Beyaz Toros’ları unutmadık

BEYAZ TOROS’LAR DEVREDE

Hiç polise benzemeyen kişilerin “Polisiz, bizimle Emniyet’e kadar gelmeniz gerekiyor” diyerek beyaz Toros’lara bindirdiği insanlardan bir daha haber alınamadığı hadiseler, çok uzak geçmişten gelmiyor.
Varlığı her zaman inkar edilen bir yapı ve bu yapının sebep olduğu eylemler, Türkiye gündeminden hiç düşmeyecek gibi. Jandarma teşkilatı bünyesinde kurulan gizli ordu JİTEM’in hikayesi, esasında bir terörle mücadele hikayesi. Ancak yozlaşma, 90’lar Türkiye’sinin her kademesinde kaçınılmaz.
Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte NATO üyesi ülkelerdeki Gladio tarzı örgütler açığa çıkartılıp dağıtılırken, Türkiye’nin Özel Harp Dairesi güçlendirildi. Özel Kuvvetler Komutanlığı’nın yeni temel görevi PKK’yla mücadele oldu.

DEVLETE GÜVENİ SARSTI

‘Devamı gelecek’ notlu suikastlar

HEP AYNI NOT

Dev-Sol’un general suikastlarından ikincisi Tümgeneral Memduh Ünlütürk oldu. Kontrgerilla ve darbelerle özdeşleşen Ünlütürk, 12 Mart 1971 darbesinden sonra Ziverbey Köşkü’nde uygulanan korkunç işkence yöntemlerinin mimarlarındandı. 7 Nisan 1991 akşamı Üsküdar’daki evinde öldürüldü. Ardından Tuğgeneral Temel Cingöz ve Emekli Korgeneral İsmail Selen, Mayıs ayında öldürüldüler.
Her suikasttan sonra “devamı gelecek” notu bırakılıyordu.

ENSEDEN TEK KURŞUN

PKK’dan sivil katliamı

Hem ülke karışıktı, hem de siyaset. Güneydoğu zaten savaş alanı. PKK’nın iyice gemi azıya aldığı dönemler. Her yerden katliam haberleri geliyor. Nevruz Katliamı olarak anılan 21 Mart 1992 olayları böyle bir ortamda gerçekleşti.
Van, Şırnak, Cizre ve Adana’da Nevruz kutlamaları sırasında çıkan olaylarda onlarca kişi öldü. PKK’lı teröristler, 11 Haziran 1992’de Tatvan’da durdurdukları minibüsteki 13 kişiyi, 27 Haziran 1992’de ise Diyarbakır Silvan’a bağlı Yolaç (Susa) köyü camisini basıp cemaatten 10 kişiyi kurşuna dizdiler. Bu olay zamanla Hizbullah aidiyetinin en önemli sembolüne dönüştü. Adına ezgiler yazıldı. Şırnak’ta 18 Ağustos 1992’de başlayıp 3 gün 3 gece süren olaylarda 54 kişi öldü.
Dönemin İçişleri Bakanı İsmet Sezgin, olayı “300 PKK’lının şehri bastığı bir isyan” olarak nitelendirdi. PKK ise eylemi reddetti. Şırnak’ta yaşanan, çok sayıda sivilin canına mal olan ve büyük oranda hala aydınlatılamamış olan olaylarla ilgili, dönemin Şırnak Valisi Mustafa Malay bir röportajda, “O dönem asker çok insan öldürdü; bunları Ankara’ya anlattım, ama kimse ilgilenmedi” dedi.

5 kurşun yedim

Musa Anter’in öldüğü saldırıda yaralı kurtulan Orhan Miroğlu, doksanlı yıllarda Doğu ve Güneydoğuda ölümün kol gezdiğini, beyaz Toros’larla simgelenen bir dönem yaşandığını ifade etti:

O KARANLIKTAN AK PARTİ ÇIKARDI

Millet İttifakı’ndaki partilerin, bilhassa CHP’nin, doksanlı yılların bir numaralı sorumlusu olan PKK’nın kontrol ettiği oylarla iktidar olmak istediğini belirten Miroğlu, şunları söyledi:
“CHP’nin bir vekili SİHA ve İHA’ların doksanlı yıllardaki görevi gördüğünü, faili meçhul cinayetler işlediğini iddia etti. O yıllarda faili meçhullerin nasıl işlendiğini herkes bilir. Musa Anter suikastından yaralı kurtuldum. Vücudumda 5 kurşun yarası taşıyorum. Doksanlı yılların en önemli tanıklarından biriyim. O yıllarla bugün arasında ilişki kurmak, algı operasyonundan başka bir şey değil. Doksanlı yılları bilmeyen gençlere, o yılların failiymiş gibi AK Parti iktidarını tanıtma çabası içindeler. Oysa doksanlı yılların konseptinden Türkiye’yi çıkartan AK Parti’ydi.”

Patron benim

JİTEM’le birlikte en çok ismi anılan kişi Binbaşı Cem Ersever’di. JİTEM bir nevi Ersever’in raporlarıyla şekillendi. Kendisi her ne kadar

dediyse de, Soner Yalçın’a verdiği röportajda,

demiş, ama söylendiği gibi bir örgüt olmadığını da ilave etmişti. Sahi JİTEM nasıl bir örgüttü? Jandarma subay, astsubay ve uzman çavuşların görev aldığı bir yapıydı ama bir de sivil ayağı vardı. PKK’dan ayrılan itirafçılar ve korucular sivil unsur olarak görev yapıyor, askeri unsurlarla birlikte operasyonlara katılıyordu. İtirafçı geleneğini başlatan isim Cem Ersever’di. Dönemin OHAL Valisi Hayri Kozakçıoğlu’nun da desteğiyle, itirafçılar bir dönem devlet memuru yapıldı. OHAL Valiliği personeli için ayrılan güvenlikli lojmanlar itirafçılara tahsis edildi. Askerler arasındaki aile yemeklerine JİTEM elemanı itirafçılar da dahil ediliyor, eşleri subay eşleriyle ev ziyaretlerine gidiyordu.

İTİRAFÇILAR PERVASIZLAŞTI

İtirafçılar pervasızlaştıkça, kendi başlarına operasyon yapıyor, istedikleri kişiyi gözaltına alıp kaybedebiliyorlardı. Bir dönem işi ileriyi götürüp, öldürmeme karşılığında kaçırdıkları kişilerin ailelerinden para almaya başladılar.

JİTEM’i kuranlar arasında Veli Küçük ve Albay Arif Doğan da vardı. 1992 yılında “Güneydoğu kontrgerillası” diye deşifre olan Cem Ersever’i uzaklaştırıp, yerine kendilerine yakın olan kod adı Yeşil’i yani Mahmut Yıldırım’ı getirdiler. İşkence sorgularının aranan ismiydi.
Mahmut Yıldırım’ın etkinliği arttıkça, Cem Ersever devre dışı kaldı. Nitekim Ersever’in ölümü için Çiller’in “iç hesaplaşma” diye kastettiği şey, muhtemelen buydu. JİTEM’in varlığı dava dosyalarındaki belgelerle birlikte inkâr edilemeyecek kadar ortada olduğu halde, ordu resmen hiçbir zaman kabul etmedi
. JİTEM liderlerinin adları, Susurluk kazasında da kirli ilişkilerle anıldı.

Yeşil sahada

Tarihler 5 Temmuz 1991’i gösterdiğinde, HEP Diyarbakır İl Başkanı Vedat Aydın’ın kapısı çalındı. Sivil silahlı 3 kişi,
“Polisiz, bizimle Emniyet’e gelmeniz gerekiyor”
dedi. 2 gün kendisinden haber alınamadı. Cesedi Maden-Ergani arasında bir köprü altında bulundu. Polise benzemeyen, hatta içlerinde PKK kıyafetli biri olan, telsizleri bulunan bu grup kimdi? Benzer ekip, yaşayan en önemli Kürt aydını 72 yaşındaki Musa Anter’i de 20 Eylül 1992’de öldürdü. O dönem JİTEM’de etkili olan isim
“Yeşil”
kod adlı Mahmut Yıldırım’dı. Yeşil’in ekibindeki Hamit Yıldırım, Anter’in kaldığı otele gidip “İtirafçıların pişman olduğunu, JİTEM’den ayrılmak istediğini, kendisinden yardımcı olmasını” istedi.