Rusya ve Ukrayna arasında ateşkes müzakereleri yoğunlaşırken Karadeniz’de provokasyon yaşandı. Ukrayna, Rusya’nın Novoroski Limanı'na seyreden boş iki petrol tankerini insansız deniz araçlarıyla (İDA) vurdu. Görünürdeki neden Rusya’nın petrol ticaretine darbe vurmak olsa da saldırının Türkiye kıyılarında yaşanması kuşkulara yol açtı.
Rusya ile Ukrayna arasında, barış masanın yeniden kurulmak istendiği bir dönemde Karadeniz’de tansiyon yeniden yükseldi. Önceki akşam Karadeniz’de iki tankerde gerçekleşen patlamanın, Ukrayna’nın saldırısıyla yaşandığı ortaya çıktı. Karadeniz’de kırmızı alarm verilmesine sebep olan ilk saldırı, Mısır’dan Rusya’nın Novoroski Limanı’na seyir halindeki Gambiya bandıralı KAIROS tankerinde yaşandı.
GEMİYE ANINDA MÜDAHALE
274 metre boyundaki tankerde Kocaeli Kefken açıklarında, Türkiye’nin karasularının hemen dışında, Türk münhasır ekonomik bölgesinde patlama yaşandı. Yardım çağrısı üzerine olay yerine giden Ulaştırma Bakanlığı ekipleri, gemideki 25 personeli çıkarıp gemideki yangına müdahale etti.
VIRAT’A SABAHA KARŞI İKİNCİ SALDIRI
Olaydan yaklaşık 1,5 saat sonra, Türkiye karasularına 35 mil uzaklıkta seyreden Rusya’ya ait VIRAT isimli tankerden “dron saldırısında isabet aldık” ihbarı yapıldı. Türkiye’ye bağlı ekipler hemen olay yerine intikal etti. İlk incelemede geminin makine dairesinin hasar aldığı belirlendi. Ancak personelin tahliye talebi olmadı. Gemiye dün sabah saatlerinde bir saldırı daha düzenlendi. İnsansız deniz araçları (İDA) ile düzenlenen ikinci saldırıda, gemi sancak bordası su kesimi üzerinde küçük bir hasar yaşandı. Gemide yangın çıkmasa da Ulaştırma Bakanlığı ekipleri, uzun süre bölgede olası bir sıkıntıya müdahale etmek izin hazır bekletildi.
GÖRÜNTÜLERİ YAYINLADILAR
Ekipler patlamaların neden kaynaklanmış olabileceğini araştırırken, cevap Ukrayna basınından geldi. Ukrayna basını, patlayıcı yüklü İDA’ların iki tankere hızla çarptığı ana ilişkin görüntüleri yayınladı. Görüntülerde, tankerlerde şiddetli patlamalar yaşandığı görüldü. Adı açıklanmayan Ukraynalı yetkililer de Reuters Haber Ajansı’na açıklama yaparak saldırıyı doğruladı.
UKRAYNA: DARBE VURDUK
Reuters’ın Ukraynalı yetkililere dayandırdığı habere göre, adı açıklanmayan Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU) yetkilisi, Rus gölge filosuna ortak saldırının, SBU ve Ukrayna donanması tarafından gerçekleştirildiğini ifade etti. Rusya’nın önemli petrol terminallerinden biri olan Novoroski Limanı’na doğru seyir halindeyken vurulan "Kairos" ve "Virat" adlı 2 tankerin boş olduğunu söyleyen yetkili, “Video (geminin vurulduğu görüntüler), vurulduktan sonra her iki tankerin de önemli hasar aldığını ve fiilen hizmet dışı bırakıldığını gösteriyor. Bu, Rus petrol taşımacılığına önemli bir darbe vuracak” ifadelerini kullandı.
RUSYA’NIN GÖLGE FİLOSUNDAN
Kairos'un AB ve İngiltere Mali Yaptırım Uygulama Ofisi'nin (OFSI) yaptırımları altında olduğu ifade ediliyor. Virat isimli tanker ise İngiltere ve AB'ye ek olarak ABD Yabancı Varlıklar Kontrol Ofisi (OFAC) tarafından da yaptırım listesinde. Yaptırımları derleyen War and Sanctions sitesinde göre Kairos, “gölge filo” üyesi olarak tanımlanıyor. Bu gemilerin Batı ülkelerinin Rusya’ya uyguladığı enerji ambargosunu delerek, Rus petrolünü taşıdığı ifade ediliyor. Rusya’nın Karadeniz’deki en önemli ham petrol ihracat merkezlerinden biri olarak bilinen Novoroski Limanı, uluslararası yaptırımlar altında olmasına rağmen Rus petrol sevkiyatının sürdürülmesiyle sık sık gündeme geliyor.
TİCARİ KAYITLARDA ÇİN VURGUSU
Gambiya menşeli Kairos’un sahibi/işleteni ise 2025 itibarıyla resmi kayıtlarda “Alafia Trading LTD” olarak görünüyor. Bu şirket, Batı Asya merkezli Benin'de yer alan bir ticaret firması. Ticari kayıtlara göre ise şirket, Şangay-Çin menşeli ve tek gemiye sahip. Yaptırım altındaki gemilerden olan Virat’ın ise geçmişinde çok sayıda bayrak değişikliği, gemi izleme sistemini devre dışı bırakma, limanlar arası ve gemiler arası yük aktarımı gibi gölge filo özellikleri göze çarpıyor. ABD, ocak ayında gemiyi yaptırım listesine ekledi. 2018 yapımı Virat daha önce Barbados, Komorlar, Liberya ve Panama bayrakları altında seyrederken, 2002 yapımı Kairos ise Panama, Yunanistan ve Liberya bayrakları altında seyretmiş.
TEKERRÜR ETMEMESİ İÇİN GAYRET GÖSTERİYORUZ
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, saldırıların münhasır ekonomik bölgede düzenlendiğine dikkat çekti: “Tabii o da bizim için kıymetli. Bütün muhataplarla, ilgili bakanlıklarımızla, kurumlarımızla istişare ediyoruz. Onlar da ilgili muhataplarla istişare halinde. Elbette bunun tekerrür etmemesi için, öncelikle deniz seyrinin, trafiğinin, güvenliğinin sağlanması noktasında elimizden geleni yapmaya gayret edeceğiz.”
