İsrail Başbakanı Binyamin Netanyanu, Osmanlı Devleti döneminde Kudüs'te bulunan Siloam (Silvan) Yazıtı’nı almak için uğraştığını, ancak bunun Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı olduğu dönemde artan hassasiyetlerden ötürü gerçekleşemediğini söyledi. Milli Savunma Üniversitesi Rektörü ve tarihçi Prof. Dr. Erhan Afyoncu, sosyal medya hesabından Siloam Yazıtı’na ilişkin bir paylaşımda bulundu.
İsrail Başbakanı Netanyahu, dün ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile birlikte gittiği Mescid-i Aksa yakınlarındaki tünellerde arkeolojik kazıların yapıldığı bir alanda konuşma yaptı.
Osmanlı eserlerinden birine karşılık Silvan Yazıtı teklifi
İsrail, Silvan Yazıtı'nı daha önce birçok kez istemişti
Times of Israel haber sitesinin 2022 yılında ismini açıklamayan İsrailli bir kaynağa dayandırdığı haberinde, İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde bulunan ve en önemli antik İbranice yazıtlardan biri olarak bilinen Türkiye'ye ait Silvan Yazıtı'nın İsrail'e verileceği iddia edilmişti.
İsrail basınında çıkan haberlere göre, Tel Aviv yönetimi bu yazıtı daha önce de birçok kez Türkiye'den istemiş ancak her seferinde ret cevabı almıştı.
Siloam yazıtı
Tarihçi Prof. Dr. Erhan Afyoncu, Siloam Yazıtının önemine ilişkin sosyal medya hesabından paylaşımda bulunarak şu ifadeleri kullandı:
Türkiye'de bulunan Yahudi tarihiyle ilgili 3 önemli yazıtın en önemlisidir. Yazıt, 1880'de Kudüs’te Şiloah Tüneli (Hezekiel Tüneli) içinde bulundu. Fenike Alfabesi'yle yazılan tablet tünelin duvarında bulunuyordu. Şehrin dışında Kidron Vadisi'nde bulunan Gihon kaynağındaki su yaklaşık 500 metrelik bir kanalla şehirde inşa edilen Şiloah Havuzu’na yönlendirilmişti. 6 satırlık yazıtın M.Ö. 8. yüzyılda yapılan bu kanalı anlattığı iddia edilir. Metin, Eski Ahit'te Kral Hezekiya döneminde anlatılan Asur kuşatması tehlikesine karşı inşa ediken su kanalıyla ilişkilendirilmiş olsa da, tarihiyle ilgili farklı görüşler de vardır.
Şiloah Yazıtı çıkarılırken kırıldı. 1882'de İstanbul'a Müze-i Hümayun'a gönderildi. Bugün İstanbul Arkeoloji Müzeleri’ndedir. Yahudi bilim adamları yazıtın Türkiye için önemli olmadığını iddia edip, değişik argümanlar ileri sürerek İsrail'e verilmesi yönünde ortam oluşturmaya çalıştılar. İsrailli yöneticiler ise yazıtı Türkiye'den birçok defa talep ettiler. 1998'de Netanyahu, Başbakan Mesut Yılmaz'dan yazıtı istedi, kabul edilmedi. 2007'de Kudüs Belediye Başkanı Uri Lupoliansk, Türkiye'nin İsrail Büyükelçisi Namık Tan'dan yazıtı talep etti. Reddedildi. En son ise 2022'de İsrail Cumhurbaşkanı Herzog Türkiye'ye geldiğinde yazıt gündeme geldi. Yetkililer bu hususun sözkonusu bile edilemeyeceği cevabını verdiler.
Bu yazıt 1882'de İstanbul'a geldiğinde Kudüs Osmanlı toprağıydı. Kendi toprağımızdan çalınmasın diye başkentteki imparatorluk müzesine getirmiştik. O dönemde İsrail diye bir devlet de yoktu."
