Hamas İsrail’e güvenmiyor

İsrail'le yapılan müzakerelerde Hamas heyetinin başkanı Siyasi Büro Üyesi Halil el-Hayya, Tel Aviv'in Gazze Şeridi'ndeki saldırıların durdurulması konusunda daha önceki taahhütlerini yerine getirmediğine işaret ederek saldırıların kesin şekilde durması için gerçek manada güvenceler talep ettiklerini belirtti. Mısır’ın ev sahipliğinde yürütülen görüşmelerde ABD askerlerinin sahada görev alması önerisi tartışılırken, Hamas ve Arap ülkeleri bu öneriye mesafeli yaklaşıyor. Hamas, güvenliğin sağlanması için Türk askerinin Gazze’de konuşlanmasını isterken, İsrail ve ABD bu seçeneğe karşı çıkıyor.

İSRAİL ÖLDÜRMEYE DEVAM EDİYOR

Hamas heyetinin başkanlığını yapan Hayya, Kahire el-İhbariyye televizyon kanalına açıklamalarda bulundu. Hayya, "Saldırıların sonlandırılması, İsrail'in Gazze Şeridi'nden çekilmesi ve Trump'ın planına göre hakkında konuşulan Filistinli esirlerin karşılığında İsrailli canlı ve cansız tüm esirlerin serbest bırakılması için sorumluluk sahibi ve olumlu bir tutumla hazır olduklarını" vurguladı. İsrail'in Hamas'ın Trump'ın planı konusunda mutabık kaldıklarını duyurdukları zamandan bu yana Gazze Şeridi'nin kuzeyi başta olmak üzere öldürmeye, yardımları engellemeye devam ettiğini ifade eden Hayya, Tel Aviv'in daha önce yapılan ilk anlaşmayı (Kasım 2023) bozduğunu ve tamamlamadığını; bu yıl ise müzakere yapılırken yeniden saldırılara başvurduğunu kaydetti. Hayya, "İsrail'in tarih boyunca verdiği sözlere bağlı kalmadığını" belirterek, "işgali tecrübe ettiklerini ve ona bir an bile itimat etmediklerini" vurguladı.

GERÇEK TEMİNATLAR

Hamas Heyeti Başkanı Hayya, uluslararası toplumdan, ABD Başkanı Trump'tan ve müzakerelere destek veren ülkelerden "gerçek teminatlar" talep etti. Filistin halkının iki yıldır devam eden saldırılar boyunca yaşadığı kaygıları, acıları ve üzüntüleri taşıdıklarını vurgulayan Hayya, Hamas'ın müzakereleri sorumluluk sahibi bir şekilde ve ciddiyetle yürüttüğünü belirtti. Hayya, Hamas'ın Filistin halkının istikrar, hürriyet, devlet kurma ve kendi kaderini tayin etme konularındaki hedef ve taleplerini gerçekleştirmeyi amaçladığını kaydetti.

MISIR AMERİKAN ASKERLERİNİ SAHADA İSTİYOR

Mısır heyeti, Trump planının uygulanabilmesi için Amerikan askerlerinin sahada olmasını talep etti. Middle East Eye’ın (MEE) haberine göre Kahire, Uluslararası İstikrar Gücü’nün 1982'de Sina Yarımadası'nın İsrail'den Mısır'a iade edilmesinin ardından bölgeye konuşlandırılan Çokuluslu Güç (MFO) modeli örnek alınarak oluşturulmasını istediklerini ABD’li muhataplarına iletti. Washington, kurulduğu günden bu yana MFO'ya liderlik ederek, tampon ve güvence gücü olarak yüzlerce asker sağladı. International Crisis Group'tan Riccardo Fabiani ise MEE’ye yaptığı açıklamada, Mısır'ın ayrıca İsrail'in yeniden saldırı başlatmak için provokasyon olarak kullanabileceği silah teslimatının doğrulanması için de ABD askerlerinin sahada olmasını istediğini söyledi.

ÜRDÜN’E ASKER KAYDIRACAK

ABD ise söz konusu talebi sıcak karşılamadı. Ancak, ABD’nin İsrail’in komşularındaki askeri varlığını arttırmaya hazırlandığına dair işaretler de mevcut. Bir Arap yetkili MEE’ye, Katar'daki El-Udeid Hava Üssü'ndeki ABD askeri personelinin bir kısmının önümüzdeki aylar için Ürdün'e kaydırılacağını söyledi. Yetkililer, bu adımın ABD'nin bölgeye daha fazla asker getirmeye hazırlandığının sinyali olabileceğini belirtiyor. El-Udeid'de yaklaşık 10 bin Amerikan askeri bulunuyor.

ABD ASKERİ FİLİSTİNLİLERİ KORUYAMAZ

ABD askeri talebinin Hamas ve Araplar tarafından olumlu karşılanmayacağı değerlendiriliyor. Nitekim Gazze’de sözde yardım faaliyetleri yürüten Gazze İnsani Yardım Vakfı çalışanları, emekli ABD askerlerinden ve İsrail güçlerinden oluşuyor. İsrail-ABD güdümlü sözde yardım dağıtım noktalarında Filistinlilerin hedef alındığı sistematik saldırılarda 27 Mayıs'tan bu yana 2 bin 610 kişi yaşamını yitirdi, 19 bin 143 kişi yaralandı. Söz konusu acı tecrübe doğrultusunda, ABD-İsrail ortaklığında bir güvence planının kabul görmediği ifade ediliyor.

ARAP ÜLKELERİ ASKER GÖNDERMEK İSTEMİYOR

Uluslararası barış gücüne katkı vermesi beklenen Arap ülkelerinin de askerlerinin Gazze’de-İsrail askerleri ile omuz omuza görev yapmasını istemediğini vurguladı. Arap ülkelerinin İsrail'in tek taraflı saldırılara yeniden başlaması durumunda, işgal güçlerine kalkan görevi görmekten kaçındıkları kaydedildi. Askerlerin büyük kısmını sağlaması beklenen Mısır’ın bu konuda özellikle endişeli olduğu ifade edildi.

HAMAS TÜRK ASKERİNİ İSTEDİ

MEE geçtiğimiz günlerde, Hamas’ın ateşkesi garanti altına almak için Türk askerlerinin Gazze’ye konuşlandırılmasını istediğini bildirdi. Türk askerinin Gazze’de varlığının İsrail için tehdit oluşturabileceği gerekçesiyle İsrail öneriye karşı çıktı. ABD’li müzakereciler de İsrail’in tutumunu destekledi.

KALIN VE WITKOFF DA KATILDI

Öte yandan Trump'ın sunduğu plan çerçevesinde Gazze ateşkes müzakereleri Mısır'da devam ediyor. Kahire el-İhbariyye'nin haberinde, "Mısır ve Katarlı arabulucuların, Hamas’la yaptıkları toplantının ardından ABD ve İsrail heyetleriyle istişare oturumuna geçtiği" belirtildi. Günün erken saatlerinde üst düzey heyetlerin katılımıyla görüşmelerin başladığına dikkat çekilen haberde, müzakerelerde esir takası, İsrail'in Gazze'ye saldırılarının durması konusunda garantiler, İsrail'in Gazze'den çekilmesi ve Gazze'ye yardım girişi konularının ele alındığı aktarıldı. Müzakerelere, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın'ın yanı sıra Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ve Mısır İstihbarat Başkanı Hasan Mahmud Reşad'ın katıldığı ifade edildi. İsrail'in müzakere heyetine Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer'ın başkanlık ettiği, ABD tarafından Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ve ABD Başkanı Donald Trump'ın damadı ve eski danışmanı Jared Kushner'in görüşmelere katıldığı kaydedildi. İsrail basınından Jerusalem Post, Witkoff'un bir anlaşmaya varmadan Batı Asya'dan ayrılmayacağını iddia ediyor.

4 İSİM 2 NAAŞ

Hamas yetkilisi Tahir el-Nunu, Hamas ile İsrail arasında Mısır’ın Şarm el-Şeyh kentinde devam eden müzakerelerde Gazze Şeridi’nde ateşkesin sağlanmasını öngören barış planı kapsamında gerçekleştirilecek rehine takasına ilişkin isimlerin görüşüldüğünü açıkladı. Hamas’ın görüşmelerde esir takası kapsamında 4 ismi istediği ifade edildi. El Kahire News’a göre Hamas, Filistinli El Fetih'in üst düzey isimlerinden Mervan Barguti, Filistin Halk Kurtuluş Cephesi eski başkanı Ahmet Saadat, Hamas liderleri Hasan Selame ve Abbas el Seyyid’in serbest bırakılacak Filistinli esirler listesine eklenmesini istedi. Netanyahu bu dört kişiyi serbest bırakmayı kabul etmedi. Hamas ayrıca merhum Hamas lideri Yahya Sinvar ve kardeşi Muhammed Sinvar’ın naaşlarını talep etti.

ÇOK İYİ GİDİYOR!

ABD Başkanı Donald Trump önceki gün Oval Ofis’te gazetecilere verdiği demeçte Gazze planına ilişkin müzakerelerin “çok iyi gittiğini” kaydetti. Trump, “Cumhurbaşkanı Erdoğan ile konuştum. Çok sıkı çalışıyor. Çok güçlü bir adam ve bunu başarmak için çok ama çok uğraşıyor ve Hamas ona çok saygı duyuyor” dedi. Trump, barışa yönelik katkılarından ötürü Türkiye, Katar, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’ne teşekkür etti.