Dünya 'İstanbul Mutabakatı'nı izledi

Başkan Erdoğan’ın ev sahipliğinde Putin, Macron ve Merkel’i buluşturan 4’lü zirve, Suriye’de silahların susması için atılan en önemli adımlardan biri oldu. Çin’den Avustralya’ya, Japonya’dan İran’a dünya medyasının nabzı İstanbul’da attı.

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ev sahipliğinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Angela Merkel’in katılımıyla önceki gün İstanbul’da gerçekleşen ‘27 Ekim Suriye Zirvesi’ dünya basınında geniş yankı uyandırdı.

Çin, Japonya, Avustralya, Katar, Suudi Arabistan, Endonezya, Malezya ve Fransa başta olmak üzere onlarca ülkenin medyası, İstanbul Zirvesi’ni dakika dakika takip ederek kamuoyuna aktardı. Katar merkezli Al Jazeera televizyonu başta olmak üzere Arap dünyasındaki birçok TV kanalı zirveyi ‘canlı’ yayımladı. Al Jazeera yayınlarında Suriye’de ‘yeni anayasa vurgusuna’ dikkat çekilirken, Suudi Arabistan tarafından finanse edilen ve Dubai’den Arapça yayın yapan El Arabiya televizyonu ise zirveyle ilgili haber, “İstanbul’daki zirve, Esed’in kaderini Suriye halkının ellerine bırakıyor” başlığıyla geçildi.

LİDERLER ANAYASA İSTİYOR

Çin haber ajansı Şinhua, zirveyi “Türkiye, Suriye konusunda siyasi çözüm arayışı için dörtlü zirveye ev sahipliği yapıyor” başlığıyla duyurdu. Ajans, Erdoğan’ın “Tüm dünya zirvemizi izliyor. Yapıcı ve samimi bir yaklaşımla bu beklentileri boşa çıkarmayacağımıza inanıyorum” sözlerine dikkati çekti. Çin Merkezi Televizyonu (CCTV) ise “Rusya, Almanya, Fransa ve Türkiye, Suriye için uzun süreli ateşkes ve anayasa toplantısı çağrısı yaptı” manşetiyle zirveyi aktardı.

Haberde, söz konusu 4 ülke liderinin Suriye’de uzun süreli barışın önemini vurguladığı ve yıl sonuna kadar yeni bir anayasa oluşturulması için bir komitenin kurulmasını çağrısı yaptığı dile getirildi. Japon Televizyonu NHK de “4 lider Suriye anayasası için bir komite istiyor. Suriye halkı kendi ülkesinin geleceğine karar vermelidir” şeklinde yayınlanan haberinde ülkede demokratik seçimlere zemin olarak bir anayasa yazılacağına dikkat çekti.

KALICI ATEŞTES ÇAĞRISI

Endonezyalı Suara gazetesi, “Dört ülke lideri Suriyeli mültecileri ele aldı” başlığını kullanırken Tempo gazetesi ise zirvenin en önemli konusunun İdlib olduğuna işaret etti. ‘Sindo’ da 4 liderin Suriye’de siyasi çözüm için buluştuğunu aktardı. Avustralyalı SkyNews, Macron ve Merkel’in gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinden ötürü Suudi Arabistan’a koordineli yaptırım çağrısında bulunduğunu bildirirken, SBS TV ise zirveyi “Rusya, Almanya, Fransa ve Türkiye liderleri Suriye’de kalıcı ateşkes çağrısı yaptı” başlığıyla verdi. Malezya’nın The New Straits Times ile The Star gazeteleri ise Erdoğan’ın “Anayasa komitesinin kuruluş sürecinin en kısa sürede, yıl sonu itibariyle tamamlanması çağrısında bulunduk” sözlerini kullandı.

Fransız medyası: ABD yok

İstanbul’daki zirve, Fransız basınında İdlib’de ateşkesin muhafaza edilmesi çağrısı, yıl sonuna kadar anayasa komitesinin toplanması talebi ve 4 ülke lideri tarafından ilk kez uygulamaya sokulan bir formatta yapılması yönleriyle ön plana çıkarıldı. Le Monde gazetesi, “Avrupalılar ve Ruslar, İdlib’de ‘kalıcı ve istikrarlı’ ateşkes çağrısı yapıyor” başlığını kullandığı haberde, Fransız, Türk, Alman ve Rus liderlerin Suriye’de kesin ve sınırlama olmadan bir insani yardım ve yeni anayasanın yazımına başlanması çağrısında bulunduklarını yazdı. Le Figaro ise haberinde “İlk kez uygulanan bir formatta, Türkiye, Rusya, Fransa ve Almanya’nın yöneticileri, hep beraber Suriye’nin geleceğini ele aldılar” diye yazdı. ABD ve İran’ın zirvede olmayışına dikkati çeken gazetenin İstanbul muhabiri Anne Andlauer, Beşşar Esed’in en önemli destekçisi Rusya ve Esed karşıtı silahlı muhalefeti destekleyen Türkiye dışında iki Avrupalı gücün (Fransa ve Almanya) Suriye’nin yeniden yapılandırılması ve siyasi geçiş konularında elini taşın altına koyma çağrısında bulunduklarını kaydetti.

Gündem İstanbul

İran’ın resmi ve yarı resmi haber ajansları ile gazeteleri, internet siteleri ve devlet televizyonu da Suriye konulu dörtlü zirveyi yakından takip etti. İran’ın resmi haber ajansı IRNA, “Anayasa komitesinin teşkil edilmesi ve Suriye toprak bütünlüğünün korunması vurgulandı” başlığını kullanırken, İran devlet televizyonunun internet sitesi de Erdoğan’ın, “Bu attığımız adımlar, yaptığımız görüşmelerden tabii ki İran’ı da bilgilendireceğiz” ifadelerini manşete taşıdı. Mehr Haber Ajansı, dörtlü zirveye katılan liderlerin Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı ile ilgili açıklamalarını manşetinde kullanırken Erdoğan’ın, İran’ın bilgilendirilmesi, Putin’in de Suriye’deki ‘terörist grupların temizlenmesi’ ile ilgili sözlerine yer verdi. IKBY’de yayın yapan Rudaw TV de Erdoğan’ın “Fırat’ın doğusundaki tehditleri bertaraf edeceğiz” sözlerini başlığa taşıdı.