Kültür ve sanat söz konusu olduğunda popüler başlıkların yanı sıra uzun vadede toplumların gelişimini ve yönünü belirleyen, az görünen, az talep gördüğü düşünülen kısımlar da olur. Çok satan kitaplar, popüler tiyatro oyunları, milyonları peşinden koşturan diziler, gişe rekortmeni filmler en ciddi göstergelerdir. Bunun yanında çok okunmasa da memleketin felsefesine, anlam dünyasına ve duygusuna yön veren kitaplar, daha çok yöntem oluşturan diziler ve memleketi anlatmasının yanı sıra “Türk Sineması” denen olguya şekil veren filmler de vardır. Yani konuyu değerlendirirken bu ayrımı yapıp, gösterge alanını genişletmek gerekiyor.
Sayfamızın meramı sinema olduğundan bu alana dair örnekler ve bağlantılı alanlara yönelik belirteçlere bakmamız gerekiyor.
İddia edildiği gibi; 20 yılda Türk sineması bir yere varamadı ve yeni Metin Erksanlar, Halit Refiğler, Ömer Lütfi Akadlar, Yücel Çakmaklılar, Yılmaz Güneyler çıkaramadı mı?
Öncelikle her dönemi kendi dinamiklerine göre değerlendirmek gerekiyor. Ülke sineması diye bir olgudan söz edeceksek bu en çok tanımlayan bağımsız filmlerdir (festival filmleri). Zira gişe sineması bütün dünyada genel manada aynı şeti tanımlar ve aynı şeye hizmet eder (ticaret).
Bağımsız sinemanın yaşam alanı olan festivallere baktığımızda Türk Sineması’nın, öncesinde hiç olmadığı kadar başarılı olduğunu söyleyebiliriz. Dünyanın en önemli sinemacıları arasında gösterilen Nuri Bilge Ceylan, uluslararası başarısı tescillenmiş Semih Kaplanoğlu, Derviş Zaim gibi usta isimler 90’larda başladıkları yolculuklarını 2000’lerde zirveye çıkardı. Yanı sıra özellikle son 10 yılda adından söz ettiren onlarca yönetmenden bahsedebiliriz. İktidara muhalif olarak bildiğimiz isimler de buna dahil (Emin Alper, Özcan Alper, Onur Ünlü, Kaan Müjdeci ve daha niceleri). Her birinin ismini tek tek sayamayız tabii ki. Adı geçen ve geçmeyen yönetmenleri AK Parti iktidarı doğurdu ya da var etti diyemeyiz elbette. Ancak iktidarın yönettiği ülkedeki iklimin sonucu olarak başarının ortaya konduğunu kabul etmek gerekiyor. Bütün bunlar yaşanmasaydı “AK Parti yüzünden” denmeyecek miydi? O halde şimdi ne demek gerekiyor?
Diziler apayrı bir başlık… Doğrudan sinema olmasa da sektörü besleyen büyük bir kaynak olması hasebiyle dizi sektöründeki gelişimi de yazının kapsamına almamız gerekiyor. Zira Türkiye dizi ihracatında dünyada ikinci sırada. Yapımlar önce Türkiye’de televizyonda yayınlanıyor ama dizilerin ömrünü yurt dışı satışları belirliyor. İhraç edilen bir yapım Türkiye’de yüksek reyting almak da yoluna devam ediyor.
Dünyada net olarak “Türk Sineması” denen bir olgudan. Bahsetmek tartışmalı ise bunun sebeplerine bakmak gerek. Sadece yöneticileri değil üreticileri de ilgilendiren bu konu için doğru ya da yeterli adımların atılmadığını belirtmek gerek.
Neticede…
Altını kalınca çizmek gerekiyor…
Geldiğimiz nokta yadsınamaz. Ancak ne destekler ne de başarılar potansiyelimizi yansıtıyor. Yepyeni bir vizyonla, uzun vadeli programlarla, geride kaldığımız yarışta akranlarımıza yetişebilmemiz Ege potansiyelimizi kullanabilmemiz için çok yönlü kat be kat desteğe ve üretime ihtiyacımız var.