Risk Kalkanı için 26 madde

Kahramanmaraş depremlerinin ardından Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modeli çalışmaları kapsamında 158 bilim insanı, uzmanlar ve 12 kuruldan oluşan Bilim Kurulu toplantısının üçüncüsü İstanbul'da gerçekleştirildi. İstanbul Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde düzenlenen toplantıya Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum başkanlık etti. Bakan Kurum, bilim kurulu üyelerinin geçtiğimiz hafta deprem bölgesindeki saha ziyaretlerinde teknik incelemeler yaptığını ve yine bugüne kadar gerçekleştirilen çalışmalara dair raporları Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modeli Sekreteryasına sunduğunu belirtti. Türkiye'nin direncini afetlere karşı artırma hedefiyle 360 derecelik bütüncül bir yöntemle kurgulanan modelle ilgili uygulamaya konulacak kararlar, toplantının sonunda Bakan Kurum tarafından açıklandı.

Afet riski yüksek bölgelerde geçici barınma alanlarına dair altyapıyı hızlıca kuracağız.

Son derece kritik bir çalışma olan; tüm afet türlerine dair erken uyarı gözlem istasyonlarını 81 ilimizde kuracağız.

Tüm millet bahçelerimizi afet toplanma alanı ve geçici barınma bölgesi konseptlerine uygun hale getireceğiz.

Ortaöğretim, lisans ve lisansüstü eğitim statülerinde “Afet Bilgisi Derslerini” yaygınlaştıracağız.

KESİNTİSİZ İLETİŞİM

Afet anında iletişimin kesintisiz bir şekilde devam edebilmesi için tüm şehirlerimizdeki sabit ve mobil baz istasyonlarına dair verimlilik çalışmaları yapacağız.

Tüm çalışmalarımıza altlık olacak ve çok kritik bir öneme sahip olan, Türkiye'deki diri fay haritası ve diğer afet türlerine dair risk haritalarının güncellemelerini bilim insanlarımızla tamamlayacağız.

İnşa faaliyetlerinin olmazsa olmazı mikrobölgeleme etütlerini ülkemizin en ücra köşesinde yapılan inşa faaliyetlerine kadar yaygınlaştıracağız.

Dere yataklarının yapılaşmaya açılmaması konusunda gerekli tüm yaptırımları uygulayacağız.

Riskli bölgelerde imara kapatılacak yerleri belirleyeceğiz. Radye temel kullanımını gerekirse bazı yerlerde zorunlu hale getireceğiz.

Tüm bu çalışmalarda görevlendirilmek üzere, binlerce mimar, mühendis ve şehir plancısını istihdam edeceğiz.

TARİHİ DOKUYA UYGUN

Dere yataklarında veya heyelan ve taşkın riski bulunan yerlerdeki binaların tespitlerini tamamlayacak, uygun alanlar için kamulaştırma ve taşıma sürecine dair planlamaları hızlandıracağız.

Ani oluşan taşkınların denize iletilmesini sağlayan su hatları ve tünelleri ülke sathında yaygınlaştıracağız.

Hastane, okul, sağlık ocağı, kaymakamlık binaları gibi vatandaşlarımıza hizmet veren kamu binalarını riskli bölgelerden kaldırma işlemlerimizi hızlandıracağız.

Uygulamalarımızı, şehrin var olan kültürüne, sanatına, doğal ve tarihi dokusuna, sosyolojisine, demografik yapısına uygun şekilde tasarlayacağız.

Tüm kamu binalarının ve vatandaşlarımızın toplu halde bulunduğu alanların afetlere karşı dayanıklılık testlerini tamamlayacağız. Özel ve nitelikli yapılarda; çok katlı ve özel mimari yapılar, otel ve AVM’ler 20 kat üstü yapılar, termik santraller, büyük barajlar için Yapı İzleme Sistemlerini kuracağız.

Türkiye Bina Envanterini hazırlayacağız. Bu binalarımızın risk durumlarının tespitini tamamlayacağız.

Afet sonrasında oluşan zarar ve hasar tespitine dair dijital veri havuzu oluşturacağız; devletin tüm birimlerinle entegrasyonunu sağlayacağız.

Boyutları ve ergonomisiyle, gerektiğinde binalara yaklaşacak ve hatta içinde gezebilecek kabiliyette insansız hava ve kara araçları geliştireceğiz.

SÜREKLİ TAKİP SİSTEMİ

Yapı sektörümüzü yakından ilgilendiren bir kararımız da şudur; tüm inşa süreçlerimizde; çerçeveli perdeli ve panel sistemlerini, hafif beton ve çelik lif katkılı betonlar, kauçuk ve çelik sismik izolatör uygulamalarını yaygınlaştıracağız.

Yapı Sağlığı İzleme Sistemlerini hayata geçireceğiz. Kullandığımız araçlar otomobiller nasıl periyodik olarak muayeneye tabi tutuluyorsa Türkiye’de tüm binalarda da aynı periyodik muayenelere tabi olacaklar. Tüm yapılarımız; mimar, mühendis ve şehir plancılarından oluşturacağımız yeni bir birim tarafından muayene edeceğiz.

Güneş enerjisi kullanan, kendi suyunu tutan, biriktiren ve biriken suyu peyzaj alanlarında kullanan yeşil bina modelini tüm mevzuatlarımıza işleyeceğiz.

Türkiye’nin uygun olan her yerinde, ahşap ve yöreye özgü uygun doğal yapı teknolojilerini etkin bir şekilde uygulayacağız. Yapılaşmada enerji verimli, iklim duyarlı, sıfır atık uyumlu ve ekolojik özellikli malzemelerinin kullanımını daha da yaygınlaştıracağız.

YENİ FİNANSMAN MODELİ

Kentsel dönüşümde riskli yapı stoğunun miktarına göre yeni bir önceliklendirme yapacağız. Buna göre yeni bir program oluşturacak, her şehrimiz için ayrı bir finansman modeli geliştireceğiz.

Türkiye’yi afetlere karşı dirençli bir ülke haline getirmek için afet merkezli yeni bir finansal yapılanma ve yeni teşvik sistemlerini hayata geçireceğiz.

Yapılacak tüm çalışmalarda; mesleki mesuliyet sigortası ve yetkin mühendislik uygulamalarını zorunlu hale getirecek; yapı denetime ek olarak zemin denetim uygulamalarını da mevzuata bağlayacağız.

Afet riskinin yoğunluğuna ve afet sınıfına göre; ihtiyaç duyulan her yerde, üniversitelerimizin öncülüğünde, TÜBİTAK ile birlikte “Güvenli Türkiye AR-GE Enstitüleri” kuracağız. Yüksek lisans ve doktora programları açacağız.

Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modeli kapsamında Bilim Kurulu toplantısının ilki İstanbul’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ikincisi Gaziantep’te Bakan Murat Kurum’un başkanlığında düzenlenmişti. Vatandaşlar Bilim Kurulu’nca alınan kararları yakında aktif hale getirilecek www.ulusalriskkalkani.gov.tr adresi üzerinden takip edebilecekler.