platformu P24 gibi Türkiye’de faaliyet gösteren diğer basın kuruluşları da destek alıyor. Listede, P24’e 124 bin 15 dolar, 140Journos’a 60 bin dolar, Serbestiyet’e 49 bin 995 dolar ve IPS İletişim Vakfına (Bianet) da 24 bin 17 dolar bağış yapıldığı görülüyor.

BİANET’E 2 YILDA 2 MİLYON DOLAR

Kendilerini bağımsız olarak tanımlayan bazı medya kuruluşlarının Avrupa’daki benzeri oluşumlar tarafından da fonlandığı ortaya çıktı.
İsveç hükümetinin resmi yardım sayfasındaki verilere göre, Bianet haber sitesine 2007-2010 döneminde 899 bin 121 dolar, 2015-2018 döneminde de 2 milyon 795 bin 141 dolar destek yapıldı. İsveç hükümetinin “Open Government Data of Swedish Aid” internet sayfasında bulunan verilere göre, Bianet’e 2019-2021 dönemi için de 2 milyon 305 bin 439 dolar destek taahhüdünde bulunuldu.
Bu kapsamda 2019’da 613 bin 374 dolar, 2020’de 814 bin 359 dolar olmak üzere toplam 1 milyon 427 bin 732 dolar ödeme yapıldı. İsveç Uluslararası Kalkınma İşbirliği Ajansı tarafından 2017’de Medyascope’a da 59 bin 280 dolar destek verildi.

ABD, İsveç ve Norveç başı çekiyor

  • Norveç de Medyascope, Punto24 ve Serbestiyet medya kuruluşlarına destekte bulundu. Norveç Dışişleri Bakanlığı’nın yaptığı hibeleri gösteren portaldaki bilgilerde, Punto24’e 2019-2021 döneminde 3 milyon 740 bin 83 Norveç Kronu (yaklaşık 422 bin dolar) yardım için anlaşma bulunuyor.
    Bu kapsamda Punto24’e 2019’da 1 milyon 473 bin 450 kron (166 bin 300 dolar), 2020’de ise 759 bin 310 kron (yaklaşık 85 bin 700 dolar) yardım yapıldı. Portalda, Punto24’e 2021’de henüz ödeme yapılmadığı görülüyor.
    Norveç’in, medya kuruşu Serbestiyet’e de 2020 ve 2021 için toplam 847 bin 995 kron (yaklaşık 95 bin 700 dolar) destek sağladığı öngörülüyor.

YENİ YARDIMLAR İÇİN SÖZ VERİLDİ

Bu çerçevede Serbestiyet’e 2020’de 247 bin 995 kron (28 bin dolar) yardımın ödendiği görülürken 600 bin kronun (67 bin 720) ödemesinin henüz yapılmadığı belirtiliyor. Norveç’in Medyascope kanalına ise 2021 için 582 bin 134 kron (yaklaşık 65 bin 700 dolar) yardım yapmak için 11 Haziran 2021’de anlaşmaya varıldığı görülüyor.


Türkiye neden seçildi?

  • Chrest Vakfı’nın Kurucu Başkanı Lou Anne King Jensen, vakfa ilişkin sorulara doğrudan ve ayrıntılı cevap vermek yerine kuruluşun internet sitesini adres gösterdi. Tartışmalarda herkesin merak ettiği
    “bağışlar için niye özellikle Türkiye’nin seçildiği?”
    sorusu üzerine Jensen, şu ifadeleri kullandı:
    “Kimse bizi hibeler için Türkiye’yi seçmeye ikna etmedi. Şimdi Türkiye’de toplumun her kesiminden değer verdiğimiz birçok arkadaşımız ve meslektaşımız olmasına rağmen bunun için özel bir ilişkimiz de yoktu. Türkiye’deki bazı insanlar için buna inanmanın zor olduğunu biliyorum ama bu basitçe böyle.”
#​ABD
#Chrest Vakfı
#Ruşen Çakır
#Medyascope
#STK